Από τις 12 Οκτωβρίου 2025, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρχίζουν σταδιακά να εφαρμόζουν το νέο Ψηφιακό Σύστημα Εισόδου/Εξόδου (Entry/Exit System – EES). Το σύστημα αυτό αντικαθιστά σταδιακά το χειροκίνητο σφράγισμα διαβατηρίων με ηλεκτρονική καταγραφή των στοιχείων των ταξιδιωτών, σηματοδοτώντας μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση των ευρωπαϊκών συνόρων τα τελευταία χρόνια.
Η σταδιακή εφαρμογή του συστήματος EES
Από την Κυριακή 12 Οκτωβρίου, τα κράτη-μέλη θα ξεκινήσουν να καταχωρούν ηλεκτρονικά τα δεδομένα των υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται ή εξέρχονται από την ΕΕ για βραχείες διαμονές (έως 90 ημέρες μέσα σε διάστημα 180 ημερών). Η εφαρμογή θα γίνει προοδευτικά, μέσα σε έξι μήνες, έως τις 9 Απριλίου 2026.
Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, κάθε κράτος-μέλος θα μπορεί να αποφασίζει σε ποια σημεία διέλευσης συνόρων θα ξεκινήσει πρώτο η εφαρμογή και πότε, επιτρέποντας έτσι την ομαλή προσαρμογή των συνοριοφυλάκων, των μεταφορικών εταιρειών και των ταξιδιωτών στα νέα δεδομένα.
Από τις 10 Απριλίου 2026, το EES θα είναι πλήρως λειτουργικό σε όλα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και η σφράγιση διαβατηρίων θα καταργηθεί οριστικά, αντικαθιστάμενη από ηλεκτρονικά αρχεία.
Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα
Το EES θα καταγράφει αυτόματα για κάθε μη Ευρωπαίο ταξιδιώτη τα εξής στοιχεία:
- τα δεδομένα του διαβατηρίου,
- βιομετρικά δεδομένα (φωτογραφία προσώπου και δακτυλικά αποτυπώματα),
- καθώς και τις ημερομηνίες εισόδου και εξόδου από την ΕΕ.
Αυτά τα δεδομένα θα καταχωρούνται μόνο κατά την πρώτη είσοδο και έξοδο. Στις επόμενες διελεύσεις θα απαιτείται απλώς μια γρήγορη ηλεκτρονική επαλήθευση, χωρίς επανειλημμένες διαδικασίες.
Σε ορισμένες χώρες, τα αεροδρόμια και οι σταθμοί θα χρησιμοποιούν αυτόματα μηχανήματα αυτοεξυπηρέτησης, ώστε η διαδικασία να ολοκληρώνεται ακόμη πιο γρήγορα.
Κατά το εξάμηνο μεταβατικό στάδιο, η παραδοσιακή σφράγιση διαβατηρίων θα εξακολουθεί να ισχύει, έως ότου το νέο σύστημα τεθεί πλήρως σε λειτουργία.
Οφέλη και στόχοι
Το EES στοχεύει να:
- αυξήσει την ασφάλεια των ευρωπαϊκών συνόρων,
- εντοπίζει συστηματικά παραβάτες που υπερβαίνουν τη διάρκεια νόμιμης διαμονής,
- και να ανιχνεύει περιπτώσεις πλαστογραφίας εγγράφων ή ταυτότητας.
Παράλληλα, η αυτοματοποίηση των ελέγχων αναμένεται να επιταχύνει τη διαδικασία διέλευσης, καθιστώντας τα ταξίδια πιο ομαλά και ασφαλή για όλους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβεβαιώνει ότι το νέο σύστημα πληροί τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας δεδομένων και ιδιωτικότητας, διασφαλίζοντας ότι τα προσωπικά στοιχεία των ταξιδιωτών θα παραμένουν πλήρως προστατευμένα και ασφαλή.
Τι θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες
Κατά την περίοδο προετοιμασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο οργανισμός eu-LISA (Υπηρεσία Διαχείρισης Μεγάλων Πληροφοριακών Συστημάτων της ΕΕ) θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν τα κράτη-μέλη στην τεχνική υλοποίηση του EES.
Παράλληλα, εκστρατείες ενημέρωσης βρίσκονται σε εξέλιξη σε αεροδρόμια, συνοριακούς σταθμούς και προξενεία τρίτων χωρών, ώστε να ενημερωθούν οι ταξιδιώτες για τις νέες διαδικασίες και να αποφευχθούν καθυστερήσεις κατά την έναρξη της εφαρμογής.
Το EES αποτελεί βασικό πυλώνα του προγράμματος «Έξυπνα Σύνορα» (Smart Borders) της ΕΕ, που αποσκοπεί στη βελτίωση της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας και καινοτόμων λύσεων.
Μαζί με το ETIAS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Άδειας Ταξιδιού) και τα Αυτοματοποιημένα Συστήματα Ελέγχου Συνόρων (ABC Systems), το EES θα επιτρέψει μια πιο αποδοτική, ασφαλή και ενοποιημένη εμπειρία ταξιδιού προς και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
