Οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη πρέπει να θωρακίσουν την αυτονομία τους στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα, καθώς ο «νόμος του ισχυρού» τείνει να γίνει κυρίαρχη νόρμα στη διεθνή τάξη πραγμάτων. Η Γερμανία, υπό την καγκελαρία του Φρίντριχ Μερτς, ενθαρρύνει την εμβάθυνση της συνεργασίας των κρατών-μελών, την ώρα που οι Βρυξέλλες δεν έχουν τα αντανακλαστικά αλλά ούτε και τη δικαιοδοσία για να λειτουργήσουν άμεσα.
Εξάλλου, η Γερμανία είναι το κράτος-μέλος της Ε.Ε με τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά περιθώρια για να χτίσει έναν ισχυρό στρατό, καθώς το δημόσιο χρέος κινείται στο 62,5% του ΑΕΠ, όταν στη Γαλλία και την Ιταλία φτάνει το 113% και 135% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των ενδεχόμενων κινδύνων στην ευρωπαϊκή ασφάλεια από τη ρωσική επιθετικότητα, το Βερολίνο σχεδιάζει δαπάνες 649 δισ. ευρώ για την άμυνα της μέσα στην επόμενη πενταετία, όπως επισημαίνεται στην εξειδικευμένη ιστοσελίδα Defense News. Μάλιστα, σύμφωνα με ανάλυση της UBS, η Γερμανία -μαζί με τα άλλα κράτη που φημίζονται για τη… λιτοδίαιτη δημοσιονομική πολιτική τους (δηλαδή η Ολλανδία και η Εσθονία)- πρόκειται να πρωτοστατήσουν στην αύξηση των ελλειμμάτων στους προϋπολογισμούς του 2026.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα στη Γερμανία αναμένεται να σκαρφαλώσει στο 4,75% το 2026 (από 3,25% το 2025), υπερβαίνοντας το 3,1% που είχαν προβλέψει τα οικονομικά ινστιτούτα της χώρας και το 3,5% που αναφέρεται στην έκθεση της κεντρικής τράπεζας της χώρας. Ο ελβετικός τραπεζικός όμιλος αποδίδει τις υψηλότερες προβλέψεις για την αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας στην επέκταση του αμυντικού προϋπολογισμού μαζί με το κυβερνητικό πρόγραμμα για την ανανέωση των υποδομών. Οι αμυντικές δαπάνες, ειδικότερα, θα ανέλθουν στο 2% το επόμενο έτος (από 1,4% του ΑΕΠ που ίσχυε προ διετίας), υπογραμμίζει η UBS.
Βγαίνει μπροστά ο Μερτς στα εξοπλιστικά
Σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε στη γερμανική FAZ, ο Μερτς είπε πως ζητά τη στενή συνεργασία της Γαλλίας, της Πολωνίας, της Ιταλίας και των κρατών στη βόρεια Ευρώπη, διότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των 27 κρατών-μελών έχει φτάσει προσωρινά σε τέλμα. Αυτήν τη στάση της Γερμανίας επιδοκίμασαν τόσο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, όσο και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, από την Ουάσιγκτον. Στο πλαίσιο των ετήσιων συναντήσεων του Ταμείου που πραγματοποιήθηκαν προ ημερών, η Λαγκάρντ δήλωσε πως η Γερμανία είναι ένας σημαντικός «παράγοντας αλλαγής στην Ευρώπη» και η Γκεοργκίεβα εγκωμίασε την πολιτική βούληση του Βερολίνου να επενδύσει ενεργά στο μέλλον του.
Ο Μερτς επιβεβαίωσε πως οι σχέσεις με τις ΗΠΑ έχουν αλλάξει ριζικά. Η Ουάσιγκτον γίνεται εσωστρεφής με κυρίαρχο σύνθημα το «Πρώτα η Αμερική», γεγονός που τα ισχυρά κράτη της Ευρώπης πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν. Την ίδια στιγμή, η Γερμανία επισπεύδει την τόνωση του αμυντικού εξοπλισμού της. Το Spiegel ανέφερε ότι η κυβέρνηση Μερτς σχεδιάζει να παραγγείλει 15 πολεμικά F-35 από την Lockheed Martin πέραν των 35 που έχουν ήδη δρομολογηθεί -μαζί με τα νέα Eurofighter Typhoon- ώστε να αντικαταστήσουν τον στόλο των Tornado. Η Κομισιόν εκτιμά ότι θα χρειαστούν 3,4 τρισ. δολάρια σε αμυντικές δαπάνες στην Ε.Ε μέσα στην επόμενη δεκαετία για να εξοπλιστεί επαρκώς η Ευρώπη και να μην εξαρτάται από τις ΗΠΑ.
Πρόβλημα η Ουγγαρία
Τα σχόλια του καγκελάριου Μερτς, ο οποίος υπερτόνισε πως δεν υπάρχει κανένα κοινό σημείο αναφοράς μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), διατυπώθηκαν σε μια περίοδο που ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε υπονομεύουν την ευρωπαϊκή ενότητα. Η Ουγγαρία διατηρεί μεγαλύτερη πολιτική εγγύτητα με τη Μόσχα και τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, παρά με τις Βρυξέλλες και τα υπόλοιπα 26 κράτη-μέλη.
Υπό την πρωθυπουργία του Βίκτορ Όρμπαν, η Βουδαπέστη προετοιμαζόταν να φιλοξενήσει τη δεύτερη συνάντηση κορυφής μεταξύ του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, και του Τραμπ μετά την αντίστοιχη σύνοδο του Αυγούστου στο Άνκορατζ της Αλάσκας. Αν και η συνάντηση αυτή δεν θα πραγματοποιηθεί τελικά, οι ΗΠΑ του Τραμπ εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις στο Κίεβο για να συμβιβαστεί και να εκχωρήσει εδάφη στη Ρωσία. Η Μόσχα, παράλληλα, εντείνει τις πυραυλικές επιθέσεις στην Ουκρανία.
To Διεθνές Δίκαιο σε κίνδυνο
Καθώς, λοιπόν, εντείνονται οι διαβουλεύσεις για το πώς θα επιτύχει μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, παράγοντας του γερμανικού στρατού τονίζει πως εάν δεν απωθηθεί η Ρωσία από την Ουκρανία, τότε η Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου στην υπόλοιπη Ευρώπη θα τεθούν σε κίνδυνο.
Απευθυνόμενος στους New York Times, ο αντιστράτηγος του γερμανικού στρατού, Αλεξάντερ Σόλφρανκ, τόνισε ότι η Ρωσία θα σταματήσει μόνο αν την σταματήσουν». Είναι θεμελιώδη όσα διακυβεύονται στην Ουκρανία, «εάν θέλουμε να διατηρήσουμε την ειρήνη και την ελευθερία μας, και να κρατήσουμε τα πολιτικά μας συστήματα, τις δημοκρατίες μας, τον πλουραρισμό μας, τις κρατικές δομές μας και ό,τι άλλο έχουμε», πρόσθεσε στην αμερικανική εφημερίδα.
Πώς η Ευρώπη θα στηρίξει την Ουκρανία
Καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αδυνατεί να συμμεριστεί τις ανησυχίες της Ευρώπης για τη ρωσική επιθετικότητα που συνεχίζεται στο μέτωπο της Ουκρανίας, οι κυβερνήσεις της Ε.Ε συνεργάζονται με την Ουκρανία πάνω σε μια πρόταση 12 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας. Επειδή, όμως, το αποτέλεσμα των προσπαθειών αυτών είναι αβέβαιο, ιδιαίτερα δίχως τη στήριξη του Λευκού Οίκου, τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα:
- Στην αύξηση των αμυντικών δαπανών,
- στον συντονισμό των αμυντικών βιομηχανιών τους και των ενόπλων δυνάμεων τους.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα πορεία που χαράσσει ο κυβερνητικός συνασπισμός του Μερτς στη Γερμανία, άρει τις επιφυλάξεις για να πράξουν ανάλογα άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ.
