Πέθανε, σε ηλικία 87 ετών, η Κλαούντια Καρντινάλε

Ο καλλιτεχνικός κόσμος πενθεί για τον θάνατο της μούσας του ιταλικού κινηματογράφου, Κλαούντια Καρντινάλε, σε ηλικία 87 ετών

Η Κλαούντια Καρντινάλε © EPA/CHRISTOPHE PETIT TESSON

Ολόκληρη η Ιταλία πενθεί για τον θάνατο της μούσας του ιταλικού κινηματογράφου, Κλαούντια Καρντινάλε, η οποία έφυγε από τη ζωή, το βράδυ της Τρίτης, στην ηλικία των 87 ετών, στο Νεμούρ κοντά στο Παρίσι. Μόνο η κινηματογραφική καριέρα της μούσας από τη Γαλλική Τυνησία εκτάθηκε σε διάνυσμα 64 χρόνων, με συμμετοχή σε 150 ταινίες, αφού ο φακός την λάτρεψε πρώτη φορά στα 20, το 1958 και την αποχαιρέτησε το 2022, όταν στην ηλικία των 84 έπαιξε στο φιλμ “Το νησί της Συγγνώμης”.

Σύμφωνα με τον ατζέντη της, Λοράν Σαβρί, η Καρντινάλε «έφυγε έχοντας στο πλευρό της τα παιδιά της». Το πραγματικό της όνομα ήταν Κλοντ Ζοζεφίν Ροζ Καρντινάλε.

Η Κλαούντια Καρντινάλε από την Τύνιδα στο κόκκινο χαλί

Η Κλαούντια Καρντινάλε γεννήθηκε το 1938 στη La Goulette της Τύνιδας, από Σικελούς γονείς. Μεγάλωσε μέσα στη μεγάλη ιταλική κοινότητα της Τυνησίας, μιλώντας γαλλικά στο σπίτι και χωρίς να γνωρίζει καλά ιταλικά. Παρά την αμφιβολία της για το αν θα μπορούσε ποτέ να σταθεί στον κινηματογράφο, η μοίρα είχε άλλα σχέδια. Το 1957, σε ηλικία 19 ετών, κέρδισε τον τίτλο «Η πιο όμορφη Ιταλίδα στην Τύνιδα», ένα διαγωνισμό ομορφιάς που της χάρισε ένα ταξίδι στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Εκεί την πρόσεξαν Ιταλοί παραγωγοί και της πρότειναν να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Παρά τις αρχικές αντιρρήσεις της, δέχτηκε να δοκιμάσει. Η πρώτη της συμμετοχή ήρθε το 1958 με την ταινία Goha δίπλα στον Ομάρ Σαρίφ, ανοίγοντας την πόρτα σε μια καριέρα που έμελλε να γράψει ιστορία.

Η ίδια θυμόταν αργότερα: «Όταν έφτασα στο γύρισμα της πρώτης μου ταινίας, δεν καταλάβαινα καν τι έλεγαν. Η φωνή μου ντουμπλαρίστηκε. Ο Φεντερίκο Φελίνι ήταν ο πρώτος που με άφησε να μιλήσω με τη δική μου φωνή».

Οι μεγάλες συνεργασίες που απογείωσαν την Καρντινάλε

Η δεκαετία του ’60 ήταν εκείνη που την καθιέρωσε ως διεθνή σταρ. Το 1963 πρωταγωνίστησε σε δύο αριστουργήματα: το «8½» του Φεντερίκο Φελίνι και το «Ο Λεοπάρδος» του Λουκίνο Βισκόντι. Στον Λεοπάρδο, ενσάρκωσε την Αντζελίκα, μια γυναίκα που γοητεύει και ταυτόχρονα συμβολίζει την αλλαγή μιας ολόκληρης εποχής στην Ιταλία. Το 1968 ο Σέρτζιο Λεόνε την ανέδειξε στο απόγειο της δόξας της, δίνοντάς της τον ρόλο της Τζιλ ΜακΜπέιν στο «Κάποτε στη Δύση». Η ερμηνεία της έμεινε στην ιστορία ως μια από τις πιο δυνατές γυναικείες παρουσίες του γουέστερν.

Συνεργάστηκε επίσης με τον Βέρνερ Χέρτζογκ στο «Fitzcarraldo» (1982), με τον Ρίτσαρντ Μπρουκς στο «The Professionals» (1966), αλλά και σε πλήθος ευρωπαϊκών παραγωγών. Παρά τις προτάσεις από το Χόλιγουντ, αρνήθηκε να δεσμευτεί με αποκλειστικά συμβόλαια. Όπως είχε δηλώσει: «Ως ηθοποιός πρέπει να προσέχεις να μη χάσεις την ταυτότητά σου».

Η Καρντινάλε έπαιξε σε ταινίες όπως το “Aousterlitz” του Άμπελ Γκανζ, ενώ όσα βραβεία δεν πήρε στα νιάτα της, τα κέρδισε στη μεστότητά της. Το 1993 πήρε τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία και το 2002 τη Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο.

Η Καρντινάλε έπαιξε σε αρκετές ταινίες με τον Ζαν Πολ Μπελμοντό, ενώ έκανε και το κομμάτι της συμπρωταγωνιστώντας, το 1972, μαζί με την Μπριζίτ Μπαρντό στο γουέστερν “Les Pétroleuses”, που είχε κάτι και από γαλλικό και από ιταλικό χιούμορ. Από τότε που έλυσε το πρόβλημα με τα ιταλικά, τα οποία δεν μιλούσε στη Γαλλική Τυνησία, έκανε καριέρα και δημιούργησε σαγήνη στους πάντες. Ο πάντα κλασάτος Βρετανός σταρ Ντέιβιντ Νίβεν χρησιμοποίησε το φλέγμα και όλη τη γοητεία του για να της πει: “Κλαούντια, μαζί με τα μακαρόνια, είσαι η ωραιότερη εφεύρεση των Ιταλών”.

Η φιλοσοφία της Καρντινάλε για τη ζωή και την τέχνη

Η Καρντινάλε δεν υπήρξε απλώς μια όμορφη γυναίκα, αλλά μια προσωπικότητα με βάθος και έντονη συνείδηση της θέσης της. «Είναι φανταστικό, γιατί έχω ζήσει χιλιάδες ζωές, όχι μόνο τη δική μου», έλεγε συχνά, δείχνοντας πώς βίωνε κάθε ρόλο ως ένα νέο κομμάτι της ύπαρξής της. Για εκείνη, το μυστήριο ήταν βασικό στοιχείο: «Ποτέ δεν θεώρησα απαραίτητο να αποκαλύψω σκάνδαλα ή εξομολογήσεις για να είμαι ηθοποιός. Το μυστήριο είναι πολύ σημαντικό». Για την ανεξαρτησία της τόνιζε: «Δεν ξαναπαντρεύτηκα ποτέ, μόνο και μόνο για να διατηρήσω την πλήρη ανεξαρτησία μου». Με αυτές τις δηλώσεις καθόρισε όχι μόνο την καριέρα της αλλά και τη δημόσια εικόνα της ως γυναίκα που δεν υποτάχθηκε ποτέ σε κανόνες.

Αξίζει να αναφερθεί πως, και ο ακτιβισμός ήταν στο αίμα της. Στάθηκε στο πλάι του Ροκ Χάτσον λίγο πριν το θάνατό του από AIDS, δραστηριοποιήθηκε υπέρ της UNESCO και κατά της μυοπάθειας. Επιπλέον, υποστήριξε την Amnesty International. Αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των γυναικών, την προστασία της φύσης. Η ίδια δεν μπήκε στον πειρασμό να σταματήσει το χρόνο και μίλησε, ανά καιρούς, κατά της πλαστικής χειρουργικής. Κληροδότημά της είναι το ίδρυμα “Κλαούντια Καρντινάλε”, που δημιουργήθηκε το 2024 για την ενίσχυση νέων καλλιτεχνών.