Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ολοκλήρωσαν τη Σύνοδο Κορυφής στην Κοπεγχάγη ύστερα από τέσσερις ώρες έντονων διαβουλεύσεων, αποφασίζοντας τελικά να μη συνεχίσουν τις συνομιλίες μετά το επίσημο δείπνο με τη βασιλική οικογένεια της Δανίας.
Η συζήτηση που αφορούσε σε ζητήματα άμυνας διήρκεσε δύο ώρες περισσότερο από το αναμενόμενο, οδηγώντας τους διοργανωτές να εξετάσουν το ενδεχόμενο παράτασης των συνομιλιών έως και αργά το βράδυ της Τετάρτης (1/10).
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε διαφωνίες, αλλά στο γεγονός ότι όλοι οι ηγέτες ήθελαν να τοποθετηθούν, καθώς το θέμα κρίθηκε ιδιαιτέρως σημαντικό. Όπως μετέδωσε το Reuters, η δανέζικη προεδρία απέφυγε να περιορίσει τις παρεμβάσεις.
Η συνεδρίαση διήρκεσε τελικά τέσσερις ώρες αντί για τις προγραμματισμένες δύο, και οι ηγέτες αποφάσισαν να διακόψουν τη συζήτηση για να παραστούν στο δείπνο. Είχε προηγηθεί σκέψη να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις μετά το δείπνο στο παλάτι, αλλά το σενάριο αυτό τελικά απορρίφθηκε.
Αγκάθι στη Σύνοδο Κορυφής το «Τείχος των drones»
Ένα από τα θέματα που φαίνεται να συνέβαλαν στην παράταση των συζητήσεων ήταν η πρόταση για τη δημιουργία ενός «τείχους drones», με στόχο την προστασία της Ευρώπης από πιθανές ρωσικές επιθέσεις. Λετονία και Λιθουανία τάχθηκαν υπέρ του σχεδίου, αφήνοντας παράλληλα αιχμές για τη… διαφορά αντίληψης μεταξύ των χωρών της πρώτης γραμμής και εκείνων που βρίσκονται πιο μακριά από τα σύνορα με τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Η πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη, κυρίως από τη Γαλλία και τη Γερμανία. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε ενστάσεις για το συγκεκριμένο «τείχος», τονίζοντας ότι η κατάσταση είναι πιο σύνθετη και πως προτεραιότητα έχουν:
- Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης,
- οι δυνατότητες μακράς εμβέλειας και
- η ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας.
Τόνισε, επίσης, ότι ο ρόλος της πυρηνικής αποτροπής παραμένει σημαντικός, ενώ παραδέχτηκε πως η Ευρώπη χρειάζεται να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην αντιμετώπιση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Υπενθυμίζεται ότι το τείχος drones αποτελεί ένα από τα τέσσερα αμυντικά έργα που προτάθηκαν από τις Βρυξέλλες ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, drones έχουν παραβιάσει τον εναέριο χώρο χωρών όπως η Πολωνία, η Ρουμανία, η Δανία και η Νορβηγία, με την ΕΕ να αποδίδει την ευθύνη στη Ρωσία σε αρκετές περιπτώσεις. Η Μόσχα αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή και κατηγορεί τις Βρυξέλλες για προπαγάνδα. Τα περιστατικά αυτά ενίσχυσαν την ιδέα ενός συστήματος αντι-drones, η οποία είχε αρχικά παρουσιαστεί από συνοριακές χώρες της ΕΕ και στη συνέχεια υποστηρίχθηκε και από τη φον ντερ Λάιεν στην πρόσφατη ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης.
Αντιδράσεις από Γερμανία και μήνυμα Μελόνι
Παρά την αναγνώριση της σημασίας της απειλής από drones, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δήλωσε πως υπάρχουν άλλες πιο άμεσες αμυντικές ανάγκες. «Χρειαζόμαστε άμυνα κατά των drones, αλλά όχι με τη μορφή ενός “τείχους”» είπε από το Φόρουμ Ασφαλείας της Βαρσοβίας.
Η ιδέα ενός τείχους από drones έχει προκαλέσει διαφωνίες μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, κυρίως ως προς τη γεωγραφική του εστίαση και τη στρατηγική του σημασία. Οι ηγέτες των χωρών της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, τόνισαν πως δεν πρέπει να αγνοηθεί η νότια πτέρυγα της ηπείρου στο πλαίσιο οποιασδήποτε κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής στρατηγικής.
Έκκληση Μητσοτάκη για κοινή ευρωπαϊκή άμυνα
Από τη μεριά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η ευρωπαϊκή άμυνα δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα.
«Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε κρίσιμα ζητήματα για τη γεωστρατηγική ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία αλλά και η γενικότερη παγκόσμια γεωπολιτική αναταραχή δημιουργούν, θα έλεγα, την αίσθηση του κατεπείγοντος ως προς την ανάγκη η Ευρώπη, επιτέλους, να περάσει από τα λόγια στην πράξη ως προς την ενιαία ευρωπαϊκή της θωράκιση» ανέφερε.
Και πρόσθεσε: «Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες εκείνες που εδώ και πολλά χρόνια υποστηρίζουν τις αμυντικές τους δαπάνες σε επίπεδο πολύ υψηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου και θα εξακολουθούμε να το κάνουμε αυτό, δεσμεύοντας πόρους άνω του 3% του ΑΕΠ για τις αμυντικές μας δαπάνες για τα επόμενα χρόνια».
Κατά τη διάρκεια της δήλωσής του, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, προειδοποίησε: «Έχει έρθει, όμως, η ώρα, η Ευρώπη πια να κινητοποιήσει ευρωπαϊκούς πόρους για την υποστήριξη ευρωπαϊκών έργων κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, όπως, παραδείγματος χάρη, η αντιπυραυλική προστασία ή όπως αυτό το τείχος άμυνας απέναντι σε διείσδυση από drones, που είναι ένα από τα σχέδια τα οποία έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα οποία θα συζητηθούν σήμερα».
Και κατέληξε, λέγοντας: «Αυτό το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό έργο άμυνας αφορά την Ευρώπη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου. Πρέπει να βλέπει την ασφάλεια της Ευρώπης συνολικά. Προφανώς, πρέπει να καλύπτονται και τα νοτιοανατολικά σύνορα, αλλά και τα νότια σύνορα της Ευρώπης, έτσι ώστε η ήπειρός μας να είναι θωρακισμένη έναντι οποιασδήποτε πιθανής μελλοντικής απειλής».
