Καθώς οι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας προσπαθούν να γυρίσουν σελίδα μετά τον διετή πόλεμο που ισοπέδωσε πάνω από το 60% των κτιρίων, οι συνθήκες παραμένουν επικίνδυνες. Η ακίνητη περιουσία τους έχει καταστραφεί ή έχει καταληφθεί από τρίτους, ενώ η κατάσταση παραμένει έκρυθμη. Η Χαμάς επιστρατεύει όσες δυνάμεις της έχουν απομείνει για να αποκτήσει ξανά τον έλεγχο με το ζήτημα του αφοπλισμού της να παραμένει σε εκκρεμότητα, ενώ η συμφωνία με το Ισραήλ πρέπει να προχωρήσει μετά την παράδοση των ζωντανών ομήρων και των περισσοτέρων σορών από τους νεκρούς ομήρους.
Η Χαμάς υπόσχεται την αποκατάσταση της τάξης και επικαλείται το κράτος δικαίου, ξεκινώντας την καταδίωξη φατριών που υποστηρίχθηκαν από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου και λέγεται πως επωφελήθηκαν από τις στερήσεις του πολέμου για να πουλήσουν βασικά είδη σε πολλαπλάσιες τιμές. Μια από αυτές, η φατρία Αμπού Σαμπάμπ, δέχτηκε όπλα από το Ισραήλ, όπως είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός της χώρας, Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον περασμένο Ιούνιο. Αν και η Süddeutsche Zeitung αποκαλύπτει πως στελέχη της Χαμάς προβάλλουν ως προτεραιότητα την ανοικοδόμηση και την παροχή βοήθειας στη Γάζα, αυτές οι επιχειρήσεις εκκαθάρισης είναι μια πραγματικότητα.
Λίγες ημέρες μετά την εύθραυστη εκεχειρία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στις αρχές Οκτώβριο, κυκλοφόρησε ένα βίντεο με την εκτέλεση έξι ανδρών που σύρθηκαν από ένα κτήριο και πυροβολήθηκαν στο κεφάλι. Η Παλαιστινιακή Αρχή καταδίκασε αυτές τις συνοπτικές εκτελέσεις, ενώ η Χαμάς ισχυρίζεται πως είχαν προηγηθεί οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες. Σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε ο 89χρόνος επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούτ Αμπάς, τόνισε πως η Χαμάς είναι εμπόδιο για την ειρήνη. Μιλώντας στην Corriere della Sera, τόνισε πως «πρέπει να παραδώσει τα όπλα της» και να «μην έχει κανένα ρόλο στην κυβέρνηση της Γάζας».
Τα γεγονότα δείχνουν ότι συμβαίνει το αντίθετο. Πηγές της FAZ αποκάλυψαν ότι δυνάμεις της αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών της Χαμάς μαζί με ενόπλους με πολιτικά ρούχα έχουν στήσει σημεία ελέγχου και έχουν προχωρήσει σε συλλήψεις μετά την εκεχειρία που ανακοινώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου. Η γερμανική εφημερίδα έκανε λόγο για 7.000 στελέχη της Χαμάς, τα οποία εξαπέλυσαν ένα κυνηγητό «εγκληματιών», οι οποίοι παραδίδονται στο σύστημα δικαιοσύνης, όπως έχει υποστηρίξει η ηγεσία της. Με τη στήριξη φατριών στη Λωρίδα της Γάζας, στόχος του Ισραήλ ήταν να διασπάσει τις δυνάμεις και τη συνοχή της Χαμάς. Είναι, όμως, μάταιο, όπως τονίζει ο Ομάρ Σαμπάν, επικεφαλής του ερευνητικού κέντρου Pal-Think For Strategic Studies. Με καταγωγή από τη Γάζα, ο Σαμπάν κατοικεί σήμερα στην Αίγυπτο. Εξηγεί στη FAZ ότι το σκεπτικό του Ισραήλ δεν είναι ρεαλιστικό διότι οι φατρίες αυτές περιορίζονται σε μικρές περιοχές και δεν έχουν την κλίμακα για να αμφισβητήσουν τη Χαμάς.
Μια εκεχειρία σε τεντωμένο σκοινί
Αφενός, η εκεχειρία να ισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί διότι οι συγκρούσεις συνεχίζονται στα νότια της Λωρίδας της Γάζας μεταξύ του ισραηλινού στρατού και της Χαμάς. Αφετέρου, οι Παλαιστίνιοι είναι εξαθλιωμένοι μετά από έναν διετή πόλεμο που έχει καταστρέψει, όχι μόνο τις περιουσίες τους, αλλά και κρίσιμες υποδομές όπως είναι το σύστημα ύδρευσης. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, ο θυμός και οι εσωτερικές τριβές κυριαρχούν μεταξύ των πολιτών, δίνοντας τα περιθώρια στη Χαμάς να δράσει ξανά και να επιβάλει τη ρητορική της. Στη Σάμπρα, μια συνοικία στην πόλη της Γάζας, υπήρξαν μάχες μεταξύ δυνάμεων της Χαμάς και μελών της φατρίας Ντουγκμούς. Οι τελευταίοι κατηγορήθηκαν ότι είχαν συνεργαστεί με τη φατρία Αμπού Σαμπάμπ κατά τη διάρκεια της επίθεσης του ισραηλινού στρατού στην πόλη της Γάζας. Περίπου 60 άτομα συνελήφθησαν.
Πληροφορίες θέλουν η Χαμάς να μην είναι πια δημοφιλής μεταξύ των Παλαιστινίων της Γάζας. Υπήρξαν κιόλας μεμονωμένες διαδηλώσεις εις βάρος της. Αν και η ίδια διαβεβαιώνει ότι δεν επιδιώκει πια να ασκεί εξουσία στη Γάζα, επιμένει παράλληλα ότι θα παραδώσει τα σκήπτρα σε κυβέρνηση που απαρτίζεται από Παλαιστίνιους και όχι ξένους. Ισχυρίζεται, μάλιστα, πως δεν έχει ακόμη επιτευχθεί συμφωνία για τον αφοπλισμό της την ώρα που οι Ισραηλινοί και οι ΗΠΑ επιμένουν σ’ αυτό. Όπως διαπιστώνει ο Σεθ Φράντζμαν, αναλυτής του Foundation for Defense of Democracies (FDD), το οποίο εδρεύει στην Ουάσιγκτον, η εκεχειρία εισέρχεται σε ένα κρίσιμο στάδιο επειδή η Χαμάς επανέρχεται οπλισμένη στη Λωρίδα της Γάζας, επιβάλλοντας ένα καθεστώς τρόμου και καταδιώκοντας τους αντιφρονούντες.
Το Συμβούλιο Ειρήνης του Τραμπ, ο ρόλος του Μπλερ και οι πιθανότητες συμβιβασμού με τη Χαμάς
Εντούτοις, οι ΗΠΑ αφήνουν να εννοηθεί πως θα ανέχονταν μια χρονική ευελιξία ως προς τον αφοπλισμό της Χαμάς σε αντίθεση με το Ισραήλ. Σε συνέντευξη στο CBS που δημοσιεύτηκε στις 14 Οκτωβρίου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου απαίτησε από τη Χαμάς να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της βάσει της συμφωνίας και να αφοπλιστεί. Ωστόσο, αν και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει επίσης δηλώσει ότι η Χαμάς πρέπει να αφοπλιστεί, φάνηκε να είναι πιο χαλαρός όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα, τονίζει ο Φράντζμαν. «Απομάκρυναν κάποιες συμμορίες που ήταν πολύ κακές… και σκότωσαν ορισμένα μέλη τους. Αυτό δεν με ενόχλησε και πολύ, για να είμαι ειλικρινής μαζί σας», είχε πει σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον στα μέσα Οκτωβρίου.
Πηγές της Süddeutsche Zeitung αποκαλύπτουν πως στελέχη της Χαμάς στον νότιο Λίβανο συνεδριάζουν με συμμαχικές οργανώσεις για να αποφασίσουν ποια θα είναι τα επόμενα βήματα για την «παλαιστινιακή υπόθεση». Φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει πως η άσχημη κατάσταση των Παλαιστινίων έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον και τη συμπαράσταση της διεθνούς κοινής γνώμης. Ο Τραμπ έθεσε στο σχέδιο των 12 σημείων ως όρο τη δημιουργία ενός «Συμβουλίου Ειρήνης» (Board of Peace) υπό την ηγεσία του, ενώ ένα επίπεδο πιο κάτω θα κυβερνά ένα σώμα τεχνοκρατών.
Η Χαμάς γνωρίζει πως θα πρέπει να συμβιβαστεί εάν είναι να συμμετάσχει στην ανοικοδόμηση της Γάζας και να αποκτήσει πρόσβαση στα δισεκατομμύρια που θα παραχωρηθούν από τη διεθνή κοινότητα. Αναλυτές, ωστόσο, τονίζουν πως η Χαμάς δεν προτίθεται να αφοπλιστεί, ενώ η πρόταση του Τραμπ να συμμετάσχει ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, ως επόπτης ενός νέου παλαιστινιακού καθεστώτος είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Όπως δήλωσε ο Μάικλ Μίλστεϊν, επικεφαλής του Palestinian Studies Forum, στην Welt, η Χαμάς μισεί τον Μπλερ και τον αποκαλεί τον «αδελφό του διαβόλου». Ο ίδιος διατηρεί την πεποίθηση πως θα υπάρξει μια συμφωνία με τη Χαμάς που θα της επιτρέψει να κρατήσει μόνο τα αμυντικά της όπλα, δηλαδή τουφέκια και φορητούς εκτοξευτές χειροβομβίδων, αλλά όχι τα επιθετικά όπλα όπως οι πύραυλοι και οι ρουκέτες. «Δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή δεν έχει σχεδόν καθόλου πυραύλους, αυτό δεν θα ήταν πρόβλημα» τόνισε στη γερμανική εφημερίδα. Οι πιέσεις του Κατάρ, της Τουρκίας και της Αιγύπτου θα μπορούσαν επίσης να συμβάλλουν καθοριστικά σε έναν συμβιβασμό.
