Μια κλοπή που θυμίζει ταινία τύπου Ocean’s Eleven συγκλονίζει το Παρίσι: οκτώ κοσμήματα ανεκτίμητης ιστορικής αξίας -ανάμεσά τους ο διαμαντένιος φιόγκος της αυτοκράτειρας Ευγενίας- εξαφανίστηκαν μέσα σε λίγα λεπτά από το Μουσείο του Λούβρου. Επισήμως, η αξία του κλεμμένου θησαυρού ανέρχεται σε 88 εκατομμύρια ευρώ, όμως ανεπίσημα, στην αθέατη μαύρη αγορά το ποσό αυτό μπορεί να μην ξεπερνά το ένα δέκατο.
Οι γαλλικές αρχές χαρακτηρίζουν τα κοσμήματα ανεκτίμητα. Ωστόσο, η τελευταία καταγεγραμμένη πώληση του διαμαντένιου φιόγκου της αυτοκράτειρας Ευγενίας το είχε αποτιμήσει στα 6,72 εκατομμύρια ευρώ (7,8 εκατ. δολάρια). Τρεις ημέρες μετά την κλοπή, η τρέχουσα αξία του είναι πλέον δύσκολο να προσδιοριστεί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν τα κοσμήματα δεν έχουν κλαπεί κατόπιν παραγγελίας, είναι πολύ πιθανό ότι έχουν ήδη «καεί» για τη μαύρη αγορά, καθώς δεν μπορούν να πωληθούν ή να φορεθούν δημόσια χωρίς να γίνουν άμεσα αναγνωρίσιμα.
Η πώληση ξεχωριστά των βασιλικών κοσμημάτων – κολιέ, τιάρες, σκουλαρίκια – μπορεί να είναι πιο διακριτική, αλλά η διαδικασία δεν είναι εύκολη. Στην περίπτωση που τα κοσμήματα διαλυθούν, τα πολύτιμα πετράδια θα μπορούσαν να ξανακοπούν και να επανασυναρμολογηθούν, καθιστώντας τα σχεδόν μη αναγνωρίσιμα, σύμφωνα με την Charlotte Chambers-Farah, υπεύθυνη πελατών στο Art Loss Register με έδρα το Λονδίνο.
Ο Tobias Kormind, διευθύνων σύμβουλος του κοσμηματοπωλείου 77 Diamonds, εκτιμά ότι οι κλεμμένοι πολύτιμοι λίθοι θα μπορούσαν να αξίζουν περίπου 10 εκατομμύρια λίρες (13,4 εκατ. δολάρια), με τη μεγαλύτερη αξία να προέρχεται από τέσσερα μεγάλα διαμάντια που βρίσκονταν σε μία από τις καρφίτσες. «Ίσως κάποιος να πληρώσει το ένα δέκατο της αγοραίας αξίας τώρα, να το κρατήσει για μια δεκαετία και μετά να αρχίσει να το διαλύει σιγά-σιγά», σημειώνει. Το λιωμένο χρυσάφι, επισημαίνει, είναι σχεδόν αδύνατο να αναγνωριστεί και η τιμή του έχει εκτοξευθεί φέτος κατά σχεδόν 60%, φτάνοντας σε επίπεδα που πλησιάζουν τα ιστορικά ρεκόρ.
Όπως σημειώνει το Bloomberg, οι γαλλικές αρχές έχουν δεχθεί έντονη κριτική για τον χαλαρό έλεγχο ασφαλείας του Λούβρου. Ο ανελκυστήρας επίπλων που ακινητοποιήθηκε χωρίς να γίνει αντιληπτός απέξω, σε συνδυασμό με τις ελλιπείς περιπολίες, έκανε το μουσείο πιο ελκυστικό στόχο από τα καλά φυλασσόμενα κοσμηματοπωλεία της Place Vendôme. Ο Arthur Brand, ντετέκτιβ ειδικός σε εγκλήματα τέχνης, παρατηρεί ότι «τα μουσεία δεν στοχεύονται πλέον για τους πίνακες, αλλά για τα πολύτιμα μέταλλα και τα διαμάντια».
Η επαναπώληση των κλεμμένων κοσμημάτων στην επίσημη αγορά είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς οι περισσότεροι κλέφτες αναμένουν περίπου το ένα τρίτο της πραγματικής αξίας του αντικειμένου. Η πώληση σε μέρη θα απελευθέρωνε κάποια αξία, αλλά θα κατέστρεφε αμέσως την ιστορική σημασία των αντικειμένων, τονίζει ο Julian Radcliffe, ιδρυτής του Art Loss Register.
Η ιστορία διδάσκει ότι τα κλεμμένα κοσμήματα συχνά εμφανίζονται μετά από δεκαετίες ή εγκαταλείπονται σε δημόσιους χώρους. Το 2018, κλέφτες που είχαν αφαιρέσει δύο κορώνες και μια σφαίρα της σουηδικής μοναρχίας, τις βρήκαν χρόνια αργότερα σε έναν κάδο απορριμμάτων σε προάστιο της Στοκχόλμης. Ανάλογα παραδείγματα σημειώθηκαν και στη Βρετανία, με αντικείμενα που βρέθηκαν άθικτα μετά από δεκαετίες.
Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η επιστροφή των κοσμημάτων της κορώνας σε άθικτη κατάσταση παραμένει η επιδίωξη της κυβέρνησης. «Θα ανακτήσουμε τα έργα τέχνης και οι δράστες θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη», τόνισε σε ανάρτησή του στο X.
Τα κλεμμένα αντικείμενα είχαν αποκτήσει προγενέστερα πραγματικές τιμές πριν γίνουν ανεκτίμητα. Το μεγάλο κορσάζ της αυτοκράτειρας Ευγενίας αγοράστηκε το 2008 με τη βοήθεια της ομάδας δωρητών Friends of the Louvre για 6,72 εκατ. ευρώ, ενώ η τιάρα της Ευγενίας είχε πωληθεί το 1992 σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s στη Γενεύη για πάνω από 1 εκατ. δολάρια, πριν δωρηθεί στο Λούβρο. Άλλα αντικείμενα της συλλογής περιλάμβαναν ζαφείρια και σμαράγδια που ανήκαν στις βασίλισσες Μαρία-Αμελία και Ορτάνση, αποκτηθέντα από το Λούβρο το 1985, καθώς και μια καρφίτσα-λειψανοθήκη του 1887.
Ο Rob van Beurden, εμπειρογνώμονας διαμαντιών με έδρα την Αμβέρσα, θεωρεί πιθανότερο ότι τα κοσμήματα κλάπηκαν κατόπιν παραγγελίας. «Όπου κι αν κλαπεί ένα διαμάντι – Παρίσι, Πράγα, Μαδρίτη – οι πιθανότητες είναι να καταλήξει στην Αμβέρσα», σημειώνει. Αν όμως πουληθούν μόνο για την αξία των πολύτιμων λίθων ή του χρυσού, η χρηματική τους αξία θα είναι πολύ μικρή.
Η ληστεία στο Λούβρο θυμίζει κινηματογραφικό σενάριο, όμως η πραγματική πρόκληση για τις αρχές είναι η αποτροπή της διασποράς ή της καταστροφής των κλεμμένων κοσμημάτων. Η ιστορία των πολύτιμων αυτών αντικειμένων κινδυνεύει να χαθεί μαζί με τα πολύτιμα διαμάντια και το χρυσάφι, μέχρι η γαλλική αστυνομία να τα ανακτήσει και να φέρει τους δράστες στη δικαιοσύνη.
