Plan L(ayoffs): Το φάντασμα των απολύσεων στοιχειώνει τις ΗΠΑ

Ο «εταιρικός εξορθολογισμός» υπό το πρίσμα της αποδοτικότητας και της τεχνητής νοημοσύνης στοιχειώνει ξανά την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ

Amazon © EPA/JUSTIN LANE

Το Halloween μπορεί να πέρασε, αλλά η αγορά εργασίας παραμένει… στοιχειωμένη. Πολλοί εργαζόμενοι στις ΗΠΑ βλέπουν πλέον τη σταθερότητα της απασχόλησης ως σπάνιο προνόμιο. Αντί όμως να περιμένουν πότε θα πέσει η γκιλοτίνα των απολύσεων, κάποιοι επιλέγουν να προετοιμαστούν έγκαιρα.

Σύμφωνα με το Business Insider, ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι αναζητούν τρόπους προληπτικής άμυνας απέναντι στις απολύσεις: άλλοι ξεκινούν νωρίς το ψάξιμο για νέα εργασία, ενώ απασχολούνται ακόμη, άλλοι διαφοροποιούν το εισόδημά τους μέσω παράλληλων δραστηριοτήτων, ενώ δεν λείπουν και όσοι αναλαμβάνουν δεύτερη πλήρη απασχόληση.

Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των προσεγγίσεων: να μην πιαστούν απροετοίμαστοι, αν έρθουν περικοπές.

Πάγωμα προσλήψεων και διαδοχικές απολύσεις

Η αβεβαιότητα αυτή έχει τις ρίζες της στο παγωμένο εργασιακό περιβάλλον των τελευταίων μηνών. Οι ρυθμοί προσλήψεων και απολύσεων έχουν παραμείνει στάσιμοι, ενώ η μικρή κινητικότητα που παρατηρείται τελευταία οφείλεται κυρίως σε κύματα απολύσεων.

Ένα ανησυχητικό φαινόμενο είναι οι λεγόμενες rolling layoffs — διαδοχικές μικρές περικοπές αντί για μία μεγάλη. Στόχος είναι οι εταιρείες να αποφύγουν δραστικές μαζικές μειώσεις, όμως το αποτέλεσμα είναι παρατεταμένη ανασφάλεια και χαμηλό ηθικό μεταξύ των εργαζομένων.

Η σκιά της τεχνητής νοημοσύνης

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η τεχνητή νοημοσύνη (AI) προσθέτει μια νέα διάσταση ανησυχίας. Οι εταιρείες σπεύδουν να αξιοποιήσουν την αποδοτικότητα που προσφέρει η τεχνολογία, κάτι που πολλοί ερμηνεύουν ως προμήνυμα μείωσης προσωπικού.

Η εικόνα είναι χαρακτηριστική: ένα κουτί με προσωπικά αντικείμενα επιπλέει σε παγόβουνο — μια μεταφορά της ψυχρής αβεβαιότητας που συνοδεύει την εποχή των απολύσεων.

Υπάρχουν φυσικά και όσοι χλευάζουν τους “προνοητικούς” εργαζόμενους, λέγοντας πως αν δούλευαν πιο σκληρά δεν θα ανησυχούσαν για απολύσεις. Όμως η πραγματικότητα σπάνια είναι τόσο απλή. Οι απολύσεις δεν ανακοινώνονται πάντα έγκαιρα, ούτε εξηγούνται επαρκώς μετά.

Το παράδειγμα της Amazon

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Amazon. Όταν ανακοινώθηκαν οι πρόσφατες περικοπές, παρουσιάστηκαν ως μέρος της προσπάθειας να γίνει η εταιρεία «πιο ευέλικτη στην εποχή της AI». Ένα εσωτερικό memo μάλιστα καλούσε τους υπαλλήλους να «επενδύσουν στην AI».

Λίγες ημέρες αργότερα, ωστόσο, ο CEO Άντι Τζάσι διευκρίνισε ότι οι απολύσεις δεν σχετίζονται (προς το παρόν) με την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά με την εταιρική κουλτούρα.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η προληπτική στάση ίσως είναι η πιο συνετή επιλογή. Όπως σημειώνει το Business Insider, δεν είναι κακό να είσαι λίγο προνοητικός – ειδικά σε μια εποχή που η ανασφάλεια, η τεχνολογική αλλαγή και οι εταιρικές αναδιαρθρώσεις μοιάζουν να αποτελούν τον κανόνα, όχι την εξαίρεση.