Η απάντηση του ΝΑΤΟ σε πιθανές νέες παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Συμμαχίας μπορεί να φτάσει έως και την κατάρριψη ρωσικών αεροσκαφών, προειδοποίησαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες τη Μόσχα, σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα του Bloomberg. Σε μυστική συνάντηση στη Μόσχα, απεσταλμένοι από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία εξέφρασαν ανησυχία για την είσοδο τριών μαχητικών MiG-31 στον εναέριο χώρο της Εσθονίας την προηγούμενη εβδομάδα, όπως είπαν ανώνυμοι αξιωματούχοι. Οι Ευρωπαίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ενέργεια αυτή ήταν σκόπιμη και διαταγμένη από ρωσική διοίκηση.
Οι ρωσικές αρχές όμως αρνήθηκαν ότι υπήρξε εισβολή στον εναέριο χώρο της Εσθονίας, ισχυριζόμενες ότι δεν επιχειρούν να «δοκιμάσουν» το ΝΑΤΟ. Για ένα ξεχωριστό περιστατικό με drones στην Πολωνία υποστήριξαν πως επρόκειτο για λάθος. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, επανέλαβε επίσης ότι οι στρατιωτικές πτήσεις της Ρωσίας κινούνται σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες.
Αυτόν τον μήνα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ αντιμετώπισαν σειρά παραβιάσεων, γεγονός που έθεσε σε δοκιμασία την αποφασιστικότητα της Συμμαχίας, την ώρα που ο Βλαντίμιρ Πούτιν εντείνει επιθέσεις κατά ουκρανικών υποδομών και η αμερικανική στήριξη προς το Κίεβο δοκιμάζεται. Η βρετανική κυβέρνηση τόνισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί με σθένος τον εναέριο χώρο του.
Σημειώνεται ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, προέτρεψε νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα την Ουκρανία να ανακτήσει όλα τα εδάφη που έχει καταλάβει η Ρωσία «με την υποστήριξη της ΕΕ».
Τι συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες – Η στάση των Ευρωπαίων
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Ευρώπη έστειλε αυστηρή προειδοποίηση στον Πούτιν για την εισβολή ρωσικών μαχητικών και drones στην Ανατολική Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, Ρώσος διπλωμάτης φέρεται να… δικαιολόγησε τις εισβολές ως αντίδραση σε ουκρανικές επιθέσεις στην Κριμαία. Το Κρεμλίνο δήλωσε επίσης ότι τέτοιες επιχειρήσεις δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς, κατά την άποψή τους, υποστήριξη από το ΝΑΤΟ, και συνεπώς έκρινε πως ήδη βρίσκεται σε αντιπαράθεση με ευρωπαϊκά κράτη.
Οι Ρώσοι κρατούσαν λεπτομερείς σημειώσεις στη συνάντηση, πράγμα που οδήγησε τους Ευρωπαίους να υποθέσουν ότι είχαν οδηγίες να αναφέρουν διεξοδικά τη θέση του ΝΑΤΟ στο Κρεμλίνο. Γερμανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε τη διεξαγωγή της συζήτησης και ότι οι πρέσβεις ζήτησαν να σταματήσουν οι παραβιάσεις. Από εκεί και μετά:
- Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, δήλωσε ότι συντονίζεται με Παρίσι, Λονδίνο και Βαρσοβία και υποστηρίζει «όλα τα απαραίτητα μέτρα».
- Ο Εμανουέλ Μακρόν απέφυγε να διευκρινίσει πώς θα αντιδράσει το ΝΑΤΟ σε μελλοντικές εισβολές.
Σημειώνεται ότι το άρθρο 4 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ έχει επικαλεσθεί μόλις 9 φορές από το 1949. Δύο από αυτές ήταν αυτόν τον μήνα, μετά τα περιστατικά στην Πολωνία και την Εσθονία. Η Δανία δήλωσε ότι ίσως ακολουθήσει παρόμοια διαδικασία, ενώ ερευνά πιθανή ρωσική εμπλοκή σε επιθέσεις με drones. Το Κρεμλίνο αρνήθηκε ξανά οποιαδήποτε ανάμειξη. Όπως είπε ο Δανός υπουργός Δικαιοσύνης, Πέτερ Χούμελγκαρντ, ο στόχος τέτοιων ενεργειών είναι να σπείρουν διχόνοια και φόβο, υπογραμμίζοντας: «Οι υβριδικές απειλές ήλθαν για να μείνουν».
Ο υβριδικός πόλεμος του Πούτιν και η διχασμένη Ευρώπη
Η αύξηση των παραβιάσεων δείχνει να εναρμονίζεται με την εκτίμηση ορισμένων Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι η ρωσική απειλή πιθανότατα θα πάρει τη μορφή υβριδικών επιχειρήσεων –με σκόπιμη ασάφεια από το Κρεμλίνο ως προς την προέλευση και τα κίνητρα-, παρά μια παραδοσιακή επίθεση κατά της Δύσης. Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, είπε ότι η Ρωσία «μάς δοκιμάζει» και τόνισε τη σημασία της αλληλεγγύης και της ταχείας αντίδρασης.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται, ωστόσο, μπροστά σ’ ένα δίλημμα: θέλουν να αποφύγουν την κλιμάκωση με τη Μόσχα, αλλά και να μη δείξουν αδυναμία που θα προκαλούσε ρήγμα στην ενότητα της Συμμαχίας. Σημειώνεται ακόμη ότι ο Τραμπ στήριξε Ευρωπαίους ηγέτες που ζητούν την κατάρριψη ρωσικών αεροσκαφών. Ωστόσο, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, προειδοποίησε για την «παγίδα της κλιμάκωσης» που στήνει ο Πούτιν. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Ρώσος πρέσβης, Αλεξέι Μεσκόφ, δήλωσε πως η κατάρριψη ρωσικού αεροσκάφους υπό το πρόσχημα παραβίασης θα σήμαινε πόλεμο.
Επίσης, υπάρχουν ηγέτες κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, όπως η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, που ζητούν «προσοχή και αποφυγή παγίδων», ενώ ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Ντικ Σουφ, είπε ότι θα υποστήριζε την κατάρριψη, αν υπήρχε εισβολή, επισημαίνοντας ότι οι Ρώσοι πρέπει να γνωρίζουν τον κίνδυνο.
Πόσο «θωρακισμένη» είναι η Ανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ
Η πρόσφατη κρίση με τα ρωσικά drones αποκάλυψε επίσης πρακτικά κενά στην άμυνα των ανατολικών συνόρων του ΝΑΤΟ. Στη Ρουμανία, στις 13 Σεπτεμβρίου, ένα ρωσικό drone παρέμεινε στον ρουμανικό εναέριο χώρο για περίπου 50 λεπτά. Παρά την παρακολούθησή του από δύο F‑16 της Συμμαχίας, αποφασίστηκε να μην καταρριφθεί, λόγω του κινδύνου πτώσης συντριμμιών για τον πληθυσμό.
Υπενθυμίζεται ότι το Ανώτατο Συμβούλιο Άμυνας της Ρουμανίας ενέκρινε προσαρμοσμένους κανόνες εμπλοκής για την κατάρριψη αεροσκαφών. Ωστόσο, το Βουκουρέστι αντιμετωπίζει περιορισμούς σε πόρους και εξοπλισμό. Η χρήση πυραύλων για την κατάρριψη drones, όπως συνέβη στην Πολωνία, είναι δαπανηρή και αναποτελεσματική, ξεκαθαρίζουν Ρουμάνοι αξιωματούχοι. Αντιθέτως, απαιτούνται αντι-drone συστήματα, παρόμοια με αυτά στην Ουκρανία.
