Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να ενισχύσουν τη θέση της Ουκρανίας πριν από μια επόμενη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αυτήν τη φορά στη Βουδαπέστη, η οποία γεννά φόβους ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια δυσμενή για το Κίεβο εκεχειρία. Οι ανησυχίες επικεντρώνονται στο ενδεχόμενο ο Τραμπ να πιέσει ακόμα περισσότερο (όπως έχει ήδη κάνει) τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι να αποδεχτεί μια συμφωνία που θα αφήσει τη Ρωσία να κρατήσει κατεχόμενα εδάφη, συμπεριλαμβανομένων εδαφών στο Ντονμπάς.
Ως απάντηση, σύμφωνα με δημοσίευμα στο Politico, η ΕΕ σχεδιάζει τριπλό πακέτο στήριξης που περιλαμβάνει χρηματοδότηση, στρατιωτική βοήθεια και νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Παράλληλα, προετοιμάζεται ένα σχέδιο αξιοποίησης 140 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της Ουκρανίας, καθώς συνεχίζει να πολεμά τη Ρωσία στα εδάφη της. Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ότι μια επιζήμια συμφωνία θα αποσταθεροποιήσει την ήπειρο και θα ενθαρρύνει επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας και σε άλλες χώρες, όπως στα κράτη της Βαλτικής, τη Μολδαβία ή ακόμα και την Πολωνία.
Σε τρεις άξονες η ευρωπαϊκή βοήθεια στην Ουκρανία
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας, κυρίως οι Ευρωπαίοι ηγέτες, εντείνουν τις προσπάθειές τους για να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική θέση του Κιέβου, ενόψει των νέων συνομιλιών μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν. Οι φόβοι επικεντρώνονται στο ενδεχόμενο οι δύο ηγέτες να καταλήξουν σε μια συμφωνία εκεχειρίας, η οποία θα ευνοεί τη Ρωσία, εις βάρος της Ουκρανίας και της ευρωπαϊκής ασφάλειας συνολικά.
Στην επικείμενη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι σχεδιάζουν να παρουσιάσουν ένα «τριπλό πακέτο στήριξης» για τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι. Το πακέτο αυτό περιλαμβάνει:
- Αυξημένη οικονομική βοήθεια,
- περαιτέρω στρατιωτικό εξοπλισμό και
- νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Η στρατηγική αυτή στοχεύει στο να εξοπλίσει την Ουκρανία με τα απαραίτητα μέσα, ώστε να μπορέσει να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος και να συνεχίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία, αν χρειαστεί, γράφει το Politico. Για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ο στόχος είναι να εξασφαλιστεί ένα «δάνειο αποζημίωσης» για την Ουκρανία. Το σχέδιο αυτό προϋποθέτει ότι τα χρήματα δεν θα επιστραφούν στη Ρωσία εκτός κι αν καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις. Αν και υπάρχουν αντιδράσεις, η γενική τάση μεταξύ των κρατών-μελών είναι να προχωρήσει η ΕΕ με νομικές προτάσεις προς υλοποίηση του σχεδίου. Η επιτυχία του σχεδίου θα έστελνε σαφές μήνυμα στον Πούτιν ότι η Ευρώπη έχει τη βούληση και τα μέσα να στηρίξει την Ουκρανία για πολλά χρόνια ακόμη.
Η νέα στροφή 180 μοιρών του Τραμπ στην Ουκρανία
Η αναζωπύρωση των ανησυχιών για μια πρόωρη και δυσμενή για την Ουκρανία συμφωνία οφείλεται και στις πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ, ο οποίος εμφανίστηκε διατεθειμένος να στηρίξει το «πάγωμα» της σύγκρουσης στα τρέχοντα εδαφικά όρια, αφήνοντας μεγάλο μέρος της ανατολικής Ουκρανίας στα χέρια της Ρωσίας. Αυτό αντιβαίνει στις προηγούμενες δηλώσεις του, σύμφωνα με τις οποίες η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει όλα τα κατεχόμενα εδάφη.
Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες θεωρούν ότι μια τέτοια έκβαση θα ήταν καταστροφική όχι μόνο για την Ουκρανία αλλά και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια γενικότερα, ιδίως για τις χώρες της Βαλτικής που φοβούνται ότι θα είναι οι επόμενοι στόχοι της Ρωσίας. Χαρακτηριστική εξάλλου ήταν και η ατάκα του Φρίντριχ Μερτς, καγκελαρίου της Γερμανίας, στην πρόσφατη συνέντευξή του στη FAZ για το πώς το «Δίκαιο του Ισχυρού» έχει βάλει σε δεύτερο πλάνο το Διεθνές Δίκαιο.
Ο Ζελένσκι, από τη μεριά του, πιέζει για τη λήψη πιο ουσιαστικής στρατιωτικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, καθώς έφυγε με άδεια χέρια από την τελευταία του συνάντηση με τον Τραμπ για τους Tomahawk.
Ο πονοκέφαλος Όρμπαν
Εν τω μεταξύ, η επιρροή του Βίκτορ Όρμπαν, πρωθυπουργού της Ουγγαρίας και στενού συμμάχου του Τραμπ (αλλα και του Πούτιν, σύμφωνα με επικριτές του), αποτελεί πρόσθετο πονοκέφαλο για την ΕΕ. Ο Όρμπαν έχει αντιταχθεί στις κυρώσεις και προωθεί την ιδέα της ειρήνης, ενώ φέρεται να διατηρεί καλές σχέσεις με τον Πούτιν.
Σύντομα αναμένεται να φιλοξενήσει στη Βουδαπέστη συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, προκαλώντας ανησυχίες για ενδεχόμενη παράκαμψη του Ζελένσκι στις διαπραγματεύσεις.
Η βασική ανησυχία, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, των Ευρωπαίων είναι ότι μια συμφωνία ειρήνης που θα επιβληθεί από Τραμπ και Πούτιν, χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας, θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εδαφών από το Κίεβο και θα θέσει προηγούμενο χρήσης βίας για την αλλαγή συνόρων. Προς αυτήν την κατεύθυνση η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Κάγια Κάλλας, επανέλαβε ότι η Ρωσία καταλαβαίνει μόνο τη δύναμη και πως «οποιαδήποτε παραχώρηση θα στείλει λάθος μήνυμα».
