Κατέβασε ρολά το αμερικανικό κράτος, αφού μπήκε και επίσημα από τα μεσάνυχτα της Τρίτης σε shutdown, για πρώτη φορά από το 2018. Γιατί οδηγήθηκαν σε πλήρες shutdown οι ΗΠΑ; Γιατί δεν υπήρξε κάποια συμφωνία ανάμεσα σε Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς για το νομοσχέδιο για τις κυβερνητικές δαπάνες.
Παρά τις πυρετώδεις διαβουλεύσεις μέχρι την τελευταία στιγμή, ο πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, οι Ρεπουμπλικανοί και οι Δημοκρατικοί δεν κατόρθωσαν να καταλήξουν σε συμφωνία για την παράταση της χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι να τεθούν σε υποχρεωτική άδεια και μια σειρά από βασικά προγράμματα και υπηρεσίες να ανασταλούν. Το προηγούμενο shutdown, από τα τέλη Δεκεμβρίου 2018 έως τα τέλη Ιανουαρίου 2019, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, διήρκεσε 35 ημέρες.
Με λίγα μόνο λεπτά να απομένουν μέχρι την προθεσμία, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, δήλωσε στο CNN ότι το κλείσιμο της κυβέρνησης είναι «αναπόφευκτο». «Νομίζω ότι είναι αναπόφευκτο τώρα», είπε, ρίχνοντας την ευθύνη στον ηγέτη της μειοψηφίας της Γερουσίας, Τσακ Σούμερ, επειδή δεν κατάφερε να πείσει τους Δημοκρατικούς να υποστηρίξουν την πρόταση χρηματοδότησης των Ρεπουμπλικανών.
«Οπότε το μόνο ερώτημα απόψε είναι για πόσο καιρό ο Τσακ Σούμερ θα κρατήσει την κυβέρνηση κλειστή;», είπε ο Τζόνσον, προσθέτοντας: «Είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι».
Όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια του προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ότι «πολλά καλά μπορούν να προκύψουν από το κλείσιμο», ο Τζόνσον είπε ότι η κυβέρνηση «πρέπει τώρα να κάνει μερικές πολύ δύσκολες επιλογές», όπως ποιες υπηρεσίες είναι απαραίτητες.
Είπε ότι οι Ρεπουμπλικανοί της Βουλής των Αντιπροσώπων θα επιστρέψουν στο Κογκρέσο την επόμενη εβδομάδα. Οι Δημοκρατικοί έχουν επανειλημμένα επικρίνει τα μέλη των Ρεπουμπλικανών επειδή εγκατέλειψαν την Ουάσιγκτον εν μέσω του αδιεξόδου της χρηματοδότησης.
«Όλοι θα επιστρέψουν την επόμενη εβδομάδα», είπε ο Τζόνσον, αλλά πρόσθεσε: «Δεν υπάρχει πολλή δραστηριότητα στο πλατό που μπορεί να υπάρξει μέχρι να ανοίξουμε ξανά την κυβέρνηση».
Τι συμβαίνει στο shutdown
Κάθε οικονομικό έτος που ξεκινά την 1η Οκτωβρίου, το Κογκρέσο πρέπει να εγκρίνει χρηματοδότηση για τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες. Αν δεν ψηφιστεί πακέτο δαπανών ή έστω προσωρινή παράταση -γνωστή ως continuing resolution-, πολλές υπηρεσίες αναστέλλουν τη λειτουργία τους.
Αξίζει να σημειωθεί πως το 2019 χιλιάδες φοιτητές είχαν δυσκολίες με φορολογικά έγγραφα για υποτροφίες, ενώ το υπουργείο Γεωργίας προειδοποιούσε ότι τα κουπόνια τροφίμων θα εξαντλούνταν μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Από το 1980 έχουν καταγραφεί 15 shutdowns
Από το 1980 έχουν καταγραφεί 15 shutdowns, πλήρη ή μερικά, καθώς κάποιες υπηρεσίες είχαν διασφαλισμένη χρηματοδότηση, ενώ άλλες έμεναν χωρίς λειτουργία. Το επικείμενο θεωρείται πλήρες shutdown, καθώς καμία από τις 12 νομοθετικές πράξεις που συνθέτουν τον προϋπολογισμό δεν έχει περάσει από τη Βουλή και τη Γερουσία.
Το τελευταίο shutdown σημειώθηκε το 2018, κατά την πρώτη θητεία Τραμπ, με αφορμή τη χρηματοδότηση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό. Διήρκεσε 35 ημέρες, το μεγαλύτερο στην ιστορία, και σύμφωνα με την αρμόδια υπηρεσία του Κογκρέσου κόστισε περίπου 11 δισ. δολάρια στην οικονομία, εκ των οποίων τα 3 δισ. χάθηκαν οριστικά.
Από τη δεκαετία του 1980, τα shutdowns έχουν καταστεί συχνό φαινόμενο στην αμερικανική πολιτική σκηνή, με οκτώ να καταγράφονται επί προεδρίας Ρόναλντ Ρέιγκαν. Η ιδιαιτερότητα του αμερικανικού συστήματος -όπου ο προϋπολογισμός δεν συνδέεται με ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση- καθιστά τέτοιες κρίσεις πιθανές και επαναλαμβανόμενες.
Η διαφορά με το σημερινό αδιέξοδο είναι ότι η διοίκηση Τραμπ δείχνει διατεθειμένη να αφήσει μεγάλα τμήματα του κράτους να κλείσουν για μεγάλο διάστημα, ακόμη και χρησιμοποιώντας το shutdown ως μέσο για μόνιμη μείωση «μη απαραίτητων» θέσεων εργασίας. Αυτό, όπως εκτιμούν αναλυτές, θα μπορούσε να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού στην αμερικανική διακυβέρνηση.
