Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια (υπό ρωσικό έλεγχο πλέον), ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, στη νοτιοανατολική Ουκρανία, παραμένει για περισσότερες από τρεις ημέρες χωρίς εξωτερική παροχή ρεύματος, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια του.
Όπως αναφέρει ο Guardian από τη Βρετανία, η διακοπή -η μεγαλύτερη σε διάρκεια από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία- έχει θέσει τον σταθμό σε καθεστώς λειτουργίας με γεννήτριες ντίζελ, οι οποίες τροφοδοτούν τα συστήματα ψύξης και ασφαλείας.
Η τελευταία γραμμή υψηλής τάσης, που διέσχιζε τον Δνείπερο και συνδεόταν με ουκρανικό έδαφος, καταστράφηκε την Τρίτη στην πλευρά που ελέγχεται από τη Ρωσία.
Από τότε, ο σταθμός λειτουργεί με λιγότερες από τις μισές από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανακοίνωσε ότι υπάρχει επάρκεια καυσίμων για περίπου 20 ημέρες, ωστόσο προειδοποίησε πως η απώλεια εξωτερικής τροφοδοσίας «αυξάνει την πιθανότητα ενός πυρηνικού ατυχήματος».
Οι φόβοι της Ουκρανίας
Η Μόσχα κατηγορεί το Κίεβο για «συνεχή βομβαρδισμό» της περιοχής, κάτι που η Ουκρανία απορρίπτει ως απαράδεκτα επικίνδυνο και υποστηρίζει ότι η Ρωσία κατασκευάζει μια κρίση για να εδραιώσει τον έλεγχό της. Ουκρανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν το πυρηνικό εργοστάσιο «διαπραγματευτικό χαρτί» του Κρεμλίνου, ενώ η Greenpeace κάνει λόγο για «νέα κρίσιμη και εν δυνάμει καταστροφική φάση».
Η Ρωσία, η οποία κατέλαβε το εργοστάσιο τον Μάρτιο του 2022, έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να επανεκκινήσει τους αντιδραστήρες και να τους συνδέσει στο ρωσικό δίκτυο – ένα εγχείρημα που, σύμφωνα με ειδικούς, είναι εφικτό μόνο σε συνθήκες ειρήνης. Σήμερα όλοι οι αντιδραστήρες βρίσκονται σε «ψυχρή απενεργοποίηση» για λόγους ασφαλείας.
Ο κίνδυνος μίας «Φουκουσίμα»
Ευρωπαίοι ειδικοί, μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011, είχαν ορίσει ότι ένας σταθμός θα πρέπει να αντέχει έως και 72 ώρες χωρίς εξωτερική παροχή. Το όριο αυτό έχει ήδη ξεπεραστεί, κάτι που δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ στην πράξη.
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, σε περίπτωση που οι γεννήτριες αποτύχουν, τα καύσιμα στους έξι αντιδραστήρες μπορεί να υπερθερμανθούν ανεξέλεγκτα μέσα σε διάστημα εβδομάδων, οδηγώντας σε τήξη του πυρήνα και καταστροφική έκρηξη με έκλυση ραδιενέργειας.
Αν και η κατάσταση δεν είναι άμεσα συγκρίσιμη με τη Φουκουσίμα –όπου η τήξη συνέβη σε τρεις ημέρες λόγω σεισμού και τσουνάμι που κατέστρεψαν τα συστήματα ψύξης–, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ατυχήματος παραμένει υπαρκτό.
Η υπόθεση της Ζαπορίζια έχει βρεθεί στο τραπέζι και σε συνομιλίες του Τραμπ με τον Πούτιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προτείνει να τεθεί ο σταθμός υπό έλεγχο των ΗΠΑ, ενώ η Ρωσία επιδιώκει να τον ενσωματώσει στο δικό της δίκτυο.
