Ακόμη και πριν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου του 2023 και τον συνακόλουθο διετή πόλεμο με το Ισραήλ, οι συνθήκες διαβίωσης στη Λωρίδα της Γάζας ήταν άθλιες. Δεν υπήρχε σταθερή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, το 95% του νερού δεν θεωρούνταν πόσιμο, το σύστημα υγείας δυσλειτουργούσε και καθυστερούσε η ανοικοδόμηση υποδομών από προηγούμενες συγκρούσεις, με την έλλειψη στέγης να είναι ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα των κατοίκων.
Μετά τον διετή πόλεμο υπολογίζεται πως θα χρειαστεί να απομακρυνθούν μπάζα περίπου 60 εκατ. τόνων. Η εκεχειρία είναι εύθραυστη επειδή, μάλιστα, η Χαμάς ανακοίνωσε πως αδυνατεί να παραδώσει όλες τις σορούς των Ισραηλινών ομήρων, έτσι όπως είχε συμφωνηθεί στο πλαίσιο του σχεδίου 20 σημείων των ΗΠΑ, επειδή δεν μπορεί να τις ανασύρει από τα συντρίμμια των κτιρίων.
Εκτιμάται πως θα χρειαστούν περί τα 70 δισ. δολάρια για την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, καθώς έχει καταστραφεί ολοσχερώς το 60% των κτιρίων, το 84% των νοσοκομείων και οι αγροτικές εκτάσεις έχουν μείνει ακαλλιέργητες. Για να καθαριστεί η περιοχή απαιτείται χρόνος, ενώ είναι απαραίτητο η ανοικοδόμηση να ικανοποιεί τις προϋποθέσεις μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης, ώστε να μην εγκλωβιστούν ξανά οι κάτοικοι σε έναν φαύλο κύκλο εξαθλίωσης και βίας. Σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΗΕ, θα περάσουν πάνω από δέκα χρόνια για να αποκατασταθούν κτίρια και υποδομές.
Απαραίτητη η κατασκευή λιμανιού για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων
Όπως υπογραμμίζει ο Φίλιπ Μπουβερέ, πρώην στέλεχος της κατασκευαστικής JCB, προτεραιότητα έχει να διαχωριστεί το τσιμέντο από άλλα υλικά, όπως τα σίδερα, ώστε να επαναχρησιμοποιηθεί, αφού πρώτα απομακρυνθούν ανθρώπινα λείψανα αλλά και βόμβες που δεν έχουν εκραγεί και παραμένουν ενεργές. «Για ανθρωπιστικούς λόγους αλλά και λόγους ασφάλειας, το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να καθαριστούν οι βομβαρδισμένες περιοχές», τονίζει ο ίδιος στο BBC. Προσθέτει ότι αυτό δεν δύναται να επιτευχθεί εύκολα με χερσαίες μεταφορές, δηλαδή με φορτηγά. Θα πρέπει να κατασκευαστεί ένα λιμάνι με βάθος, για να είναι ευκολότερη η μεταφορά εφοδίων και εξαρτημάτων με εμπορευματοκιβώτια.
Σε αρχικό στάδιο θα πρέπει να συγκεντρωθεί το ποσό των 20 με 25 δισ. δολαρίων. Πηγές της γαλλικής εφημερίδας Les Echos τονίζουν ότι για να υλοποιηθούν τα πρώτα στάδια του ειρηνευτικού σχεδίου των 20 σημείων που παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θα χρειαστεί η συμμετοχή πολυεθνικών ομίλων, όπως η Tesla, η Ikea και η Amazon. Κεφάλαια για την αποπεράτωση τόσο αναγκαίων εργασιών αναμένεται να δοθούν, επίσης, από τα πλούσια κράτη του Περσικού Κόλπου αλλά και τις κυβερνήσεις της Ευρώπης εκτός των ΗΠΑ. Δεν αποκλείεται να συμμετάσχουν εταιρείες απ’ όλες αυτές τις χώρες στις εργασίες ανοικοδόμησης.
Πηγές του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας (SWP) φωτογραφίζουν, επίσης, την Organi Group, έναν πανίσχυρο όμιλο που ιδρύθηκε στην Αίγυπτο το 2010, με δραστηριότητες σε διάφορους τομείς, από τις μεταφορές και τη φιλοξενία μέχρι το εμπόριο. Διατηρεί στενή συνεργασία με ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της BMW. Εκτός αιγυπτιακών συνόρων, η Organi Group έχει αναπτύξει παρουσία στην ανατολική Λιβύη μέσω της θυγατρικής NEOM, σημειώνει το SWP.
Μετά την απελευθέρωση των ομήρων, η 3η φάση του σχεδίου 20 σημείων των ΗΠΑ περιλαμβάνει την εποπτεία της αποκατάστασης των υποδομών από μια μεταβατική κυβέρνηση. Επικεφαλής θα είναι Παλαιστίνιοι τεχνοκράτες υπό την εποπτεία ενός διεθνούς οργανισμού. Απώτερος στόχος είναι η αναγνώριση ενός ανεξάρτητου κράτους, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η ανοικοδόμηση και θα έχουν γίνει αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Σε αρχικό στάδιο, όμως, θα πρέπει να αποκατασταθούν τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και οι παροχές πόσιμου νερού και ηλεκτρικού ρεύματος στα εκατ. κατοίκους της Γάζας, είπε ο Γιούσεφ Νταούντ, καθηγητής του Birzeit University στη Δυτική Όχθη. Σε δεύτερη φάση είναι απαραίτητο να επισκευαστούν οι δρόμοι, συμπληρώνει ο ίδιος.
Αδυναμία πρόσβασης σε πόσιμο νερό – Κατεστραμμένο το δίκτυο ηλεκτροδότησης
Το καθαρό, πόσιμο νερό είναι μεγάλο πρόβλημα για τους κατοίκους της Γάζας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Unicef, πάνω από το 70% των 600 εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης της περιοχής έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί από τις 7 Οκτωβρίου 2023. Σύμφωνα με το BBC, η Λωρίδα της Γάζας πάσχει από ολοκληρωτική διακοπή ρεύματος από τις 11 Οκτωβρίου 2023, διότι το Ισραήλ είχε κόψει την εξωτερική παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Μία εξαίρεση αποτέλεσε η απευθείας γραμμή ηλεκτροδότησης προς τη μονάδα αφαλάτωσης στη νότια Γάζα, η οποία παρέχει καθαρό πόσιμο νερό. Το Ισραήλ επανασύνδεσε την παροχή του προς αυτήν τη μονάδα στις 14 Νοεμβρίου 2024 και την έκοψε ξανά στις 9 Μαρτίου 2025, προτού την επανασυνδέσει για άλλη μια φορά.
Πηγές του Euronews αναφέρουν ότι εν τέλει η Γάζα θα διοικείται από μια τεχνοκρατική επιτροπή, υπεύθυνη για την καθημερινή λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών και των δήμων για τους κατοίκους της Γάζας, σύμφωνα με το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου. Η επιτροπή αυτή θα αποτελείται από ειδικευμένους Παλαιστίνιους και διεθνείς εμπειρογνώμονες. Την εποπτεία θα έχει ένα μεταβατικό όργανο, το «Συμβούλιο Ειρήνης», του οποίου θα ηγείται ο Τραμπ και θα περιλαμβάνει και άλλα μέλη, συμπεριλαμβανομένου του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ.