Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η Τουρκία να ενταχθεί ξανά στο πρόγραμμα των μαχητικών 5ης γενιάς F-35. Οι δύο πρόεδροι συναντήθηκαν στον Λευκό Οίκο και επιχείρησαν να γεφυρώσουν μακροχρόνιες διαφορές, που έχουν επιβαρύνει τις σχέσεις των δύο χωρών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
«Θα προτιμούσα να μην αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, όσο συνεχίζεται η εισβολή στην Ουκρανία», ανέφερε ο Τραμπ μπροστά στις κάμερες, μιλώντας από το Οβάλ Γραφείο, έχοντας δίπλα του τον Ερντογάν.
Αυτές οι δηλώσεις εντάσσονται στις συνεχιζόμενες πιέσεις του Τραμπ προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να περιορίσουν τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας, ώστε να μειωθεί η οικονομική ενίσχυση προς το Κρεμλίνο. Ο ίδιος δήλωσε ακόμη ότι εξακολουθεί να πιστεύει πως η Ουκρανία μπορεί να επικρατήσει της Ρωσίας, αυξάνοντας την πίεση στον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η επίσκεψη του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο -η πρώτη έπειτα από έξι χρόνια- αποτέλεσε ευκαιρία για μια νέα προσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, ενώ οι δύο πλευρές προσπαθούν να διαχειριστούν ζητήματα όπως οι αμυντικές συμφωνίες, οι περιφερειακές εντάσεις και ο ανταγωνισμός με Ρωσία και Κίνα.
Παζάρια Τραμπ και Ερντογάν για τα F-35
Ο Τραμπ ανέφερε ότι σκοπεύει να συζητήσει το αίτημα της Τουρκίας για επανένταξη στο πρόγραμμα των F-35, χωρίς όμως να δεσμευτεί. Τόνισε χαρακτηριστικά ότι αν η συνάντηση εξελιχθεί θετικά, ενδέχεται να αρθούν σύντομα οι κυρώσεις εις βάρος της Άγκυρας.
Όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους αν υπάρχει πρόοδος για τα F-35, απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση. «Θα μπορούσα να το κάνω, αν θελήσω. Ίσως το δούμε», σχολίασε, προσθέτοντας ότι «εξαρτάται, θα πρέπει και αυτοί να κάνουν κάτι για εμάς (σ.σ. S-400)», χωρίς να δώσει περαιτέρω πληροφορίες.
Οι εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες σχετικά με τα F-35 διαρκούν χρόνια. Η Τουρκία, που συμμετείχε στην αρχική ανάπτυξη του μαχητικού 5ης γενιάς, αποκλείστηκε από το πρόγραμμα όταν απέκτησε το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400, γεγονός που προκάλεσε κυρώσεις από το Κογκρέσο. Ο Τραμπ έδειξε ανοιχτός σε μια πιθανή λύση, ενώ η Άγκυρα ελπίζει ότι μπορεί να υπάρξει συμφωνία που θα της επιτρέψει την επανένταξη. Παράλληλα, ο Τραμπ σημείωσε ότι εξετάζει και την προμήθεια του αμερικανικού συστήματος Patriot ως εναλλακτική λύση.
BREAKING: Trump:
We can easily do a deal on F-35’s with Türkiye, but Erdogan going to do something for us first. pic.twitter.com/pycqRVIUdL
— Clash Report (@clashreport) September 25, 2025
Το μήνυμα Τραμπ στην Τουρκία και η στάση Ερντογάν
Ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε ακόμη τη σημασία της Τουρκίας για τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα εξαρτάται από την αμερικανική στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη. Θεωρεί επίσης πιθανό ο Ερντογάν να διαδραματίσει ρόλο στις προσπάθειες να πειστεί ο Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Πιστεύω ότι θα μπορούσε να έχει σημαντική επιρροή, αν το θελήσει. Μέχρι στιγμής κρατά μια ουδέτερη στάση», δήλωσε.
Επανέλαβε, επίσης, ότι η μείωση των εισαγωγών ρωσικής ενέργειας είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ασκηθεί πίεση στη Μόσχα. Σε ερώτηση για το αν εξασφάλισε δέσμευση από τον Ερντογάν να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, ο Τραμπ δεν έδωσε άμεση απάντηση, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι «θα το κάνει αν του ζητηθεί».
Αναφέρθηκε, ακόμη, στην Ουγγαρία, επισημαίνοντας ότι κατανοεί τις ενεργειακές δυσκολίες κάποιων χωρών, όπως η χώρα του Βίκτορ Όρμπαν, η οποία δεν έχει πρόσβαση στη θάλασσα και εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία.
Η Ρωσία παραμένει ο κύριος προμηθευτής ενέργειας για την Τουρκία: το 2024 κάλυψε το 66% των εισαγωγών πετρελαίου και το 41% του φυσικού αερίου της χώρας. Η Άγκυρα έχει αρχίσει να διαφοροποιεί τις πηγές της, υπογράφοντας πρόσφατα μια 20ετή συμφωνία για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) με την αμερικανική Mercuria Energy.
Reporter: Did Erdogan agree to stop buying Russian oil?
Trump: I don’t want to say that. But if I wanted him to, he would. pic.twitter.com/0jlhcO14jZ
— Clash Report (@clashreport) September 25, 2025
Στο επίκεντρο το ρωσικό πετρέλαιο
Παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις του να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας «από την πρώτη μέρα», ο Τραμπ μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να μεταπείσει τον Πούτιν, ο οποίος συνεχίζει να αποφεύγει κάθε απευθείας διάλογο με τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι και κλιμακώνει τις επιθέσεις.
Η δυσαρέσκεια του Τραμπ απέναντι στη στάση της Ρωσίας συνοδεύεται από πίεση στους συμμάχους να διακόψουν τις αγορές ρωσικής ενέργειας και να επιβάλουν νέους δασμούς σε χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει αυξήσει τους δασμούς στις ινδικές εισαγωγές στο 50%, «τιμωρώντας» την για τις συναλλαγές της με τη Ρωσία, ενώ απέφυγε προς το παρόν ανάλογες κινήσεις κατά της Κίνας, λόγω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για το εμπόριο.
Σημειώνεται ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να εξαρτάται ενεργειακά από αγορές καυσίμων που προέρχονται από την Ινδία και την Τουρκία, χώρες οι οποίες αγοράζουν ρωσικό αργό, το επεξεργάζονται και το εξάγουν εκ νέου.
Σε κάθε περίπτωση, όπως μετέδωσε το Bloomberg, παρά το τεταμένο παρελθόν, Τραμπ και Ερντογάν εμφανίστηκαν διατεθειμένοι να βρουν κοινό έδαφος συνεργασίας. «Είναι ένας άνθρωπος με ισχυρές απόψεις. Συνήθως δεν μου αρέσουν τέτοιοι άνθρωποι, αλλά αυτός μου άρεσε πάντα, παρ’ ότι είναι σκληρός», το μήνυμα Τραμπ για τον Ερντογάν.
