Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν, βρίσκεται αντιμέτωπος μ’ ένα επικίνδυνο πολιτικό δίλημμα: να διατηρήσει τη στενή σχέση με τη Μόσχα και τον «φίλο» (όπως τον έχει αποκαλέσει στο παρελθόν) Πούτιν ή να αξιοποιήσει το momentum με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πιέζει την Ευρώπη να σταματήσει να εξαρτάται από το ρωσικό πετρέλαιο.
«Υπάρχει ένα παγκόσμιο δίκτυο που αντιτίθεται στον πόλεμο, με δύο κέντρα: ένα ισχύος, όπου ηγείται ο πρόεδρος των ΗΠΑ, και ένα πνευματικό, που βρίσκεται εδώ, με τον Άγιο Πατέρα», δήλωσε ο Όρμπαν τη Δευτέρα, μετά τη συνάντησή του στο Βατικανό με τον Πάπα Λέοντα ΙΔ’. Και πρόσθεσε: «Αντλούμε δύναμη, έμπνευση και ευλογία και από τα δύο».
Όπως γράφει σε ανάλυσή του το BBC, αν είχε στο μυαλό του τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, τότε σίγουρα σκεφτόταν τη δύσκολη συνάντηση που τον περιμένει την ερχόμενη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον. Ο άνθρωπος που ο Τραμπ έχει αποκαλέσει «σπουδαίο ηγέτη», βρίσκεται ξαφνικά σε αντίθεση με τον φίλο του για ένα κρίσιμο ζήτημα: το ρωσικό πετρέλαιο.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών τους αναμένεται να βρεθεί η νέα αμερικανική πίεση προς την Ουγγαρία και τη Σλοβακία να σταματήσουν άμεσα την εξάρτησή τους από τη Μόσχα. Είναι η τελευταία κίνηση του Τραμπ στην προσπάθειά του να ασκήσει πίεση στη Ρωσία, ώστε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς θα χάσει σημαντικά έσοδα.
Ερωτηθείς πρόσφατα αν οι κυρώσεις που επέβαλε ο Τραμπ στις δύο μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες ήταν υπερβολικές, ο Όρμπαν απάντησε: «Από ουγγρική σκοπιά, ναι». Σημειώνεται ότι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας έχει χρησιμοποιήσει την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας του από τη Ρωσία ως εργαλείο πολιτικής: για να επιτίθεται στις Βρυξέλλες, να διατηρεί τις σχέσεις του με το Κρεμλίνο και να ενισχύει την προεκλογική του εικόνα, υποσχόμενος στους ψηφοφόρους «φθηνή ρωσική ενέργεια». Παράλληλα, επιδιώκει να εμφανιστεί ως σταθερός ηγέτης μέσα σ’ ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον -ένα σημείο αναφοράς σε μια Ευρώπη, που δεν σταματά τα μετέωρα βήματα, αδυνατώντας να χαράξει τη δική της πορεία.
Μάγιαρ, το νέο πρόβλημα του Όρμπαν
Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τον Όρμπαν να χάνει έδαφος απέναντι στον ανερχόμενο ηγέτη της αντιπολίτευσης, Πέτερ Μάγιαρ, του κόμματος Tisza. Οι επαναλαμβανόμενες ουκρανικές επιθέσεις με drones στον αγωγό Druzhba το καλοκαίρι προκάλεσαν προσωρινές διακοπές στην παροχή πετρελαίου, δημιουργώντας νέα ένταση στην εγχώρια πολιτική σκηνή.
Η κυβέρνηση Όρμπαν φέρεται να προετοίμαζε επί μήνες μια σύνοδο κορυφής στη Βουδαπέστη, με τη συμμετοχή του Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν. Όμως, στα τέλη Οκτωβρίου, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι η συνάντηση ακυρώνεται, προκαλώντας μεγάλη απογοήτευση στη Βουδαπέστη.
Ο Όρμπαν ελπίζει τώρα ότι θα μπορέσει να πείσει τον Τραμπ, κατά τη συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον, να χαλαρώσει τις πιέσεις προς την Ουγγαρία τουλάχιστον έως τις εκλογές της άνοιξης. Η κυβέρνηση του πιστεύει πως ο Τραμπ έχει κουραστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και θέλει να απομακρυνθεί από αυτόν, αν δεν υπάρξει σύντομα συμφωνία.
Ο Όρμπαν αντιτίθεται σθεναρά στη δυτική στρατιωτική και οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία και έχει αποκλείσει κάθε προοπτική ένταξής της στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Παρουσιάζει, μάλιστα, τον Τραμπ ως «πρόεδρο της ειρήνης» και κατηγορεί τις Βρυξέλλες για φιλοπόλεμη στάση.
Εξαρτημένη η Ουγγαρία από ρωσικό πετρέλαιο
Στην καρδιά της αντιπαράθεσης Ουάσιγκτον – Βουδαπέστης βρίσκεται το πετρέλαιο. Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ουγγαρία αύξησε το 2024 τις εισαγωγές της μέσω του ρωσικού αγωγού Druzhba, ο οποίος της παρέχει περίπου το 80% των αναγκών της, πέντε εκατομμύρια τόνους ετησίως.
Η Βουδαπέστη υποστηρίζει ότι, χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα, δεν έχει εναλλακτική λύση πέρα από τους χερσαίους αγωγούς. Ωστόσο, η Τσεχία -επίσης περίκλειστη χώρα- απέδειξε το αντίθετο. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κυβέρνηση του Πέτρ Φιάλα επένδυσε στην αναβάθμιση του αγωγού Transalpine, ο οποίος συνδέει τη χώρα με το λιμάνι του Τριέστε και προσαρμόσε τα διυλιστήρια της για επεξεργασία αργού Brent. Από τον Απρίλιο του 2025, η Πράγα ανακοίνωσε ότι δεν λαμβάνει πλέον ούτε σταγόνα ρωσικού πετρελαίου.
Δεξαμενές αποθήκευσης ρωσικού φυσικού αερίου από τον αγωγό Druzhba © EPA/MARTIN DIVISEK
Πιθανή λύση ο αγωγός από Κροατία
Οι ειδικοί λένε πως η ουγγρική εταιρεία MOL ήδη εκσυγχρονίζει αθόρυβα την τεχνολογία της, όμως λείπει η πολιτική απόφαση για μετάβαση στον αγωγό Adria, που ξεκινά από το κροατικό λιμάνι Ομιζάλ. Διαφορές μεταξύ της MOL και της κροατικής εταιρείας Janaf για τη δυναμικότητα του αγωγού καθυστερούν την εξέλιξη.
Ο Τραμπ αναμένεται να καλέσει τον Όρμπαν να δείξει πολιτική βούληση για απεξάρτηση από τη Ρωσία. Όμως, κάτι τέτοιο θα είναι δύσκολο να εξηγηθεί στους ψηφοφόρους του, στους οποίους δεν σταματά να δεσμεύεται για φθηνή ενέργεια. Μετά από χρόνια επιχειρημάτων ότι η Ουγγαρία δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς ρωσικό πετρέλαιο, μια αλλαγή στάσης θα θεωρηθεί προσωπική ήττα, υπογραμμίζουν διεθνείς αναλυτές, που περιμένουν να δουν ποια στάση θα τηρήσει ο Όρμπαν την επόμενη εβδομάδα που πηγαίνει στον Λευκό Οίκο.
