Η φιλόδοξη ιδέα της Κομισιόν για τη δημιουργία ενός «τείχους από drones» παρουσιάζει ρωγμές προτού καν μπει σε εφαρμογή, αναφέρει το Politico. Με ρωσικά drones να εισέρχονται στην Πολωνία και τη Ρουμανία και άγνωστα (αλλά πιθανώς ρωσικά) drones να εντοπίζονται πάνω από τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Γερμανία, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προτείνει τη δημιουργία μιας νέας, προηγμένης ασπίδας με ραντάρ και αναχαιτιστικά, με στόχο την προστασία της ανατολικής πλευράς του μπλοκ.
Στην ομιλία της για την «Κατάσταση της Ένωσης» τον περασμένο μήνα, η φον ντερ Λάιεν βάφτισε την πρωτοβουλία «Drone Wall». Όμως, τόσο η ονομασία όσο και το ίδιο το σχέδιο βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο κριτικής.
Για τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, φαίνεται να είναι μια λογική απάντηση σε μια αυξανόμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ωστόσο, χώρες που βρίσκονται πιο μακριά από τη Ρωσία αμφισβητούν την ιδέα, εκφράζοντας ανησυχίες για τη σκοπιμότητα και το κόστος της, για το πώς ταιριάζει στα στρατιωτικά σχέδια της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και για το αν αποτελεί μια προσπάθεια των Βρυξελλών να αποκτήσει τον έλεγχο της εθνικής αμυντικής πολιτικής.
«Τα drones και τα αντι-drones είναι προτεραιότητα», δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν στους δημοσιογράφους την Πέμπτη. «Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς: δεν υπάρχει τέλειο τείχος για την Ευρώπη, μιλάμε για ένα σύνορο 3.000 χιλιομέτρων, πιστεύετε ότι είναι απολύτως εφικτό; Η απάντηση είναι “όχι”», ανέφερε ο Γάλλος πρόεδρος.
Ο επίτροπος Άμυνας Άντριους Κουμπίλιους, πρώην πρωθυπουργός της Λιθουανίας, έσπευσε να το υπερασπιστεί. Είπε ότι το αρχικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των drones που καλύπτει την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής θα κοστίσει περίπου 1 δισεκατομμύριο ευρώ και ότι η εγκατάσταση των συστημάτων ανίχνευσης θα μπορούσε να γίνει σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι ο χαρακτηρισμός «τείχος» μπορεί να δώσει λάθος εντύπωση. «Δεν θα είναι μια νέα Γραμμή Μαζινό», είπε, αναφερόμενος στα γαλλικά αμυντικά οχυρά που η Γερμανία κατάφερε να παρακάμψει με επιτυχία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι η Επιτροπή μπορεί να δίνει υπερβολικές υποσχέσεις.
«Ελπίζω ότι κανείς δεν θεωρεί το τείχος κατά των drones ως μια εύκολη λύση στα αμυντικά μας προβλήματα», δήλωσε η Hannah Neumann, Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Ένα τείχος κατά των drones δεν θα μας προστατεύσει από τις κυβερνοεπιθέσεις, ούτε θα βοηθήσει στην αεροπορική άμυνα, στην παραγωγή πυρομαχικών ή στα βαθύτερα ζητήματα που αφορούν τις δομές λήψης αποφάσεων και τους κανόνες εμπλοκής».
Χρήματα της ΕΕ για το «τείχος από drones» – Οι διαφωνίες
Οι αποκλίσεις είναι ιδιαίτερα προβληματικές, επειδή οι Βρυξέλλες, μαζί με τα κράτη της πρώτης γραμμής, θέλουν να χρησιμοποιήσουν χρήματα της ΕΕ για να χρηματοδοτήσουν το τείχος κατά των drones. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να συμφωνήσουν όλες οι πρωτεύουσες της ΕΕ.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, η απροθυμία των χωρών του Νότου – η Ιταλίδα Τζιόρτζια Μελόνι και ο Έλληνας Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης των ηγετών της ΕΕ στην Κοπεγχάγη αυτή την εβδομάδα ότι τα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα πρέπει να ωφελούν ολόκληρο το μπλοκ, όχι μόνο την ανατολική του πτέρυγα – προκάλεσε εκκλήσεις για «αλληλεγγύη» από τις εκτεθειμένες χώρες.
«Έχουμε δείξει αλληλεγγύη τις τελευταίες δύο δεκαετίες, για παράδειγμα, στον Covid, στην οικονομία, στη μετανάστευση. Τώρα είναι η ώρα να δείξουμε αλληλεγγύη στην ασφάλεια», δήλωσε ο Φινλανδός πρωθυπουργός Πετέρι Όρπο στο Politico.
Αυτή η διαφωνία ήταν εμφανής στην Κοπεγχάγη, τόσο δημόσια όσο και κεκλεισμένων των θυρών. Μέσα στην αίθουσα, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς καταδίκασε το σχέδιο με όρους που ένας διπλωμάτης εξοικειωμένος με τη συζήτηση χαρακτήρισε «πολύ σκληρούς».
Άμυνα κατά της Ρωσίας
Παρά τις διαφωνίες σχετικά με το μέγεθος – καθώς και το όνομα – του τείχους των drones, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει την ικανότητά της να αποκρούει τα ρωσικά drones. Η Ένωση δεν διαθέτει την τεχνολογία ανίχνευσης για να εντοπίζει εύκολα τα UAV, και όταν τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ κατέρριψαν τρία ρωσικά drones πάνω από την Πολωνία τον περασμένο μήνα, χρησιμοποίησαν πυραύλους αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων για να καταρρίψουν τα ρωσικά Gerberas, που κοστίζουν περίπου 10.000 δολάρια το καθένα.
Παρόλο που υπήρξαν αντιρρήσεις στην Κοπεγχάγη, τελικά οι ηγέτες της ΕΕ αποδέχτηκαν τις προτάσεις της Επιτροπής για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένου του τείχους κατά των drones – πράγμα που σημαίνει ότι αναμένεται να προχωρήσει με κάποια μορφή. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα, το κόστος και τις δυνατότητες πρέπει ακόμη να διευκρινιστούν. Και η ονομασία είναι πιθανό να αλλάξει.
Την Τετάρτη, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρεντέρικσεν, μίλησε για ένα «ευρωπαϊκό δίκτυο μέτρων κατά των drones». Όταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο γιατί δεν χρησιμοποίησε τον όρο «τείχος κατά των drones», απάντησε: «Δεν με ενδιαφέρει πραγματικά το όνομα, αρκεί να λειτουργεί».
Η ενίσχυση των αντι-drone προσπαθειών είναι λογική σε μια εποχή που η Ρωσία δοκιμάζει τις άμυνες του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τα μέτρα δεν είναι πανάκεια – ειδικά αν η αντιπαράθεση με τη Μόσχα πλησιάζει σε πλήρη πόλεμο.
«Ένα drone wall μπορεί να λειτουργήσει σε περιφερειακό επίπεδο – στις χώρες της Βαλτικής μπορείς να χτίσεις μια στατική άμυνα», είπε ο Κρίστιαν Μέλινγκ, αναλυτής άμυνας και διευθυντής προγράμματος στο Ίδρυμα Bertelsmann. «Αλλά τα drones είναι μόνο τα δάχτυλα. Αν θέλεις να κερδίσεις, πρέπει να στοχεύσεις το κεφάλι: τη διοίκηση, την εφοδιαστική και την παραγωγική ικανότητα».
Τα κράτη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή δεν έχουν αυταπάτες ότι ένα τείχος από drones θα αρκεί για να αποτρέψει μια ρωσική επίθεση. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι κάτι πρέπει να γίνει για να αποτραπεί η Μόσχα.
«Φυσικά, είμαστε ρεαλιστές… δεν περιμένουμε, για παράδειγμα, ότι ένα τείχος από drones στα σύνορά μας θα εξαλείψει κάθε απειλή κατά 100%», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. «Αν κάποιος αναζητά 100% εγγυήσεις ασφάλειας, δεν θα βρει τίποτα. Εμείς, ως ΝΑΤΟ, ως Ευρώπη, πρέπει να αναζητήσουμε μεθόδους που θα μεγιστοποιούν την ασφάλειά μας».
