Το επικίνδυνο παιχνίδι του Τραμπ με την ελευθερία του λόγου

Έμπειροι πολιτικοί ανησυχούν έντονα για μια κρίση στις ΗΠΑ το επόμενο διάστημα και εξαιτίας της πολιτικής Τραμπ στο εσωτερικό

Ο Ντόναλντ Τραμπ © EPA/NEIL HALL / POOL

Η πολιτική σάτιρα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι μιας δημοκρατίας και η ελευθερία του λόγου θεμελιώδη λίθο της. Στις ΗΠΑ, ωστόσο, ο κόσμος της ψυχαγωγίας και του Τύπου δέχονται μια πολυμέτωπη επίθεση από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, με ορατό πια τον κίνδυνο να βαθύνει το κοινωνικό χάσμα στην ισχυρότερη χώρα του κόσμου. Οι ΗΠΑ διεκδίκησαν το κύρος της χώρας με τα ισχυρότερα θεσμικά αντίβαρα. Η πολιτική εξουσία οριοθετείται από τη δικαστική και τη νομοθετική εξουσία. Όμως οι ΗΠΑ αλλάζουν υπό την προεδρία του Τραμπ και θυμίζουν σκοτεινές εποχές, όπως είναι ο Μακαρθισμός και το «κυνήγι των μαγισσών» επί Ψυχρού Πολέμου.

Η μάχη του Τραμπ με τον Τύπο ήταν πάντα υπαρκτή. Όμως κλιμακώνεται κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών και ειδικότερα από τότε που επανήλθε στο προσκήνιο το σκάνδαλο του παιδόφιλου χρηματιστή, Τζέφρι Έπσταϊν που αυτοκτόνησε στο κελί του το 2019. Η δημοσιοποίηση της λίστας των επαφών του Έπσταϊν ήταν μια υπόσχεση του Αμερικανού πρόεδρου που δεν ξέχασαν οι ψηφοφόροι του. Όταν η Wall Street Journal έφερε στο φως της δημοσιότητας επιστολή που φέρεται να είχε γράψει προσωπικά ο Τραμπ για τα πεντηκοστά γενέθλια του ‘Επσταϊν, ο Αμερικανός πρόεδρος το αρνήθηκε. Άσκησε αγωγή κατά της Wall Street Journal, διεκδικώντας αποζημίωση 20 δισ. δολαρίων. Ακολούθησε η New York Times, με τον Αμερικανό πρόεδρο να κατηγορεί την εφημερίδα ότι είναι «φερέφωνο» του «ριζοσπαστικού αριστερού Δημοκρατικού Κόμματος» που «διαδίδει ψευδές και δυσφημιστικό περιεχόμενο για τον ίδιο, την οικογένεια του και τις επιχειρήσεις του».

Η αναγγελία για το κλείσιμο της εκπομπής του Στήβεν Κόλμπερ από τον Μάιο του 2026 και η απότομη αναστολή αυτής του Τζίμι Κίμελ σε μια περίοδο που εκκρεμούν κρίσιμες συμφωνίες, δημιούργησε εύλογα ερωτήματα. Τέλη Ιουλίου ανακοινώθηκε η διακοπή του «The Late Night Show with Steven Colbert» από το τηλεοπτικό δίκτυο NBC News, δηλαδή λίγο πριν ολοκληρωθεί η συγχώνευση ανάμεσα στη μητρική Paramount και την Skydance Media. Την τελευταία έχει ιδρύσει ο Ντέιβιντ Έλισον, γιός του Λάρι Έλισον που είναι εδώ και χρόνια υποστηρικτής του Τραμπ. Οι συσχετισμοί είναι εξαιρετικά στενοί.

Λίγο πριν την απότομη παύση του «Jimmy Kimmel Live!» από το τηλεοπτικό δίκτυο ABC News της Disney, την Τετάρτη η Nexstar προέβη στη διακοπή αναμετάδοσης της επίμαχης εκπομπής. Εντούτοις, η διοίκηση της Nexstar, η οποία διαχειρίζεται το μεγαλύτερο δίκτυο τοπικών σταθμών, αρνήθηκε πως επηρεάστηκε από την προειδοποίηση του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών (FCC), Μπρένταν Καρ. Ο Καρ δήλωσε πως η FCC ίσως θα πρέπει να αναθεωρήσει τις τηλεοπτικές άδειες ώστε να εξασφαλίσει πως οι σταθμοί λειτουργούν προς όφελος του «κοινού καλού». «Μπορούμε να το κάνουμε με το εύκολο ή με τον δύσκολο τρόπο», είπε ο Καρ, στέλνοντας μήνυμα στη Nexstar, ABC News ή οποιαδήποτε άλλη οντότητα φέρνει τον λόγο του Κίμελ στις οθόνες του κοινού. Σημειωτέον ότι η Nexstar εξαρτάται από την έγκριση της FCC για να μπορέσει να μεταδίδει σε αμερικανικό κοινό που υπερβαίνει το πλαφόν του 39%. Παρεμπιπτόντως, ο Τραμπ χαρακτήρισε «εξαιρετικό» τον Καρ στην πτήση επιστροφής από το επίσημο ταξίδι του στη Βρετανία, υπονοώντας πως η FCC ίσως θα έπρεπε να ανακαλέσει τελικά τηλεοπτικές άδειες που τον καλύπτουν αρνητικά.

Η δολοφονία του Τσάρλι Κερκ και η «ριζοσπαστική αριστερά»

Είναι αξιοσημείωτο πως η εκπομπή του Κίμελ ακυρώθηκε επ’ αόριστον επειδή είπε πως η «συμμορία των MAGA προσπαθεί απεγνωσμένα να παρουσιάσει αυτό το παιδί που δολοφόνησε τον Τσάρλι Κέρκ ως κάτι άλλο εκτός από έναν από αυτούς, και κάνει ό,τι μπορεί για να κερδίσει πολιτικούς πόντους». Κατά τον Καρ, ο Κίμελ «παραπλανούσε άμεσα το αμερικανικό κοινό». Ο συντηρητικός σχολιαστής Κέρκ δολοφονήθηκε θανάσιμα στις 10 Σεπτεμβρίου από τον 22χρόνο Τάιλερ Ρόμπινσον, χωρίς να υπάρχουν ακόμη στοιχεία πως πρόκειται για συνωμοσία. Εντούτοις, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι ντι Βανς, δήλωσε μέσα από το The Charlie Kirk Show ότι «θα κυνηγήσουμε το δίκτυο NGO που υποδαυλίζει, διευκολύνει και συμμετέχει στη βία». Ο προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, Στήβεν Μίλερ, αναφέρθηκε σε έναν «τεράστιο κίνημα εσωτερικής βίας», με τον ίδιο τον Τραμπ να μιλά για «μια ριζοσπαστική ομάδα φανατικών αριστερών».

Από τη μια ημέρα στην άλλη γιγαντώνονται οι φόβοι πως η δεύτερη θητεία του Τραμπ θα επιφέρει μεγάλες ανατροπές στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όπως και στο εξωτερικό. Αμερικανοί πολίτες κάνουν λόγο για βαθιά πόλωση στην κοινωνία τους. Πηγές μιλούν ανώνυμα για μια συντονισμένη στοχοποίηση θεσμών από την ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ μέχρι την Στατιστική Υπηρεσία της χώρας. Ο Τραμπ δεν διστάζει να παρεμβαίνει δημόσια ακόμα και στις διοικήσεις των εταιρειών, υποστηρίζοντας πως δεν θα πρέπει να ανακοινώνουν τριμηνιαία αποτελέσματα με το επιχείρημα ότι είναι δαπανηρό.

Μέσα στους τελευταίους μήνες, έμπειροι πολιτικοί φοβούνται μια κρίση στις ΗΠΑ. Χαρακτηριστική ήταν δήλωση της Κάμαλα Χάρις. Σε μια από τις εκπομπές του Στήβεν Κόλμπερτ, η πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ βγήκε για να παρουσιάσει το βιβλίο της με τίτλο «107 Days» για τη συντομότερη προεκλογική εκστρατεία που οδήγησε στην ήττα της και χάρισε στον Τραμπ τη 2η προεδρική θητεία του. «Το σύστημα έχει διαρραγεί» δήλωσε στις αρχές Αυγούστου και πρόσθεσε πως έχουν «συνθηκολογήσει» όσοι έχουν ως καθήκον να διαφυλάξουν τη δημοκρατία στο πλαίσιο αυτής της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ.