Η χερσαία στρατιωτική επιχείρηση στην πόλη της Γάζας εισέρχεται στο δεύτερο 24ωρο με σφοδρούς βομβαρδισμούς και μαζικό εκτοπισμό αμάχων. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους με όποιο μέσο διαθέτουν -με τα πόδια, ποδήλατα, κάρα ή φορτηγά-, αναζητώντας σωτηρία προς το κεντρικό τμήμα του θύλακα. Η ανθρωπιστική καταστροφή βαθαίνει, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ετοιμάζεται να ψηφίσει νέο σχέδιο απόφασης για κατάπαυση του πυρός και απρόσκοπτη πρόσβαση βοήθειας, υπό τη σκιά του ενδεχόμενου ακόμη ενός αμερικανικού βέτο.
Το οδοιπορικό των εκτοπισμένων θυμίζει βιβλική έξοδο. Η 36χρονη Φατίμα Λουμπάντ περιέγραψε στο Γαλλικό Πρακτορείο το δράμα της: περπάτησε δέκα χιλιόμετρα με τα τέσσερα παιδιά της, από τη Γάζα έως τη Ντέιρ αλ Μπάλα, χωρίς καταφύγιο, αναγκασμένη να κοιμηθεί στους δρόμους. Άλλοι, όπως η 44χρονη Ουμ Άχμεντ Γιούνις, δήλωσαν ότι αδυνατούν να πληρώσουν για μεταφορά ή να αγοράσουν σκηνή. «Κοστίζει λιγότερο να πεθάνεις», είπε πικρά.
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως άνοιξε «διάδρομο εκκένωσης» μέσω της οδού Σαλαχουντίν, ωστόσο οι εικόνες δείχνουν εξαθλιωμένους πολίτες, χωρίς καμία ουσιαστική προστασία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, περίπου ένα εκατομμύριο κάτοικοι βρίσκονταν ακόμη στην πόλη και στα προάστιά της στα τέλη Αυγούστου. Ο στρατός ισχυρίζεται πως 350.000 έχουν ήδη φύγει, αλλά χιλιάδες παραμένουν εγκλωβισμένοι.
Επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα © EPA/MOHAMMED SABER
Μόνο την Τετάρτη, η πολιτική προστασία κατέγραψε τουλάχιστον 64 νεκρούς, εκ των οποίων οι 41 στην πόλη της Γάζας. Στον προσφυγικό καταυλισμό Σάτι, κτίριο κατέρρευσε από αεροπορικό πλήγμα, σκοτώνοντας τέσσερις ανθρώπους, μεταξύ τους μια μητέρα με το παιδί της. «Αρκετά! Θέλουμε να ζήσουμε, δεν θέλουμε να πεθάνουμε. Πείτε στον Νετανιάχου πως δεν θέλουμε να πεθάνουμε», είπε ένας κάτοικος, καθώς έσκαβε στα συντρίμμια αναζητώντας επιζώντες.
Από την έναρξη του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023, οι νεκροί Παλαιστίνιοι ξεπερνούν τις 65.000, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του θύλακου. Ο ΟΗΕ έχει κηρύξει κατάσταση λιμού σε τμήματα της Γάζας, γεγονός που το Ισραήλ απορρίπτει. Την Τρίτη, ανεξάρτητη επιτροπή έρευνας του ΟΗΕ κατηγόρησε επισήμως τις ισραηλινές δυνάμεις για γενοκτονία – καταγγελία που η κυβέρνηση Νετανιάχου χαρακτήρισε «σκανδαλώδη».
Την ίδια στιγμή, στο εσωτερικό του Ισραήλ μεγαλώνει η πίεση. Συγγενείς ομήρων που κρατούνται στη Γάζα διαδήλωσαν στην Ιερουσαλήμ έξω από την κατοικία του πρωθυπουργού. «Το παιδί μου πεθαίνει εκεί κάτω. Κι εσύ κάνεις τα πάντα για να μην επιστρέψει», φώναξε ο Οφίρ Μπρασλάφσκι, πατέρας του Ρομ, ομήρου εδώ και 713 ημέρες. Από τους 251 απαχθέντες στις 7 Οκτωβρίου, 47 παραμένουν αιχμάλωτοι, αλλά το Ισραήλ θεωρεί νεκρούς τους 25.
Η προκλητική ρητορική Σμότριτς, «χρυσωρυχείο ακινήτων η Γάζα»
Σε μια στιγμή που η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί συγκλονισμένη, ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς προκάλεσε θύελλα με τις δηλώσεις του. Χαρακτήρισε τη Γάζα «χρυσωρυχείο ακινήτων», μιλώντας σε συνέδριο στο Τελ Αβίβ, και αποκάλυψε ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τον μεταπολεμικό διαμοιρασμό της περιοχής. «Η κατεδάφιση, το πρώτο στάδιο της ανανέωσης της πόλης, έχει ήδη ολοκληρωθεί. Τώρα πρέπει απλώς να χτίσουμε», είπε προκλητικά, υπονοώντας πως η καταστροφή αποτελεί προϋπόθεση για «ανάπτυξη».
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται να κουμπώσουν με προηγούμενες τοποθετήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, που έχει μιλήσει για μια «Ριβιέρα» στη Γάζα υπό αμερικανικό έλεγχο. Δημοσίευμα της Washington Post αποκάλυψε ότι η Ουάσιγκτον επεξεργάζεται σχέδιο δεκαετούς επιτήρησης της Λωρίδας, με οικονομικά κίνητρα για μετεγκατάσταση μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Τα σχέδια αυτά έχουν απορριφθεί από Παλαιστίνιους, τον αραβικό κόσμο και τη διεθνή κοινότητα, ωστόσο βρίσκουν υποστηρικτές σε ακροδεξιούς κύκλους της ισραηλινής κυβέρνησης.
Γάζα: Πίεση στις ΗΠΑ στο ΣΑ του ΟΗΕ
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αναμένεται να αποφασίσει εκ νέου για σχέδιο απόφασης που απαιτεί άμεση, άνευ όρων και μόνιμη κατάπαυση του πυρός, άρση των περιορισμών στην είσοδο βοήθειας και απελευθέρωση των ομήρων. Η Ουάσιγκτον, όμως, έχει επανειλημμένα ασκήσει βέτο σε παρόμοια κείμενα, προκαλώντας την αγανάκτηση των υπολοίπων μελών. Το τελευταίο βέτο, τον Ιούνιο, είχε φέρει πρωτοφανή έκρηξη οργής μέσα στο Συμβούλιο. «Δεν θα βοηθήσει τους Παλαιστίνιους στο πεδίο, όμως τουλάχιστον θα δείξουμε ότι προσπαθούμε», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης για τη νέα ψηφοφορία.
Η στάση των ΗΠΑ αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που ξεκινά την ερχόμενη εβδομάδα. Η πίεση προς την Ουάσιγκτον αυξάνεται, καθώς τα στοιχεία της ανθρωπιστικής καταστροφής – λιμός, δεκάδες χιλιάδες νεκροί, εκτοπισμοί άνευ προηγουμένου – φτάνουν σε διεθνή ακροατήρια.
Παράλληλα με τις επιχειρήσεις στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει πλήγματα εναντίον της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, με δύο νεκρούς χθες στην Μπααλμπέκ, ενώ στόχευσε και αντάρτες Χούθι στην Υεμένη, αλλά και στελέχη της Χαμάς στο Κατάρ. Σε τηλεοπτική του εμφάνιση, το στέλεχος της Χαμάς Γάζι Χαμάντ δήλωσε: «Δόξα τω Θεώ, επιβιώσαμε από αυτή την ύπουλη επίθεση», εμφανιζόμενος για πρώτη φορά μετά το ισραηλινό πλήγμα στη Ντόχα στις 9 Σεπτεμβρίου.
Ένα πολυεπίπεδο αδιέξοδο
Ο πόλεμος στη Γάζα έχει πλέον ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής για τους αμάχους και ταυτόχρονα δοκιμάζει τα διπλωματικά όρια της διεθνούς κοινότητας. Η στρατιωτική μηχανή του Ισραήλ συνεχίζει ακάθεκτη, με την κάλυψη των ΗΠΑ, την ώρα που η εικόνα των προσφύγων που βαδίζουν χιλιόμετρα με τα παιδιά στην αγκαλιά γίνεται σύμβολο μιας τραγωδίας χωρίς τέλος. Το αν η Ουάσιγκτον θα επιμείνει στο βέτο ή αν θα επιτρέψει έστω μια ρωγμή στην αλυσίδα του αίματος, θα φανεί τις επόμενες ώρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
