Ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε ότι ο καλύτερος τρόπος για να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία θα ήταν να «τεμαχιστεί» η περιοχή του Ντονμπάς με τρόπο που θα άφηνε το μεγαλύτερο μέρος της υπό ρωσικό έλεγχο, αφού φέρεται να πίεσε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά τη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο, να παραχωρήσει εκτάσεις εδάφους.
«Ας μείνει κομμένο όπως είναι», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους μέσα στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One την Κυριακή. «Ήδη είναι κομμένο», πρόσθεσε, λέγοντας ότι μπορούν «να το αφήσουν όπως είναι τώρα».
«Μπορούν να διαπραγματευτούν κάτι αργότερα», συνέχισε. «Αλλά προς το παρόν, και οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν στη γραμμή των μαχών — να πάνε σπίτια τους, να σταματήσουν να πολεμούν, να σταματήσουν να σκοτώνουν ανθρώπους».
Οι δηλώσεις του Τραμπ ήρθαν μετά από μια τεταμένη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο την Παρασκευή στον Λευκό Οίκο και θεωρούνται ως απότομη αλλαγή στάσης σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, όταν είχε δηλώσει ότι πίστευε πως η Ουκρανία μπορούσε να ανακτήσει όλα τα εδάφη της και ακόμη και να «προχωρήσει παραπέρα» σε ρωσικά εδάφη. Τότε είχε χαρακτηρίσει τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη».
Ο Ζελένσκι είχε μεταβεί στην Ουάσιγκτον ελπίζοντας να αξιοποιήσει τη φαινομενική ενόχληση του Τραμπ απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά την αποτυχία της συνόδου κορυφής στην Αλάσκα να φέρει πρόοδο στον πόλεμο. Ωστόσο, ο Ουκρανός ηγέτης έφυγε με άδεια χέρια, χωρίς να εξασφαλίσει τους πυραύλους κρουζ Tomahawk μεγάλου βεληνεκούς, παρά εβδομάδες προσπαθειών. Οι πύραυλοι αυτοί θα ήταν τα όπλα με το μεγαλύτερο βεληνεκές στο οπλοστάσιο της Ουκρανίας και θα της επέτρεπαν να πλήττει στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία — ακόμη και τη Μόσχα — με ακρίβεια.
Ο Τραμπ, μετά από μακρά τηλεφωνική επικοινωνία την Πέμπτη με τον Πούτιν, στην οποία συμφώνησαν να συναντηθούν σύντομα στη Βουδαπέστη, εμφανίστηκε πολύ πιο αισιόδοξος για την προοπτική μιας συμφωνίας.
Μετά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι συνομιλίες ήταν «πολύ ενδιαφέρουσες και εγκάρδιες», αλλά πρόσθεσε: «Του είπα, όπως πρότεινα και στον πρόεδρο Πούτιν, ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει το μακελειό και να γίνει μια ΣΥΜΦΩΝΙΑ». Σύμφωνα με δύο άτομα που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις, και όπως μετέδωσε το Reuters, στα παρασκήνια ο Τραμπ πίεσε τον Ζελένσκι να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία.
Οι ίδιες πηγές περιέγραψαν τη συνάντηση ως τεταμένη, με την ουκρανική αντιπροσωπεία να αποχωρεί απογοητευμένη.
Είχαν την εντύπωση ότι ο Τραμπ επηρεάστηκε από την τηλεφωνική συνομιλία της Πέμπτης με τον Πούτιν, κατά την οποία -σύμφωνα με την Washington Pos- ο Ρώσος ηγέτης πρότεινε μια εδαφική ανταλλαγή, όπου η Ουκρανία θα παραχωρούσε τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ με αντάλλαγμα την αποχώρηση της Ρωσίας από μικρά τμήματα των περιφερειών Ζαπορίζια και Χερσώνας.
Οι πηγές ανέφεραν επίσης ότι ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ιδέας μιας «ανταλλαγής εδαφών», σύμφωνα με το Reuters.
Σε συνέντευξη στο Fox News την Πέμπτη, πριν από τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ ρωτήθηκε αν ο Πούτιν θα δεχόταν να τερματίσει τον πόλεμο «χωρίς να πάρει σημαντικά εδάφη από την Ουκρανία». Ο Τραμπ απάντησε: «Ε, θα πάρει κάτι.
Πολέμησε και έχει στην κατοχή του αρκετές περιοχές. Έχει κερδίσει κάποια εδάφη», είπε. «Είμαστε το μόνο έθνος που μπαίνει σε πόλεμο, κερδίζει και μετά αποχωρεί». Η συνέντευξη μεταδόθηκε την Κυριακή, αλλά είχε πραγματοποιηθεί πριν από την επικοινωνία με τον Πούτιν και τη συνάντηση με τον Ζελένσκι.
Το βράδυ της Κυριακής, ενώ πετούσε από τη Φλόριντα προς την Ουάσιγκτον, ο Τραμπ επανέλαβε τη θέση του ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί να παραχωρήσει εδάφη, σταματώντας «στις γραμμές όπου βρίσκονται τώρα».
«Τα υπόλοιπα είναι πολύ δύσκολο να διαπραγματευτούν, αν αρχίσουμε να λέμε “εσύ παίρνεις αυτό, εμείς παίρνουμε εκείνο”», είπε. «Ξέρετε, υπάρχουν τόσες πολλές διαφορετικές παραλλαγές».
Όταν ρωτήθηκε αν είπε στον Ζελένσκι ότι η Ουκρανία πρέπει να παραδώσει ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς στη Ρωσία, απάντησε αρνητικά.
Ο Ζελένσκι κάλεσε τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς συμμάχους του να αναλάβουν αποφασιστική δράση, λέγοντας ότι «είναι ώρα για μια νέα συνάντηση της ευρωπαϊκής “συμμαχίας των προθύμων”».
«Η Ουκρανία δεν θα παραχωρήσει ποτέ στους τρομοκράτες κανένα αντάλλαγμα για τα εγκλήματά τους, και υπολογίζουμε στους εταίρους μας να στηρίξουν αυτήν ακριβώς τη θέση», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή.
