ΗΠΑ και Ρωσία έχουν καταρτίσει αθόρυβα ένα νέο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο προβλέπει ότι το Κίεβο θα πρέπει να παραχωρήσει εδάφη και να περιορίσει δραστικά το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών του. Η αποκάλυψη του σχεδίου ήρθε την ίδια ημέρα που ρωσικά drones και πύραυλοι σκότωσαν τουλάχιστον 25 ανθρώπους στην πόλη Τερνόπιλ της δυτικής Ουκρανίας.
Το προσχέδιο, όπως γράφει σήμερα ο Guardian, διαμορφώθηκε από τον απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και τον στενό σύμβουλο του Κρεμλίνου, Κιρίλ Ντμίτριεφ. Προβλέπει όρους που θα έδιναν στη Μόσχα έλεγχο άνευ προηγουμένου πάνω στη στρατιωτική και πολιτική κυριαρχία της Ουκρανίας, όρους που στο Κίεβο εκτιμάται ότι θα ισοδυναμούσαν με παράδοση.
Οι δύο άνδρες λειτουργούν ως άτυπος, αλλά σημαντικός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας. Ωστόσο δεν είναι σαφές αν η κυβέρνηση Τραμπ έχει δώσει επίσημη στήριξη στο σχέδιο.
Σχέδιο 28 σημείων: Εδαφικές παραχωρήσεις και περιορισμός στις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις
Οι Financial Times και το Reuters ανέφεραν ότι η πρόταση προβλέπει πως η Ουκρανία θα παραχωρήσει εδάφη που εξακολουθεί να ελέγχει στα ανατολικά, ενώ ο ουκρανικός στρατός θα μειωθεί στο ήμισυ. Ο πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι έχει στο παρελθόν χαρακτηρίσει τέτοιες προτάσεις «απαράδεκτες» και εκτός συζήτησης.
Παράλληλα, το σχέδιο περιλαμβάνει περιορισμούς στη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ, καθώς και στους τύπους οπλικών συστημάτων που θα μπορεί να χρησιμοποιεί η Ουκρανία.
Το έγγραφο των 28 σημείων, το οποίο μοιάζει με την πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, αποκαλύφθηκε πρώτα από το Axios. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε στα αιτήματα για διευκρινίσεις.
«Δύσκολες αλλά αναγκαίες παραχωρήσεις»
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, άφησε να εννοηθεί ότι κάθε βιώσιμη ειρηνευτική λύση θα απαιτήσει «δύσκολους αλλά αναγκαίους συμβιβασμούς και από τις δύο πλευρές». Τόνισε επίσης ότι η Ουάσινγκτον συνεχίζει να «εξετάζει ιδέες» με βάση την εικόνα που λαμβάνει από Μόσχα και Κίεβο.
Νέες ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία
Η συζήτηση για το σχέδιο έρχεται ενώ η Ρωσία εξαπολύει νέα μεγάλη επίθεση στη δυτική Ουκρανία, πλήττοντας πολυκατοικίες στην Τερνόπιλ, αλλά και ενεργειακές εγκαταστάσεις σε Ιβάνο-Φρανκίβσκ και Λβιβ, στο πλαίσιο της οργανωμένης επιχείρησης καταστροφής της ουκρανικής ενεργειακής υποδομής ενόψει χειμώνα.
Κάτοικοι της Τερνόπιλ περιέγραψαν σκηνές πανικού και εγκλωβισμού μέσα σε πυκνό καπνό. Ο Ολέγκ Χριτσιίσιν, κάτοικος σε έκτο όροφο, είπε ότι οι σκάλες γέμισαν με μαύρο καπνό, καθιστώντας αδύνατη τη διαφυγή. Διασώθηκε τελικά από πυροσβέστες.
Το υπουργείο Εσωτερικών της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι 25 άνθρωποι σκοτώθηκαν —μεταξύ τους τρία παιδιά— και 73 τραυματίστηκαν.
Το πλήγμα σημειώθηκε στις 5.30 το πρωί, ενώ οι περισσότεροι πολίτες κοιμόντουσαν, δήλωσε αυτόπτης μάρτυρας, προσθέτοντας ότι «κάποιοι κάηκαν ζωντανοί στα διαμερίσματά τους».
Διπλωματικές κινήσεις Ζελένσκι και αδιέξοδο στις συνομιλίες
Ο Ζελένσκι συναντήθηκε την Τετάρτη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μια προσπάθεια «επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων για μια δίκαιη ειρήνη». Ζήτησε από τους συμμάχους του περισσότερους αντιαεροπορικούς πυραύλους και αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία.
Ωστόσο, οι προοπτικές συνομιλιών έχουν ουσιαστικά παγώσει. Μόσχα και Κίεβο δεν έχουν διαπραγματευθεί απευθείας από το καλοκαίρι και η τελευταία απόπειρα διπλωματικής πρωτοβουλίας πραγματοποιήθηκε κατά τη συνάντηση Τραμπ–Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο.
Το Κρεμλίνο δηλώνει ότι είναι ανοιχτό σε διάλογο, αλλά εξακολουθεί να επιμένει στις μέγιστες απαιτήσεις του. Ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι «δεν υπάρχει τίποτα νέο» και το ρωσικό ΥΠΕΞ τόνισε ότι δεν έχει λάβει καμία επίσημη αμερικανική πρόταση.
Εσωτερικές πιέσεις στο Κίεβο και κλιμάκωση στο μέτωπο
Ο Ζελένσκι βρίσκεται σε δύσκολη θέση, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις προωθούνται στη στρατηγικής σημασίας πόλη Ποκρόφσκ, ενώ ταυτόχρονα μια μεγάλη υπόθεση διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα έχει εξελιχθεί στη σοβαρότερη πολιτική κρίση στην Ουκρανία από την αρχή του πολέμου.
Οι αμερικανικές και ρωσικές διαψεύσεις, αλλά και η διαρροή ενός σχεδίου που μοιάζει αδύνατο να γίνει αποδεκτό από την Ουκρανία, δείχνουν πως η ειρηνευτική διαδικασία παραμένει σε βαθύ αδιέξοδο, ενώ ο πόλεμος εισέρχεται στον τέταρτο χρόνο του με ολοένα αυξανόμενο κόστος.
