Η Valérie Urbain, γενική διευθύντρια της Euroclear, του ευρωπαϊκού οργανισμού – θεματοφύλακα, που φιλοξενεί 200 δισεκατομμύρια ευρώ «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων μετά την εισβολή στην Ουκρανία, δεν είχε ενημερωθεί από τον καγκελάριο Μέρτς για τις εξελίξεις στο… «ξεπάγωμα» και την σχεδιαζόμενη χρήση τους προς όφελος της Ουκρανίας.
Το ρεπορτάζ της γαλλικής LeMonde είναι αποκαλυπτικό.
Ήταν νωρίς το πρωί της 25ης Σεπτεμβρίου 2025, όταν η CEO της Euroclear διάβαζε έκπληκτη -σε πρωτοσέλιδο των Financial Times- το σχέδιο του Γερμανού καγκελάριου: Δημιουργία ενός μηχανισμού δανεισμού 140 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, βασισμένο στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία – αλλά χωρίς να τα δημεύσει.
Η πρόταση βρίσκεται έκτοτε στο επίκεντρο έντονων συζητήσεων, τις οποίες οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να διευθετήσουν κατά τις επόμενες συνόδους κορυφής.
Valerie Urbain, 61 ετών, η Βελγίδα CEO της Euroclear © Εuroclear
Αν και η Urbain δεν ενημερώθηκε επισήμως, είναι ωστόσο αυτή που κρατά τα «κλειδιά» αυτών των στοιχείων. Διευθύνει την Euroclear, ένα ίδρυμα άγνωστο στο ευρύ κοινό, αλλά ουσιώδες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Αυτός ο θεματοφύλακας είναι ο τόπος όπου οι Κεντρικές Τράπεζες και άλλα μεγάλα διεθνή επενδυτικά ταμεία καταθέτουν τους τίτλους τους (μετοχές, ομόλογα, χρηματοοικονομικά προϊόντα…). Η Euroclear διαχειρίζεται 42,5 τρισεκατομμύρια ευρώ σε καταθέσεις, ποσό που αντιστοιχεί σε 14 φορές το ΑΕΠ της Γαλλίας.
Άϋλα τρισεκατομμύρια ευρώ
Ωστόσο, στην έδρα της, στο κέντρο των Βρυξελλών, δεν υπάρχει ίχνος θησαυροφυλακίου. Όλα είναι άϋλα, με τα δεδομένα να φιλοξενούνται σε διάφορα data centers σε όλο τον κόσμο.
Μέσα σε αυτό το γιγαντιαίο ποσό, του οποίου το ύψος δεν αναγράφεται σε καμία οθόνη στα κεντρικά γραφεία, βρίσκονται 193 δισεκατομμύρια ευρώ ρωσικών κεφαλαίων, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος, 180 δισεκατομμύρια, ανήκει στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας.
Αυτό το θησαυροφυλάκιο, παγωμένο μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και τις πρώτες δυτικές κυρώσεις, αποτελεί «αντικείμενο πόθου».
Την Πέμπτη 13 Νοεμβρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, επανέλαβε την υποστήριξή της στο σχέδιο του Μερτς: «Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να στηριχθεί η άμυνα και η οικονομία της Ουκρανίας». Πλην όμως παρουσίασε και εναλλακτικά σενάρια, βλέποντας δυσκολίες στην υλοποίηση του σεναρίου Μερτς.
H κυβέρνηση του Κιέβου χρειάζεται περίπου 100 δισ. ευρώ ετησίως για τη διεξαγωγή του πολέμου αλλά και τις υπόλοιπες ανάγκες της χώρας. Με τον Τραμπ να έχει κλείσει τη στρόφιγγα, το οικονομικό βάρος πέφτει στην Ευρώπη.
Όμως, η Urbain προειδοποιεί: ούτε λόγος να «βάλουμε χέρι» σε αυτά τα χρήματα. «Το πιο σημαντικό για την Euroclear είναι η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη», επιμένει από το δεύτερο κιόλας λεπτό της συνέντευξης που παραχώρησε στη Le Monde. «Είμαστε ένας ουσιώδης κρίκος που πρέπει να παραμείνει αλάνθαστος για τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών».
«Παράνομη η δήμευση ρωσικών κεφαλαίων»
«Οτιδήποτε μοιάζει με δήμευση θα ήταν παράνομο», προειδοποιεί: «Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Κάτι τέτοιο θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο της κρατικής κυριαρχίας των περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν σε ένα κράτος. Η Ρωσία θα μπορούσε στη συνέχεια να κινήσει νομικές διαδικασίες».
Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετήσει τελικά μια λύση που μοιάζει με δήμευση, η Urbain δηλώνει έτοιμη να απαντήσει νομικά και δικαστικά:
«Υπάρχουν νόμοι. Ανάλογα με το νομικό πλαίσιο, θα αποφασίσουμε τι μπορούμε και τι θέλουμε να κάνουμε» υποστηρίζει. Εξετάζει το ενδεχόμενο νομικών προσφυγών κατά των ευρωπαϊκών οργάνων εάν το διοικητικό συμβούλιο της Euroclear εκτιμήσει ότι οι καταπιστευματικές της υποχρεώσεις αμφισβητούνται; «Δεν αποκλείεται», απαντά, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι ομάδες της δεν έχουν, προς το παρόν, προετοιμάσει κάποιο σχετικό φάκελο.
Η Euroclear αναγκάστηκε πάντως να ενισχύσει τη νομική της ομάδα από το 2022, η οποία αυξήθηκε δραματικά από δέκα σε περίπου 200 υπαλλήλους.
Τα κεντρικά γραφεία της Euroclear στο Βέλγιο © Wikimedia
Πάνω από τρεις δεκαετίες εργάζεται στην Εuroclear η 61χρονη Βελγίδα διευθύντρια, που μεγάλωσε στην Αφρική μέχρι τα 15 της χρόνια.
Ανέβηκε τα σκαλιά της ιεραρχίας, μέχρι να αναλάβει τη διεύθυνση τον Μάιο του 2024. Ούτε ο Μέρτς ούτε ο Μακρόν ζήτησαν τη συμβουλή της γι’ αυτή την υπόθεση, πέρα από το γεγονός ότι δεν την ενημέρωσαν για τις προθέσεις τους.
«Δεν είμαι αρχηγός κράτους», λέει χαμογελώντας. Το συζήτησε όμως με την Kριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία δηλώνει ανοικτή στη χρήση των ρωσικών κεφαλαίων – αλλά υπό προϋποθέσεις.
Η καθημερινότητα αυτής της διακριτικής γυναίκας, απόφοιτου της Solvay Business School, έχει ωστόσο ανατραπεί. Αν και δεν μπορεί να αναφέρει λεπτομέρειες για τις απειλές που έχει λάβει, ένας σωματοφύλακας την ακολουθεί μόνιμα εδώ και ένα χρόνο. Η οικογένειά της ζει υπό επιτήρηση. Η ασφάλεια για την είσοδο στα κεντρικά γραφεία έχει ενισχυθεί. Εξωτερικά, καμία πινακίδα δεν αποκαλύπτει το όνομα του ιδρύματος. Στο εσωτερικό, κάθε επισκέπτης μετακινείται με ένα πάσο που συνοδεύεται από έναν εξατομικευμένο κωδικό, τον οποίο πρέπει να παρουσιάζει σε ελέγχους από όροφο σε όροφο. Τέλος, η είσοδος στο γραφείο της διευθύντριας γίνεται μετά από δύο γυάλινες πόρτες, υπό τον έλεγχο ανδρών με μαύρα, ευγενικών, αλλά με άγρυπνο βλέμμα.
Παρά τις εξωτερικές πιέσεις, η Urbain φροντίζει να μην μιλά για πολιτική. Αυτή, που ποτέ δεν είχε δεσμούς με τη Ρωσία, αρκείται να υπενθυμίσει ότι «ο καλύτερος τρόπος για να λυθεί αυτός ο φάκελος, είναι η ειρήνη». Εν τω μεταξύ, προσποιείται ότι δεν εκπλήσσεται από το σχέδιο Mέρτς.
Πώς το 0,5% ενός ποσού καταναλώνει το 100% του χρόνου της
Τα 193 δισεκατομμύρια των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 0,5% του συνόλου των 42,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ που έχουν κατατεθεί στη Euroclear. Τους τελευταίους μήνες όμως, απασχολούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου της: «μεταξύ 30% και 100%, ανάλογα με τις ημέρες».
Η διευθύντρια της Euroclear μπορεί ωστόσο να υπολογίζει σε έναν βασικό σύμμαχο: τον Bart De Wever (Μπαρτ Ντε Βέβερ), πρωθυπουργό του Βελγίου, που εκφράζεται κατά του σχεδίου Μερτς και είναι εξίσου επιφυλακτικός.
Bart De Wever, ο πρωθυπουργός του Βελγίου © Χ.com
Euroclear, το θησαυροφυλάκιο των θησαυροφυλακίων
Άγνωστη στο ευρύ κοινό, η Euroclear είναι ένα ουσιώδες κομμάτι του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Αυτή η βελγική εταιρεία των 6.000 υπαλλήλων είναι ο τόπος όπου οι μεγάλες τράπεζες, οι κεντρικές τράπεζες ή τα επενδυτικά ταμεία καταθέτουν τους χρηματοοικονομικούς τους τίτλους. Μπορεί να πρόκειται για ομόλογα, μετοχές, χρηματοοικονομικά προϊόντα…
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια μιας συναλλαγής, για παράδειγμα μιας μετοχής στο Χρηματιστήριο, η Euroclear διασφαλίζει ότι ο πωλητής λαμβάνει τα χρήματα και ο αγοραστής τον τίτλο ιδιοκτησίας του χρεώγραφου.
Στην Euroclear, δεν υπάρχουν λοιπόν ούτε μετρητά ούτε ράβδοι χρυσού, αλλά τα έγγραφα που αποδεικνύουν την κατοχή των τίτλων.
Συνολικά, η εταιρεία διασφαλίζει τη θεματοφυλακή 42.500 δισεκατομμυρίων ευρώ σε τίτλους και πραγματοποιεί 330 εκατομμύρια συναλλαγές ετησίως.
Σήμερα, όλα είναι άυλα, αλλά, στις αρχές της δεκαετίας του 2010, υπήρχαν θησαυροφυλάκια όπου συσσωρευόταν αυτή η τεκμηρίωση. Κάθε χώρα διαθέτει έναν κεντρικό θεματοφύλακα, αλλά η Euroclear κατέχει αυτούς έξι ευρωπαϊκών χωρών (Βέλγιο, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Φινλανδία, Κάτω Χώρες, Σουηδία) και διαχειρίζεται αυτόν της Ιρλανδίας. Η εταιρεία αναπτύχθηκε στο Βέλγιο επειδή το δίκαιο ιδιοκτησίας εκεί είναι από τα πιο αυστηρά.
Ρώσοι κατά του Πούτιν τιμωρούνται από τις κυρώσεις κατά της Μόσχας
Τα μέτρα της ΕΕ που στοχεύουν το ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, περιέργως, οδήγησαν στο πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων Ρώσων εξόριστων στην Ευρώπη (που αντιπαθούν τον Πούτιν) μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Τι παράδοξο. Επιβάλλοντας κυρώσεις στο ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε να τιμωρεί και Ρώσους, οι οποίοι, όντας κατά του Κρεμλίνου και κατά του πολέμου, εγκατέλειψαν τη χώρα τους μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και έκτοτε ζουν εξόριστοι στην Ευρώπη.
«Ένα άγνωστο πρόβλημα αλλά με ολέθριες συνέπειες», προειδοποιεί η Janna Nemtsova, κόρη του Boris Nemtsov, ενός από τους ηγέτες της ρωσικής αντιπολίτευσης, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2015 με σφαίρες στην πλάτη πάνω στη γέφυρα του ποταμού Μόσχοβα, απέναντι από το Κρεμλίνο.
Janna Nemtsova, κόρη του δολοφονηθέντος Ρώσου πολιτικού Boris Nemtsov © Facebook
Ακόμη και σήμερα, παραμένει μια φιλελεύθερη μορφή με επιρροή μεταξύ των Ρώσων αντιφρονούντων στο εξωτερικό. Για να διατηρήσει τη μνήμη του πατέρα της, η Janna Nemtsova δημιούργησε το «Ίδρυμα για την Ελευθερία», το οποίο, με έδρα το Βερολίνο, υπερασπίζεται τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Μόλις ξεκίνησε έναν νέο αγώνα: να δείξει πώς οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της ρωσικής χρηματοπιστωτικής υποδομής επέτρεψαν το πάγωμα ιδιωτικών κεφαλαίων ανθρώπων που δεν θα έπρεπε να υπόκεινται σε κυρώσεις.
Αυτός είναι ο τίτλος της τελευταίας της έκθεσης, η οποία, από τη δημοσίευσή της στις 29 Οκτωβρίου, κάνει τον γύρο των κοινωνικών δικτύων των Ρώσων στην εξορία. Η Janna Nemtsova άγγιξε ένα ευαίσθητο και οδυνηρό σημείο για πολλούς αντιπάλους που έχουν καταφύγει στην Ευρώπη και έχουν γίνει παράπλευρα θύματα των κυρώσεων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε πράγματι μέτρα κατά της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, αλλά και κατά του Ρώσου θεματοφύλακα, του National Settlement Depository, κατά των κυριότερων τραπεζών και διαφόρων άλλων χρηματοοικονομικών διαμεσολαβητών.
Αυτές οι οντότητες είχαν καταθέσεις στην Euroclear, αλλά είναι πλέον παγωμένες. Εκτός από τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, το ίδρυμα κατέχει και 13 δισεκατομμύρια ιδιωτικών ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ανήκουν σε οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις.
Αλλά οι πελάτες τους δεν είναι όλοι ολιγάρχες προσκείμενοι στο Κρεμλίνο. «Μεταξύ των ανθρώπων που πλήττονται είναι σε μεγάλο βαθμό μέλη της ρωσικής μεσαίας τάξης, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που εγκατέλειψαν τη χώρα μετά το 2022, καθώς και ιδιώτες που διαθέτουν πιο μέτρια ποσά», επιμένει η Janna Nemtsova.
Νομική «μαύρη τρύπα»
Στην έκθεσή της, δημοσιεύει δεδομένα που παρασχέθηκαν -υπό τον όρο της ανωνυμίας- από μία από τις σημαντικότερες ρωσικές χρηματιστηριακές εταιρείες: σχεδόν το 82% των πελατών της έχουν παγωμένα περιουσιακά στοιχεία που δεν υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ και, για περισσότερο από το 15%, τα ποσά είναι κάτω από 11.000 ευρώ. «Αυτοί οι Ρώσοι χρειάζονται αυτά τα κεφάλαια, ως επί το πλείστον, για να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους στην Ευρώπη».
Η Euroclear, όπως και η Clearstream, με έδρα το Λουξεμβούργο, διαβεβαιώνει ότι αγνοεί την ταυτότητα των τελικών δικαιούχων των παγωμένων ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων. «Δεν έχουμε κανένα περιθώριο ελιγμών και καμία ευχέρεια να το αποδεσμεύσουμε αυτό», εξηγεί η Valérie Urbain, η γενική διευθύντρια της Euroclear. «Παγώσαμε συλλογικούς λογαριασμούς (comptes omnibus), που στοχεύονταν από τις κυρώσεις οι οποίες αποσκοπούσαν ακριβώς στην παράλυση της δραστηριότητας των τραπεζών. Δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε ένα άτομο που δεν υπόκειται σε κυρώσεις», αμύνεται. Προς το παρόν, το αδιέξοδο είναι πλήρες.
«Δεν υπάρχει προηγούμενο»
Ειδικά καθώς, άλλο ένα παράδοξο, οι απλοί Ρώσοι -που δεν θα έπρεπε να υπόκεινται σε κυρώσεις- έχουν λιγότερες δυνατότητες να κινήσουν νομικές διαδικασίες από ό,τι οι ολιγάρχες που υπόκεινται σε κυρώσεις: οι πρώτοι βρίσκονται σε μια «νομική μαύρη τρύπα» και δεν διαθέτουν σαφή νομική διαδικασία, ενώ οι δεύτεροι επωφελούνται από σαφώς καθορισμένες προσφυγές από το ευρωπαϊκό δίκαιο για να αμφισβητήσουν τα μέτρα.
Ο Μπαρτ Ντε Βέβερ, πρωθυπουργός του Βελγίου, χώρας που οφείλει στην Euroclear την καίρια θέση της στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, αντιτίθεται στο σχέδιο Mέρτς. «Είναι νόμιμο; Δεν είναι σαφές. Δεν υπάρχει προηγούμενο», σημειώνει, υπενθυμίζοντας ότι, ακόμη και κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τα περιουσιακά στοιχεία των κεντρικών τραπεζών δεν δημεύτηκαν.
Όμως, σε περίπτωση καταδίκης, το Βέλγιο είναι αυτό που κινδυνεύει να πληρώσει. «Δεν είμαι σε θέση, και δεν θέλω, να πληρώσω 200 δισεκατομμύρια ευρώ», προειδοποίησε ο Βέλγος πρωθυπουργός. Απαιτεί από κάθε ένα από τα 27 κράτη-μέλη να εγγυηθεί γι’ αυτό το ποσό, κατ’ αναλογία του μεγέθους της οικονομίας του.
Διαδηλώσεις με πλακάτ για την Euroclear και τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια στην Ευρώπη © Reddit
Η Ρωσία ίσως στραφεί εναντίον της Euroclear
Στο γραφείο της στις Βρυξέλλες η Valerie Urbain υπενθυμίζει ότι πριν από οτιδήποτε άλλο θα χρειαστεί ένας νόμος ή μια επίσημη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία στη συνέχεια θα υιοθετηθεί από το Βέλγιο.
Για να πείσει, αναλύει λεπτομερώς τις νομικές υποχρεώσεις της Euroclear: «Στον ισολογισμό μας, υπάρχει ένα παθητικό: η Euroclear οφείλει αυτή την απαίτηση στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας. Και υπάρχει ένα ενεργητικό: τα μετρητά που είναι κατατεθειμένα αυτή τη στιγμή στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το χειρότερο θα ήταν το ενεργητικό, τα μετρητά, να φύγουν (για να χρηματοδοτήσουν ένα δάνειο στο Κίεβο), αλλά εμείς, στην Euroclear, να παραμείνουμε με το παθητικό, το δικαίωμα επιστροφής».
«Αν αρθούν οι κυρώσεις, η Ρωσία μπορεί ανά πάσα στιγμή να χτυπήσει την πόρτα μας και να απαιτήσει το δικαίωμα επιστροφής: ποιος τότε θα μας δώσει πίσω τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ για να της τα επιστρέψουμε;» ρωτά.
Αυτό το σενάριο δεν αποκλείεται: οι κυρώσεις ανανεώνονται κάθε έξι μήνες και, κάθε φορά, η ψήφος εξαρτάται από κράτη (και ηγέτες) που θεωρούνται φιλικά προς το Κρεμλίνο, όπως η Ουγγαρία (Όρμπαν) και η Σλοβακία (Φίτσο).
300 δισ. δολάρια τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια παγκοσμίως
Η Euroclear δεν είναι το μόνο ίδρυμα που κατέχει τα παγωμένα χρήματα της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Υπάρχουν επίσης στην Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία, ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Συνολικά, κρατούνται σχεδόν 300 δισεκατομμύρια δολάρια (258 δισεκατομμύρια ευρώ). Οι θεματοφύλακες ανά τον κόσμο παραμένουν ωστόσο διακριτικοί – που σημαίνει ότι το συνολικό ποσό μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερο.
Οι Ιάπωνες έχουν αποκλείσει ανοιχτά οποιαδήποτε δήμευση. «Αυτές οι χώρες παραμένουν σιωπηλές», τονίζει η Valerie Urbain. «Πρέπει να σταματήσουμε να στοχοποιούμε την Euroclear και το Βέλγιο».
Παγωμένα ρωσικά κεφάλαια 300 δισ. δολάρια παγκοσμίως © Reddit
Χρησιμοποιώντας τους τόκους
Από την αρχή, οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν συνείδηση του προβλήματος. Αντί να δημεύσουν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αρκέστηκαν στη χρήση των τόκων που αυτά παράγουν. Περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ -μόνο από τους τόκους του 2024- δόθηκαν στην Ουκρανία.
Με βάση τους τόκους των ρωσικών κεφαλαιων, η Ευρωπαϊκή Ένωση άντλησε επίσης δάνειο 45 δισεκατομμυρίων ευρώ για λογαριασμό του Κιέβου. Αυτό το πολύπλοκο «μοντάζ» επιτρέπει να μην αγγιχτούν τα περιουσιακά στοιχεία, καθιστώντας δύσκολες τις νομικές προσφυγές. Το σχέδιο Mερτς θα άλλαζε εντελώς τα δεδομένα.
Πέρα από τη νομική πτυχή, η Urbain προειδοποιεί για τους κινδύνους για το σύνολο της ευρωζώνης. Σε περίπτωση δήμευσης, τα αυταρχικά καθεστώτα του πλανήτη, που έχουν καταθέσει τα χρήματά τους στην Euroclear, κινδυνεύουν να ανησυχήσουν.
Ήταν εξάλλου η αμεροληψία του ιδρύματος των Βρυξελλών που, ακριβώς, είχε πείσει τα ρωσικά κεφάλαια να περάσουν μέσω αυτού για τις επενδύσεις τους. «Συναντώ πολλούς πελάτες & αρχές. Μπορώ να σας πω ότι το ζήτημα της δήμευσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ανησυχεί πάρα πολλούς ανθρώπους», λέει η Urbain, ενώ ετοιμάζεται για ένα ακόμη ταξίδι στη Σιγκαπούρη για ένα διεθνές συνέδριο. «Οι Κινέζοι και Άραβες συνομιλητές μας μάς το λένε: παρακολουθούν με ενδιαφέρον πώς εξελίσσεται. Μέχρι τώρα, προσέχαμε πολύ να μην κλονίσουμε αυτή την εμπιστοσύνη. Το εκτιμούν», συνεχίζει.
Αν αυτή η αξιοπιστία κλονιστεί, οι συνέπειες θα μπορούσαν γρήγορα να γίνουν αισθητές στην ίδια την Ευρώπη. «Θα υπάρξουν λιγότερες επενδύσεις στην ευρωζώνη από αυτούς τους παγκόσμιους επενδυτές. Αυτό θα επηρεάσει λοιπόν όλες τις ανάγκες χρηματοδότησης που έχει η Ευρώπη όσον αφορά την άμυνα, την πράσινη μετάβαση, τους ψηφιακούς μετασχηματισμούς», φοβάται η Urbain.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας © cbr.ru
Η απάντηση της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας
Η Ρωσία έχει, με τη σειρά της, παγώσει 20 έως 40 δισ. ευρώ που ανήκουν σε πελάτες της Euroclear και βρίσκονται στον λογαριασμό του ρωσικού κεντρικού θεματοφύλακα. Περισσότερες από εκατό δίκες βρίσκονται σε εξέλιξη στη Μόσχα με την απειλή κατάσχεσης αυτών των ποσών.
Προς το παρόν, το Κρεμλίνο αποδεικνύεται προσεκτικό: Δικαστικές αποφάσεις δεν έχουν εκτελεστεί και τα ευρωπαϊκά χρήματα «κοιμούνται» στους λογαριασμούς της ρωσικής κεντρικής τράπεζας. Όμως, σε περίπτωση εφαρμογής του σχεδίου Μερτς, θα μπορούσε να προχωρήσει παραπέρα.
«Λαμβάνω τηλεφωνήματα από ανθρώπους: Αν κατάσχετε τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, θα κατάσχουν το εργοστάσιό μου, θα κατάσχουν τα παγωμένα κεφάλαιά μου [στη Ρωσία]», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Βέλγος πρωθυπουργός. Οι δημεύσεις κινδυνεύουν λοιπόν να είναι αμφίπλευρες.
Τόσοι είναι γόρδιοι δεσμοί του προβλήματος των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων που οι «27» θα πρέπει να λύσουν στην επόμενη ή στις επόμενες συνόδους κορυφής.
