Ο Ρομπ Γιέτεν, επικεφαλής του κεντρώου φιλελεύθερου κόμματος D66, κέρδισε στην Ολλανδία τη σκληρή εκλογική αναμέτρηση της Τετάρτης, σύμφωνα με ανάλυση των ψήφων που δείχνει πως ο ακροδεξιός, αντιισλαμιστής Γκερτ Βίλντερς δεν μπορεί πλέον να τον ξεπεράσει.
Με διαφορά περίπου 15.000 ψήφων υπέρ του D66, το ολλανδικό πρακτορείο ειδήσεων ANP ανέφερε ότι, παρότι η καταμέτρηση δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως, το αποτέλεσμα θεωρείται οριστικό. Ο 38χρονος Γιέτεν δήλωσε «πολύ περήφανος για αυτό το ιστορικό αποτέλεσμα», προσθέτοντας ότι αισθάνεται μεγάλη ευθύνη να σχηματίσει μια σταθερή κυβέρνηση.
Καταμετρημένο το 99% των ψήφων
Με καταμετρημένο σχεδόν το 99% των ψήφων, τόσο το D66 όσο και το Κόμμα της Ελευθερίας του Βίλντερς φαίνεται να εξασφαλίζουν 26 έδρες στη Βουλή των 150 εδρών, ωστόσο σύμφωνα με το ANP, οι φιλελεύθεροι του Γιέτεν ενδέχεται να αποσπάσουν και 27η έδρα.
Παρά το γεγονός ότι ο Βίλντερς προηγείτο στις δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές, ο Γιέτεν κατάφερε να επικρατήσει σε σημαντικά αστικά κέντρα, όπως το Ρότερνταμ, η Χάγη και η Ουτρέχτη, βασιζόμενος σε μια θετική εκστρατεία με σύνθημα «Ναι, μπορούμε». Αν και αρχικά απέφευγε να δηλώσει νικητής προτού ολοκληρωθεί η καταμέτρηση, τα τελικά δεδομένα, ιδίως από τις επιστολικές ψήφους του εξωτερικού, δείχνουν ότι πλέον μπορεί να θεωρείται επίσημα ο νικητής.
«Δείξαμε στην υπόλοιπη Ευρώπη και στον κόσμο ότι είναι δυνατόν να νικήσεις τα λαϊκιστικά κινήματα αν κάνεις εκστρατεία με θετικό μήνυμα», τόνισε ο Γιέττεν σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους.
Ο Γιέτεν επικρατέστερος για πρωθυπουργός
Παρότι η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης δεν θα είναι απλή, ο Γιέτεν θεωρείται πλέον ο επικρατέστερος για να γίνει ο νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της σύγχρονης Ολλανδίας.
Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, σημείωσε ότι ποτέ στο παρελθόν δεν είχε κερδίσει ολλανδικό κόμμα τις εκλογές με λιγότερες από 30 έδρες. Για να σχηματίσει κυβέρνηση, θα χρειαστεί τη στήριξη τουλάχιστον τριών ακόμη κομμάτων, ώστε να φτάσει τις 76 έδρες που απαιτούνται για πλειοψηφία.
Πιθανοί εταίροι είναι το συντηρητικό-φιλελεύθερο VVD, η συμμαχία Εργατικού Κόμματος και Πρασίνων (PvdA–GreenLeft) και οι Χριστιανοδημοκράτες, αν και οι διαπραγματεύσεις μπορεί να διαρκέσουν μήνες.
Η αρχηγός του VVD, Ντιλάν Γεσίλγκοζ, έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει το ενδεχόμενο συνεργασίας με την αριστερά.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Ντικ Σχοφ προέβλεψε ότι η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης θα είναι περίπλοκη. «Πιστεύω ότι θα είμαι ακόμα πρωθυπουργός τα Χριστούγεννα — θα εκπλαγώ αν έχει ολοκληρωθεί νωρίτερα», δήλωσε.
Ο Σχοφ, πρώην επικεφαλής των ολλανδικών μυστικών υπηρεσιών, είχε διοριστεί πρωθυπουργός από τον Βίλντερς, ο οποίος αναγκάστηκε να αποσυρθεί από τη διεκδίκηση της πρωθυπουργίας όταν οι πιθανοί εταίροι του αρνήθηκαν να δεχθούν έναν ακροδεξιό επικεφαλής.
Ο Βίλντερς είχε κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου 2023 και σχημάτισε κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2024, αλλά μόλις έντεκα μήνες αργότερα την ανέτρεψε ο ίδιος, ύστερα από σύγκρουση με τους εταίρους του για το μεταναστευτικό και την πολιτική ασύλου.
