Οι θάνατοι μεταξύ των νέων ενηλίκων αυξάνονται ανησυχητικά στην Ανατολική Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, την ώρα που τα παγκόσμια ποσοστά θνησιμότητας καταγράφουν πτώση, ενώ μικρή πτώση θνησιμότητας καταγράφηκε πέρυσι και στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση Global Burden of Disease, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet και παρουσιάστηκε στη Σύνοδο Κορυφής για την Υγεία στο Βερολίνο, η αύξηση των θανάτων σχετίζεται κυρίως με τη χρήση ναρκωτικών, τις αυτοκτονίες και τις ένοπλες συγκρούσεις.
Δεδομένα από 200 χώρες
Η μελέτη ανέλυσε και σύγκρινε δεδομένα από περισσότερες από 200 χώρες, καταγράφοντας τις κύριες αιτίες ασθενειών και πρόωρου θανάτου από το 1990 έως το 2023.
Στην Ανατολική Ευρώπη, οι θάνατοι νέων ενηλίκων από HIV, αυτοτραυματισμό και βίαια περιστατικά αυξήθηκαν θεαματικά την περίοδο 2000-2023. Στην Κεντρική Ευρώπη, οι διαταραχές ψυχικής υγείας και οι διατροφικές διαταραχές σημείωσαν επίσης έντονη άνοδο, ιδίως μεταξύ εφήβων.
Το φαινόμενο αυτό εντάσσεται σε μια ευρύτερη παγκόσμια τάση. Τα ποσοστά άγχους αυξήθηκαν διεθνώς κατά 63% και της κατάθλιψης κατά 26% μέσα σε δύο δεκαετίες. «Η άνοδος των ψυχικών διαταραχών είναι εξαιρετικά ανησυχητική», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας, Κρις Μάρεϊ, από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, υπογραμμίζοντας την ανάγκη βαθύτερης κατανόησης των αιτίων που τροφοδοτούν αυτή την κρίση.
«Αναδυόμενη κρίση» στους νέους
Παρά τη γενικότερη βελτίωση της υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο –με τη μέση προσδόκιμη ζωή να έχει αυξηθεί κατά πάνω από 20 χρόνια από το 1950 και τους δείκτες θνησιμότητας να έχουν μειωθεί κατά 67%– η μελέτη κάνει λόγο για μια «αναδυόμενη κρίση» στους νέους. Στην Ανατολική Ευρώπη, τα ποσοστά θανάτου αυξήθηκαν κατά 54% στις ηλικίες 15-19 ετών και κατά 40% στις ηλικίες 20-24 μεταξύ 2011 και 2023.
Η έρευνα επισημαίνει επίσης ότι τα μη μεταδοτικά νοσήματα, όπως οι καρδιοπάθειες, τα εγκεφαλικά και ο διαβήτης, ευθύνονται πλέον για τα δύο τρίτα των συνολικών θανάτων παγκοσμίως.
Παράγοντες όπως η γήρανση του πληθυσμού, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η παχυσαρκία εντείνουν το πρόβλημα, ενώ η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει μεταφέρει το κέντρο των πολεμικών συγκρούσεων προς την Ευρώπη, αυξάνοντας περαιτέρω τους θανάτους από τραυματισμούς.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι χωρίς στοχευμένες παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία και καλύτερη πρόσβαση σε φροντίδα, οι νέες γενιές κινδυνεύουν να πληρώσουν το βαρύτερο τίμημα.
