Τι σημαίνει για την Ευρώπη μια αποδυναμωμένη Γαλλία

Το μέγεθος της Γαλλίας είναι τέτοιο, που αν καταρρεύσει αυτή η ατέρμονη πολιτική αστάθεια, θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την Ευρωζώνη

O Σεμπαστιάν Λεκορνί © EPA/LUDOVIC MARIN / POOL MAXPPP OUT

Η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία εδώ και ενάμιση χρόνο, η χθεσινή κατάρρευση ενός ακόμη κυβερνητικού σχήματος 14 ώρες μετά την ανακοίνωση του και η μεγάλη εξασθένιση της δημοτικότητας του προέδρου της, Εμανουέλ Μακρόν, συνθέτουν ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα για την Ευρώπη. Η Ε.Ε προσπαθεί να διατηρήσει την ενότητα και συνοχή της απέναντι σε μια σειρά ιστορικών προκλήσεων από τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Λωρίδα της Γάζας μέχρι τον προστατευτισμό των ΗΠΑ.

Μια πολιτικά και οικονομικά αποδυναμωμένη Γαλλία, η οποία είναι το δεύτερο ισχυρότερο κράτος-μέλος στην Ευρωζώνη μετά τη Γερμανία, επηρεάζει όλη την Ευρώπη. Πόσο μάλλον όταν η διόγκωση του δημοσίου χρέους της Γαλλίας στο 114% επί του ΑΕΠ και η άρνηση των πολιτικών κομμάτων να έρθουν σε έναν συμβιβασμό για τον προϋπολογισμό προκαλούν αναταραχή στις αγορές σε μια περίοδο, που είναι εύθραυστη η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη. Πιθανώς να μην έχει διαμορφωθεί νέα κυβέρνηση στη Γαλλία μέχρι την επόμενη εβδομάδα, όταν θεωρητικά θα ξεκινούσαν οι διαβουλεύσεις για τον προϋπολογισμό και θα διαρκούσαν περίπου 70 ημέρες, σύμφωνα με το Bloomberg. Είναι πια ορατός ο κίνδυνος να υπερβεί το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας το 6% του ΑΕΠ μέσα στο επόμενο έτος εάν δεν υπάρξουν περικοπές και μεταρρυθμίσεις.

Μετά τη χθεσινή πτώση των αγορών στη Γαλλία, οι σημερινές τάσεις είναι ηπιότερες στο χρηματιστήριο του Παρισιού και τα κρατικά ομόλογα. Ωστόσο, το 10ετές κόστος δανεισμού της Γαλλίας εξακολουθεί σήμερα να κινείται στο 3,59% που είναι το υψηλό 14ετίας, προβληματίζοντας τους επενδυτές διότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες κρατούν γαλλικά ομόλογα 500 δισ. ευρώ στους ισολογισμούς τους. «Η Γαλλία είναι απλά πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει και έτσι αυτή η ατέρμονη πολιτική αστάθεια θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την Ευρωζώνη», δήλωσε ανώνυμα μια διπλωματική πηγή του Politico.

Πέραν του ότι είναι δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη, η Γαλλία είναι ένα από τα σημαντικότερα μέλη της ομάδας των G7, είναι η μοναδική πυρηνική δύναμη στην Ε.Ε και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επί προεδρίας Μακρόν, η Γαλλία έχει αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με τη Γερμανία στη διαμόρφωση μιας ατζέντας για την ενίσχυση της συλλογικής άμυνας σε μια συγκυρία που οι ΗΠΑ υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ αποποιούνται τον ρόλο του εγγυητή της ευρωπαϊκής ασφάλειας.

Η απειλή της Ρωσίας και ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία μαζί με τον εμπορικό πόλεμο και την ευμετάβλητη ιδιοσυγκρασία του Αμερικανού προέδρου είναι δυο βασικές προκλήσεις που απαιτούν έναν συντονισμό κινήσεων μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών. Εκ των έσω παρατηρείται ανησυχητική άνοδος των ακροδεξιών, αντιευρωπαϊκών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, τα οποία ενδεχομένως να μπλοκάρουν τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων εάν αναλάβουν την πολιτική εξουσία. Στην Ε.Ε, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, θέτει συστηματικά εμπόδια και προβάλλει επιχειρήματα κατά της στήριξης της Ουκρανίας ή της επιβολής κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας. Εάν κηρυχθούν ξανά κοινοβουλευτικές εκλογές ή κηρυχθούν πρόωρες προεδρικές εκλογές, το κόμμα της ακροδεξιάς Μαρί Λεπέν μπορεί να παίξει αρνητικό ρόλο στην ενότητα της Ε.Ε.

Στη Γαλλία, η «Εθνική Συσπείρωση», της Μαρί Λεπέν ήδη δηλώνει πως είναι έτοιμη να αναλάβει τα ηνία της εξουσίας. Οι δημοσκοπήσεις της ενημερωτικής ιστοσελίδας Politico δίνουν στο ακροδεξιό κόμμα ένα 32% στην πρόθεση ψήφου έναντι του 15% που αποσπά η συμμαχία «Μαζί» που δημιούργησε προ εξαετίας η «Αναγέννηση» του Μακρόν μαζί με το Δημοκρατικό Κόμμα, τους «Ορίζοντες» και δυο ακόμη μικρότερα κόμματα. Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα κινείται, επίσης, η δημοτικότητα του ιδίου του προέδρου της Γαλλίας παρά το ότι θεωρείται ένας από τους ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή στη διεθνή σκηνή. Σήμερα ο Εντουάρ Φιλίπ, πρωθυπουργός της Γαλλίας στην πρώτη προεδρία του Μακρόν (2017-2022) και πολιτικός σύμμαχος του Μακρόν, δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό RTL πως έχει ωριμάσει ο χρόνος για να υποβάλει ο Γάλλος πρόεδρος την παραίτησή του και να κηρύξει εκλογές πριν τη λήξη της δεύτερης θητείας του, το 2027.

Είναι ένα ενδεχόμενο που απέκλεισε χθες ο Μακρόν, δίνοντας στον Σεμπαστιάν Λεκορνί ένα 48ώρο, για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση μετά την κατάρρευση του συνασπισμού με τους Ρεπουμπλικάνους λίγες ώρες μετά την ανακοίνωσή του. Ακόμη και αν φέρει εις πέρας την αποστολή του, ο Λεκορνί, πρώην υπουργός Αμύνης και πρωθυπουργός της Γαλλίας για τρεισήμισι εβδομάδες, δεν προτίθεται να παραμείνει πρωθυπουργός. Η Πέμπτη αναμένεται να είναι κρίσιμη ημέρα για τη Γαλλία.

Είναι η 4η κυβέρνηση που καταρρέει από πέρσι το καλοκαίρι, αφού Μακρόν κήρυξε πρόωρες εκλογές σε μια προσπάθεια να περιθωριοποιήσει το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν, μια κίνηση που του γύρισε μπούμερανγκ. Από το 2017, όταν ο Μακρόν κέρδισε πρώτη φορά τις προεδρικές εκλογές, η Γαλλία έχει αλλάξει επτά πρωθυπουργούς, συμπεριλαμβανομένου του Μισέλ Μπαρνιέ. Αξίζει να σημειωθεί πως η προχθεσινή επιλογή να μεταβεί ο Μπαρνιέ στο υπουργείο Αμύνης ήταν που πυροδότησε την έντονη αντίδραση των Ρεπουμπλικάνων, οι οποίοι πρόβαλλαν αντιρρήσεις στον Λεκορνί, οδηγώντας τον στην απόφαση να παραιτηθεί. Αν και ο Μπαρνιέ απέσυρε αργότερα χθες την υποψηφιότητα του, είχε ήδη γίνει ζημιά στο πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας.