Μετά τις συνεχείς προκλήσεις από τη Μόσχα, με υβριδικές επιθέσεις, παραβιάσεις εναερίων χώρων με drones, με τελευταίο περιστατικό εκείνο των σαμποτάζ σε σιδηροδρομικές γραμμές της Πολωνίας τη Δευτέρα, που η Βαρσοβία χαρακτήρισε «κρατική τρομοκρατία» από τη Ρωσία, η Ευρώπη προετοιμάζεται για κάθε πιθανό σενάριο.
«Πρόκειται για άνευ προηγουμένου κίνδυνο για τις ευρωπαϊκές υποδομές μεταφορών», σχολίασε σχετικά χθες η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν τη δημιουργία «στρατιωτικής Σένγκεν», που θα είναι σε πλήρη λειτουργία έως το 2030 και η οποία «θα καταστήσει δυνατή τη μετακίνηση στρατευμάτων και στρατιωτικού εξοπλισμού σε όλη την Ευρώπη με ταχύτερο, ασφαλέστερο και πιο συντονισμένο τρόπο».
Άρση περιορισμών και κανόνων
Το στρατηγικό σχέδιο, που παρουσιάστηκε χθες, περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα και εξετάζει άρση περιορισμών και κανόνων, ώστε τα κράτη-μέλη να μπορούν σε μόλις τρεις ημέρες -εν καιρώ ειρήνης- και μόλις σε έξι ώρες σε περιόδους έκτακτων αναγκών να επιτρέπουν σε ευρωπαϊκά στρατιωτικά στρατεύματα να διασχίσουν τα σύνορά τους.
«Σήμερα, για να μετακινήσουμε στρατιωτικό εξοπλισμό και στρατεύματα από, ας πούμε, δυτικά προς ανατολικά χρειάζονται μήνες», τόνισε ο επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας. «Δεν μπορείς να υπερασπιστείς μια ήπειρο αν δεν μπορείς να τη διασχίσεις», τόνισε προσθέτοντας ότι «γι’ αυτό δημιουργούμε τη στρατιωτική Σένγκεν».
Εκ των βασικών μέτρων που προτείνονται είναι η ταχεία διευκόλυνση των αδειών για τη διασυνοριακή στρατιωτική ικανότητα. Σήμερα, οι κανόνες στα 27 κράτη-μέλη δεν είναι εναρμονισμένοι, ενώ χρειάζονται εβδομάδες για να απαντηθεί το αίτημα μιας χώρας για μεταφορά στρατευμάτων ή και εξοπλισμού στο έδαφος άλλης. Σε κάποια κράτη-μέλη η διάρκεια φθάνει και τις 45 ημέρες, ανέφερε ο επίτροπος Αμυνας, Αντριους Κουμπίλιους.
Το μπλόκο της Γερμανίας στη Γαλλία
Για παράδειγμα, το 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Γαλλία δεν μπορούσε να μεταφέρει στη Ρουμανία τανκ Leclerc αφού τα γερμανικά τελωνεία απέρριψαν έκδοση σχετικής άδειας, επειδή ήταν πολύ βαριά για να μεταφερθούν μέσω των οδικών αξόνων της Γερμανίας. Μεταφέρθηκαν διά θαλάσσης τελικά, και μετά από εβδομάδες, από τη Μασσαλία στην Αλεξανδρούπολη και εν συνεχεία μέσω σιδηροδρόμου στη Ρουμανία.
Ανάμεσα σε άλλα μέτρα περιλαμβάνεται και «δεξαμενή αλληλεγγύης» στην οποία τα κράτη-μέλη θα γνωστοποιούν τις δυνατότητές τους ως προς τη διάθεση της Ε.Ε. στο σύνολό της. Στόχος όλων αυτών είναι, φυσικά, να διασφαλιστεί ότι η στρατιωτική αντίδραση της Ε.Ε. θα είναι όσο το δυνατόν ταχύτερη.
Οτι, δηλαδή, εάν υπάρξει επίθεση από τη Ρωσία στην ανατολική πλευρά, οι υπόλοιπες χώρες μπορούν να μετακινήσουν τα στρατεύματά τους, τα άρματα μάχης και τα στρατιωτικά όπλα εύκολα και γρήγορα.
H επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας έδωσε έμφαση σε αυτή τη δυνατότητα. «Η επίθεση της Δευτέρας στις πολωνικές σιδηροδρομικές γραμμές είναι απόδειξη του υφιστάμενου κινδύνου. Οι ρωσικές επιθέσεις αυξάνονται και οι κρίσιμες υποδομές χρειάζονται περισσότερη προστασία.
Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι ένοπλες δυνάμεις μας είναι στο σωστό μέρος την κατάλληλη στιγμή. Οσο πιο γρήγορα κινούνται οι ένοπλες δυνάμεις μας τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αποτρεπτική μας ικανότητα», τόνισε η Κάλας.
Η Κομισιόν δίνει, παράλληλα, προτεραιότητα στη χρηματοδότηση 500 συνολικά έργων υποδομής, ανέφερε ο Έλληνας Eπίτροπος, για τη βελτίωση τεσσάρων συμφωνημένων στρατιωτικών διαδρόμων, που δεν μπορούν να αποκαλυφθούν, καθώς αποτελούν «ευαίσθητες» πληροφορίες.
Αναβάθμιση υποδομών
Στόχος είναι η αναβάθμιση δρόμων, σιδηροδρομικών γραμμών, λιμένων, αεροδρομίων και γεφυρών, ώστε να αντέχουν το βάρος και το μέγεθος των στρατιωτικών εξοπλισμών. Η σημασία της αναβάθμισης δεν αφορά, όμως, μόνο τη λεγόμενη στρατιωτική κινητικότητα, καθώς πρόκειται για υποδομές «διπλής χρήσης», δηλαδή και πολιτικής, επομένως θα επωφεληθούν και οι πολίτες, διευκρίνισε ο επίτροπος.
«Σε ό,τι αφορά τα πρότζεκτ στρατιωτικής κινητικότητας θα πρέπει να αντιληφθούμε τον χαρακτήρα τους. Εχουν διπλή χρήση, που σημαίνει ότι 99% του χρόνου οι επενδύσεις αυτές θα αναβαθμίσουν τις υποδομές, που θα αφορούν την πολιτική χρήση, που θα ενισχύσουν τις οικονομίες μας», τόνισε ο Ελληνας επίτροπος.
«Για παράδειγμα, εάν επεκτείνουμε τους λιμένες, θα βοηθήσουμε την άφιξη φορτηγών πλοίων, όχι μόνον στρατιωτικών. Εάν ενισχύσουμε τις γέφυρες, θα μπορούμε όχι μόνον να μεταφέρουμε βαριά πολεμικά φορτηγά αλλά και εμπορικά. Η χρηματοδότηση για τη στρατιωτική κινητικότητα θα ενισχύσει τις οικονομίες μας, την ενιαία μας αγορά, τις κοινωνίες μας, ενώ θα δημιουργηθούν εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας», πρόσθεσε.
