ΟΗΕ: Ψηφοφορία για αφαίρεση προέδρου Συρίας από τις κυρώσεις και οι παρεμβάσεις της Ελλάδας

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αναμένεται να ψηφίσει την αφαίρεση του προσωρινού προέδρου της Συρίας Αχμάντ Αλ-Σάρα από τις κυρώσεις

Ο πρόεδρος στη Συρία Αχμέντ Αλ Σάρα © EPA/NECATI SAVAS

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αναμένεται να ψηφίσει επί σχεδίου Ψηφίσματος, με το οποίο θα αφαιρούνται ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας Αχμάντ Αλ-Σάρα και ο προσωρινός Υπουργός Εσωτερικών ‘Ανας Χατάμπ από τον κατάλογο κυρώσεων, σχετικά με το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε (ISIL/Da’esh) και την Αλ-Κάιντα.

Τη σύνταξη του σχεδίου Ψηφίσματος ανέλαβαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι και οι συντάκτες των θεμάτων καταπολέμησης της τρομοκρατίας, καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις επιθυμούν να έχουν τώρα συναλλαγές και άλλες σχέσεις με τη νέα κυβέρνηση της Συρίας.

Η υπόθεση αναφέρεται στον κατάλογο κυρώσεων του Μετώπου αλ-Νούσρα. Η σχετική εγγραφή, της 14ης Μαΐου 2014, τη συνδέει με την Αλ-Κάιντα και σημειώνει ότι η ομάδα συνένωσε Σύρους και ξένους μαχητές από την Αλ-Κάιντα στο Ιράκ και την Ασμπάτ αλ-Ανσάρ (με έδρα τον Λίβανο), για την εκτέλεση τρομοκρατικών και αντάρτικων επιχειρήσεων. Η εγγραφή του Αχμάντ Αλ Σάρα, ως ηγέτη της ομάδας, χρονολογείται στις 24 Ιουλίου 2013, ενώ η εγγραφή του Χατάμπ, ως Amir (αρχηγού περιοχής), στις 23 Σεπτεμβρίου 2014.

Διαπραγματεύσεις επί του σχεδίου Ψηφίσματος

Το σχέδιο Ψηφίσματος περιλαμβάνει δύο επιχειρησιακές παραγράφους:

Α) αποφασίζει τη διαγραφή των Αλ Σάρα και του Χατάμπ από τον κατάλογο κυρώσεων

Β) αποφασίζει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας θα παραμείνει ενεργά επιληφθέν του θέματος

Περιλαμβάνονται αναφορές στην πρόθεση του Συμβουλίου να προωθήσει τη μακροπρόθεσμη ανοικοδόμηση, σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη της Συρίας, καθώς και στην ανάγκη των κρατών να αποτρέψουν τρομοκρατικές πράξεις του ISIL/Da’esh.

Επίσης εκφράζεται η προσδοκία ότι η Συρία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της σε θέματα ανθρωπιστικής πρόσβασης, καταπολέμησης της τρομοκρατίας και των ξένων τρομοκρατών μαχητών (FTFs), ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ασφάλειας, ναρκωτικών, μεταβατικής δικαιοσύνης, μη διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, εξάλειψης χημικών όπλων, περιφερειακής σταθερότητας και χωρίς αποκλεισμούς πολιτικής διαδικασίας.

Παρεμβάσεις και από την Ελλάδα

Οι αρχικές διαβουλεύσεις για το κείμενο του Ψηφίσματος ξεκίνησαν το καλοκαίρι και ολοκληρώθηκαν στις 5 Νοεμβρίου μετά από έντονες διαπραγματεύσεις και αρκετές αλλαγές και παρεμβάσεις κρατών-μελών του Συμβουλίου πάνω στο κείμενο του Ψηφίσματος, μεταξύ αυτών η Ελλάδα, η Κίνα, η Ρωσία και το Ην. Βασίλειο.

Αν και τα περισσότερα μέλη στήριξαν την κατεύθυνση του Σχεδίου, εξέφρασαν επιφυλάξεις για δύο εξαιρέσεις από το καθεστώς κυρώσεων που περιλαμβάνονταν σε παλαιότερες εκδοχές όπως ότι το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων δεν θα ισχύει για πληρωμές που αφορούν αποκλειστικά την ανοικοδόμηση της Συρίας και ότι το εμπάργκο όπλων δεν θα παραβιάζεται όταν παρέχεται βοήθεια για την εξουδετέρωση εκρηκτικών ή την καταστροφή μη ασφαλισμένων όπλων.

Τα κράτη-μέλη διατύπωσαν επίσης ανησυχίες για τη διατύπωση, που θα μπορούσε να υπονοήσει ότι το κράτος της Συρίας υπόκειται στις κυρώσεις — ενώ αυτές εφαρμόζονται μόνο σε πρόσωπα, ομάδες και οντότητες, όχι σε κράτη.

Η Κίνα πρότεινε ακόμη η απεγγραφή των Αλ Σάρα και Χατάμπ να είναι προσωρινή (για ένα χρόνο) και επανεξετάσιμη από το Συμβούλιο.

Η Ελλάδα φέρεται να ζήτησε ισχυρότερη αναφορά στο διεθνές δίκαιο, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε να επανενταχθεί το κείμενο που διευκρινίζει ότι η κυβέρνηση της Συρίας δεν υπόκειται σε κυρώσεις του ΟΗΕ. Οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν τις ανησυχίες και τα σχόλια των κρατών-μελών και πρόσθεσαν ορισμένες φράσεις, έκαναν τεχνικές διορθώσεις και εξέδωσαν το τελικό κείμενο Ψηφίσματος.

Το ιστορικό

Στις 27 Νοεμβρίου 2024, ένας συνασπισμός αντικαθεστωτικών ομάδων υπό την ηγεσία της Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ-Σαμ (HTS) εξαπέλυσε μεγάλη επίθεση που οδήγησε τελικά στην ανατροπή του πρώην Προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ-‘Ασαντ.

Στις 29 Ιανουαρίου 2025, ο Αλ Σάρα, ηγέτης της HTS, διορίστηκε προσωρινός Πρόεδρος της Συρίας. Έκτοτε, ανακοίνωσε τον σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης, προώθησε σειρά μέτρων για τη διευκόλυνση της πολιτικής μετάβασης και επιδίωξε την ενίσχυση των δεσμών με τη διεθνή κοινότητα.

Στις 7 Ιουλίου 2025, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε την ανάκληση του χαρακτηρισμού της HTS ως “ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης” βάσει του Νόμου περί Μετανάστευσης και Ιθαγένειας, προκειμένου να παρασχεθεί ανακούφιση από κυρώσεις στη Συρία.

Τον Σεπτέμβριο του 2025, ο Αλ Σάρα συμμετείχε στην Εβδομάδα Υψηλού Επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και απηύθηνε ομιλία στην ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης. Πρόκειται για την πρώτη εμφάνιση Σύρου προέδρου στο βήμα του ΟΗΕ έπειτα από σχεδόν 60 χρόνια.

Στις 15 Οκτωβρίου, ο Αλ Σάρα συναντήθηκε στη Μόσχα με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, όπου οι δύο πλευρές τόνισαν τους ιστορικούς δεσμούς Ρωσίας-Συρίας.

Το Ηνωμένο Βασίλειο στις 21 Οκτωβρίου 2025, αφαίρεσε επίσης την HTS από τον κατάλογο των απαγορευμένων οργανώσεων «για να καταστεί δυνατή η στενότερη συνεργασία με τη νέα συριακή κυβέρνηση».