Με απειλές και προειδοποιήσεις προσπαθεί να πιέσει τη Χαμάς ο Ντόναλντ Τραμπ, προκειμένου να κλείσει η συμφωνία με το Ισραήλ για τη Γάζα, κατά τις συνομιλίες στο Κάιρο.
Στην Αίγυπτο μεταβαίνουν διαπραγματευτές των δύο πλευρών, ενόψει των κρίσιμων συνομιλιών με στόχο τον τερματισμό του σχεδόν διετούς πολέμου στη Γάζα, που έχει αφήσει πίσω του δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και μια περιοχή βυθισμένη στα ερείπια. Την ώρα που οι συζητήσεις ξεκινούν στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, οι εχθροπραξίες συνεχίζονται, με ισραηλινές επιθέσεις να σκοτώνουν τουλάχιστον 70 Παλαιστινίους μέσα σε 24 ώρες, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές αρχές υγείας.
Στο Κάιρο έχουν μεταβεί ήδη από χθες και οι απεσταλμένοι του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Αμερικανού προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ.
Τραμπ: «Πλήρης εξόντωση» αν η Χαμάς προσπαθήσει να παραμείνει στην εξουσία
Ενόψει των συνομιλιών αυτών, ο Αμερικανός προειδοποίησε σήμερα Κυριακή τη Χαμάς ότι θα αντιμετωπίσει “πλήρη καταστροφή” αν αποφασίσει να παραμείνει στην εξουσία στη Γάζα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε στο CNN ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου “συμφωνεί” να τερματίσει τους βομβαρδισμούς στην περιοχή, κάτι που έχει ήδη ζητήσει από την Παρασκευή. Επαναλαμβάνοντας τα λόγια του υπουργού Εξωτερικών του, Μάρκο Ρούμπιο, ο Τραμπ δήλωσε ότι “σύντομα θα γνωρίζει αν η Χαμάς είναι σοβαρή για την ειρήνη”.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε την Κυριακή ότι ο πόλεμος στη Γάζα δεν έχει ακόμη τελειώσει παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε μέρη του σχεδίου του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τη Γάζα. “Θα μάθουμε πολύ γρήγορα αν η Χαμάς είναι σοβαρή ή όχι από το πώς θα εξελιχθούν αυτές οι τεχνικές συνομιλίες όσον αφορά τη λογιστική”, δήλωσε ο Ρούμπιο στο πρόγραμμα “Meet the Press” του NBC News σχετικά με την απελευθέρωση ομήρων από τη Γάζα.
Ρούμπιο: Ο πόλεμος στη Γάζα δεν έχει τελειώσει ακόμα
Ο πόλεμος στη Γάζα δεν έχει τελειώσει ακόμα παρά το γεγονός ότι το Ισραήλ και η Χαμάς συμφωνούν αμφότεροι σε τμήματα του σχεδίου του Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε σήμερα Κυριακή ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
«Θα μάθουμε πολύ γρήγορα αν η Χαμάς είναι σοβαρή ή όχι από το πώς θα πάνε αυτές οι τεχνικές συνομιλίες σε ό,τι αφορά τα ζητήματα επιμελητείας», δήλωσε ο Ρούμπιο μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο NBC News σχετικά με την απελευθέρωση ομήρων από τη Γάζα.
Στο μεταξύ, η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς υποστήριξε σήμερα, πριν από τις έμμεσες συνομιλίες στην Αίγυπτο μεταξύ των δύο εμπολέμων, ότι θέλει να επιτευχθεί μια συμφωνία για να μπει τέλος στον πόλεμο στη Γάζα και για να πραγματοποιηθεί «άμεση» ανταλλαγή ομήρων και φυλακισμένων με το Ισραήλ.
Δύο ημέρες πριν από τη δεύτερη επέτειο της χωρίς προηγούμενο επίθεσης της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, που προκάλεσε τον πόλεμο, ο ισραηλινός στρατός συνέχισε τους βομβαρδισμούς στην πόλη της Γάζας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον πέντε άνθρωποι, σύμφωνα με την τοπική υπηρεσία πολιτικής άμυνας που ελέγχεται από τη Χαμάς.
Οι έμμεσες συνομιλίες στην Αίγυπτο βασίζονται στο σχέδιο του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έστειλε εκεί τον απεσταλμένο του, τον Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του, τον Τζάρεντ Κούσνερ, για να βοηθήσουν στην ολοκλήρωση των συνομιλιών σχετικά με τους όρους της απελευθέρωσης των ομήρων που είχαν απαχθεί στη διάρκεια της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
Χθες, Σάββατο, ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε τη Χαμάς ότι «δεν θα ανεχθεί καμιά καθυστέρηση» στην εφαρμογή του σχεδίου του, που προβλέπει κατάπαυση του πυρός, την απελευθέρωση μέσα σε 72 ώρες των ομήρων, τη σταδιακή αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Γάζα και τον αφοπλισμό του ισλαμιστικού κινήματος.
Στενός σύμμαχος του Τραμπ, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε χθες, Σάββατο, πως στέλνει τους διαπραγματευτές του στην Αίγυπτο, λέγοντας πως ελπίζει ότι όλοι οι όμηροι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους μέσα «στις προσεχείς ημέρες».
Σύμφωνα με αξιωματούχο της Χαμάς, οι συνομιλίες θα διεξαχθούν στο Σαρμ ελ-Σέιχ (ανατολική Αίγυπτος) και οι διαπραγματευτές της ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης επρόκειτο να φθάσουν σήμερα στην Αίγυπτο προερχόμενοι από την Ντόχα. Η ημερομηνία της έναρξης των συνομιλιών δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως.
«Η Χαμάς θέλει πολύ να φθάσει σε μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου και να αρχίσει αμέσως η διαδικασία της ανταλλαγής των φυλακισμένων (όμηροι έναντι φυλακισμένων Παλαιστινίων)», δήλωσε αυτός ο αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο, ζητώντας να μην κατονομασθεί.
Σύμφωνα με μια παλαιστινιακή πηγή που γνωρίζει το θέμα, οι διαπραγματεύσεις έχουν στόχο «να προετοιμασθούν οι συνθήκες επί του πεδίου για τη μεταφορά (των ομήρων), ως προοίμιο της διαδικασίας ανταλλαγής».
Η Χαμάς υπογράμμισε στους μεσολαβητές «την ανάγκη να αναστείλει το Ισραήλ κάθε στρατιωτική επιχείρηση στο σύνολο της λωρίδας της Γάζας, να σταματήσει όλες τις αεροπορικές δραστηριότητες, τις δραστηριότητες αναγνώρισης και τις υπερπτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών και να αποσυρθεί από το εσωτερικό της πόλης της Γάζας», δήλωσε η πηγή αυτή. Παράλληλα «η Χαμάς και οι παρατάξεις της αντίστασης θα βάλουν τέλος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους».
Γάζα: Ο χάρτης του Τραμπ για την απόσυρση του Ισραήλ και οι συνομιλίες στην Αίγυπτο
Παρά τις εντάσεις, πάντως, ο Τραμπ δηλώνει αισιόδοξος πως η εκεχειρία μπορεί να τεθεί άμεσα σε ισχύ, μόλις η Χαμάς επιβεβαιώσει την αποδοχή του ειρηνευτικού του σχεδίου. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ υποστήριξε ότι το Ισραήλ «αποδέχτηκε την αρχική γραμμή απόσυρσης» των δυνάμεών του από τη Λωρίδα της Γάζας – μια γραμμή που, σύμφωνα με χάρτη που δημοσίευσε, βρίσκεται σε απόσταση 1,5 έως 3,5 χιλιομέτρων από τα ισραηλινά σύνορα. «Όταν η Χαμάς επιβεβαιώσει, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί αμέσως σε ισχύ και θα ξεκινήσει η ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων», έγραψε, προσθέτοντας ότι η διαδικασία αυτή θα σηματοδοτήσει «την αρχή του τέλους μιας καταστροφής 3.000 ετών».
Σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, η συμφωνία προβλέπει κατάπαυση του πυρός, σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων, απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων, καθώς και ένα πλαίσιο για τη μελλοντική διοίκηση της Γάζας. Ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε το Σάββατο δύο βασικούς απεσταλμένους του στην Αίγυπτο – τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ και τον επικεφαλής διαπραγματευτή για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ – για να συμμετάσχουν στις τελικές συνομιλίες υπό την αιγυπτιακή διαμεσολάβηση.
Το Ισραήλ δηλώνει έτοιμο, η Χαμάς επιφυλακτική
Από την Ιερουσαλήμ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφερε ότι το Ισραήλ είναι «στα πρόθυρα μιας μεγάλης επιτυχίας» και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι όμηροι που κρατούνται στη Γάζα θα επιστρέψουν «τις επόμενες ημέρες». «Με τη βοήθεια του Θεού, θα μπορέσουμε σύντομα να ανακοινώσουμε την επιστροφή όλων των ομήρων – ζωντανών και νεκρών», είπε σε τηλεοπτικό διάγγελμα, προσθέτοντας πως ο ισραηλινός στρατός θα παραμείνει αναπτυγμένος σε θέσεις που θα του επιτρέπουν να επιβλέπει τη Γάζα «για να διασφαλιστεί ότι δεν θα αποτελέσει ξανά απειλή».
Ωστόσο, η Χαμάς εμφανίζεται επιφυλακτική, παρά τη δήλωσή της ότι αποδέχεται ορισμένα βασικά σημεία του σχεδίου των ΗΠΑ. Σε ανακοίνωσή της, η οργάνωση κατηγόρησε το Ισραήλ για «φρικτά εγκλήματα και σφαγές» εναντίον αμάχων, υπογραμμίζοντας ότι οι συνεχιζόμενοι βομβαρδισμοί «αποκαλύπτουν τα ψέματα του Νετανιάχου περί μείωσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων». Παράλληλα, εκπρόσωποι της Χαμάς επιβεβαίωσαν ότι θα στείλουν αντιπροσωπεία στο Κάιρο για να συμμετάσχει στις έμμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ την Κυριακή και τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με τα αιγυπτιακά κρατικά μέσα ενημέρωσης, οι συνομιλίες θα επικεντρωθούν στα τεχνικά και επιχειρησιακά ζητήματα εφαρμογής της εκεχειρίας, στη διαδικασία ανταλλαγής κρατουμένων και ομήρων, καθώς και στη σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων. Η Αίγυπτος, η οποία έχει διαδραματίσει επανειλημμένα ρόλο-κλειδί ως διαμεσολαβητής μεταξύ των δύο πλευρών, δηλώνει ότι οι προσεχείς ημέρες «θα είναι καθοριστικές για την ειρήνη ή τη συνέχιση της καταστροφής».
Συνεχιζόμενες επιθέσεις και ανθρωπιστική κρίση
Παρά τις αμερικανικές πιέσεις για αποκλιμάκωση, ο ισραηλινός στρατός συνέχισε τις επιθέσεις του το Σάββατο, στοχοποιώντας, όπως ανέφερε, «μαχητές της Χαμάς που απειλούσαν τις δυνάμεις του». Το Υπουργείο Υγείας της Γάζας ανακοίνωσε ότι 36 άτομα σκοτώθηκαν σε βομβαρδισμούς και αεροπορικές επιδρομές μετά την έκκληση του Τραμπ για παύση των επιθέσεων. Σε μία από τις πιο αιματηρές επιδρομές, 18 άμαχοι, μεταξύ των οποίων και παιδιά, έχασαν τη ζωή τους όταν ισραηλινό βλήμα έπληξε κατοικία στη συνοικία Τούφα της πόλης της Γάζας.
Το Ισραήλ ανέφερε ότι «λυπάται για κάθε απώλεια αμάχων» και επανέλαβε ότι προσπαθεί να «μειώσει στο ελάχιστο τις παράπλευρες απώλειες», ωστόσο ο αριθμός των θυμάτων στη Γάζα αυξάνεται καθημερινά. Από την έναρξη του πολέμου, τον Οκτώβριο του 2023, έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 67.074 Παλαιστίνιοι και έχουν τραυματιστεί 169.430, ενώ χιλιάδες άλλοι αγνοούνται, πιθανότατα θαμμένοι κάτω από τα ερείπια. Στο Ισραήλ, 1.139 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 και περίπου 200 αιχμαλωτίστηκαν.
Η ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις. Οι περισσότερες πόλεις παραμένουν κατεστραμμένες, οι υποδομές υγείας έχουν σχεδόν καταρρεύσει και πάνω από το 80% του πληθυσμού εκτιμάται ότι έχει εκτοπιστεί. Οι διεθνείς οργανισμοί κάνουν λόγο για «ανείπωτη ανθρώπινη τραγωδία», ενώ η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας παραμένει περιορισμένη.
Η κλιμάκωση δεν περιορίζεται στη Γάζα. Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι αναχαίτισε πύραυλο που εκτοξεύθηκε από την Υεμένη, από περιοχές που ελέγχονται από τους αντάρτες Χούθι. Η οργάνωση, που υποστηρίζεται από το Ιράν, έχει επανειλημμένα εξαπολύσει επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, δηλώνοντας ότι ενεργεί «σε αλληλεγγύη με τον παλαιστινιακό λαό». Το περιστατικό αναζωπυρώνει τους φόβους για γενίκευση της σύγκρουσης σε περιφερειακό επίπεδο.
Παράλληλα, σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο μαζικές φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις. Χιλιάδες πολίτες κατέβηκαν στους δρόμους του Λονδίνου, του Παρισιού, του Βερολίνου και της Ρώμης ζητώντας τον άμεσο τερματισμό του πολέμου και την απελευθέρωση των ακτιβιστών που συμμετέχουν στον στολίσκο ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Οι διαδηλωτές κατήγγειλαν τη «σιωπή της διεθνούς κοινότητας» και κάλεσαν την Ευρώπη να στηρίξει ενεργά την ειρηνευτική πρωτοβουλία.
Το σχέδιο Τραμπ και η πολιτική του διάσταση
Ο Τραμπ, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει το ειρηνευτικό του σχέδιο «την τελευταία ευκαιρία για σταθερότητα στη Μέση Ανατολή», επιδιώκει να το παρουσιάσει ως απόδειξη της διπλωματικής του ικανότητας ενόψει των αμερικανικών εκλογών. Το σχέδιο, γνωστό ανεπίσημα ως «συμφωνία του Καΐρου», περιλαμβάνει 20 σημεία, με βασικό στόχο τη δημιουργία μιας μεταβατικής διοίκησης στη Γάζα υπό διεθνή επίβλεψη.
Η πρόταση φαίνεται να έχει κερδίσει τη στήριξη ορισμένων αραβικών χωρών, μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που θεωρούν ότι μια ελεγχόμενη αποκλιμάκωση θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για νέα περιφερειακή συνεργασία. Ωστόσο, παραμένουν πολλές αμφιβολίες για το κατά πόσο η Χαμάς θα δεχθεί μια συμφωνία που δεν εγγυάται πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ και για το αν το Ισραήλ θα αποδεχθεί μια μελλοντική παλαιστινιακή διοίκηση που θα περιλαμβάνει στελέχη της οργάνωσης.
Στην ανάρτησή του, ο Τραμπ κάλεσε τη Χαμάς «να ενεργήσει γρήγορα» και προειδοποίησε ότι «δεν θα ανεχθεί καθυστερήσεις ή μεθοδεύσεις που θα θέσουν ξανά τη Γάζα σε κίνδυνο». Όπως είπε, «όλοι θα αντιμετωπιστούν δίκαια, αλλά πρέπει να το κάνουμε τώρα».
Οι επόμενες ημέρες στο Κάιρο αναμένονται καθοριστικές. Αν επιτευχθεί συμφωνία, θα πρόκειται για την πρώτη ουσιαστική κατάπαυση του πυρός από την έναρξη του πολέμου, τον Οκτώβριο του 2023. Εντούτοις, η δυσπιστία μεταξύ των δύο πλευρών, η πολιτική πίεση στο εσωτερικό του Ισραήλ και ο φόβος αναζωπύρωσης των συγκρούσεων καθιστούν το εγχείρημα εξαιρετικά εύθραυστο.
Ο πόλεμος στη Γάζα, που έχει προκαλέσει ανείπωτη ανθρωπιστική κρίση, βρίσκεται ίσως στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι του.
Διαδηλωτές στο Τελ Αβίβ: Καμία εμπιστοσύνη στον Νετανιάχου
Στο μεταξύ διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους του Τελ Αβίβ χθες το βράδυ, καλώντας την ισραηλινή κυβέρνηση να επικυρώσει τη συμφωνία και να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα για να επιστρέψουν οι αιχμάλωτοι.
Ορισμένοι διαδηλωτές εξέφρασαν ανησυχία για τον Νετανιάχου, λέγοντας ότι θα μπορούσε να σαμποτάρει τη συμφωνία, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν.
«Ανυπομονούμε να απελευθερωθούν οι απαχθέντες. Ανυπομονούμε να σταματήσει ο πόλεμος… δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στον Νετανιάχου. Αλλά αυτή τη στιγμή έχουμε όλη την εμπιστοσύνη του κόσμου στον Τραμπ», δήλωσε ο Γκιλ Σέλι, ένας διαδηλωτής από το Τελ Αβίβ.
«Είναι η πρώτη φορά μετά από μήνες που είμαι πραγματικά αισιόδοξος. Ας ελπίσουμε ότι ο Τραμπ καταλαβαίνει τώρα ότι ο Νετανιάχου, το μόνο που θέλει είναι να συνεχίσει αυτόν τον πόλεμο, ώστε να μπορέσει να μείνει εκτός φυλακής και να παραμείνει στη δουλειά του ως πρωθυπουργός», δήλωσε ο διαδηλωτής.
Αν το Κάιρο καταφέρει να επιτύχει έστω μια προσωρινή εκεχειρία, θα είναι το πρώτο βήμα σε μια μακρά και δύσκολη πορεία προς την ειρήνη. Αν όχι, η Γάζα θα συνεχίσει να αποτελεί το πιο αιματοβαμμένο σημείο της Μέσης Ανατολής – και το όραμα του Τραμπ για «τέλος μιας καταστροφής 3.000 ετών» θα μείνει, προς το παρόν, μια ανεκπλήρωτη υπόσχεση.
