Το όνομα του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, εμπλέκεται στα «ανθρώπινα σαφάρι» του Σαράγεβο, όπου ξένοι τουρίστες πλήρωναν για να γίνουν ελεύθεροι σκοπευτές και να σκοτώνουν αμάχους.
Με τις αναμνήσεις να ξυπνούν μια από τις πιο μαύρες σελίδες του πολέμου της Βοσνίας τη δεκαετία του ’90, η εμπλοκή του Σέρβου προέδρου αλλάζει τα δεδομένα, σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της Daily Mail καθώς και άλλων διεθνών ΜΜΕ.
Ξεκίνησε έρευνα στην Ιταλία για τα «σαφάρι» στο Σαράγεβο
Η Εισαγγελία του Μιλάνου προ ημερών άνοιξε επίσημη έρευνα για κακουργηματική πράξη -συγκεκριμένα, ανθρωποκτονία εκ προθέσεως με επιβαρυντικό στοιχείο την αγριότητα- βάσει 17σέλιδου καταγγελτικού φακέλου που κατέθεσε ο Ιταλός δημοσιογράφος Έτζιο Γκαβατσένι, υποστηριζόμενος από τον πρώην δικαστή Γκίντο Σαλβίνι και την πρώην δήμαρχο του Σαράγεβο, Μπενιαμίνα Καρίτς.
Η βασική κατηγορία αφορά ότι πλούσιοι αλλοδαποί -κυρίως Ιταλοί, αλλά και από άλλες χώρες- πλήρωναν από 80.000 € έως 100.000€ για τουριστικές εξορμήσεις που περιλάμβαναν τον ρόλο του ελεύθερου σκοπευτή πάνω από το πολιορκημένο Σαράγεβο. Σύμφωνα με πληροφορίες και ιταλικών ΜΜΕ, ζητούσαν επιπλέον χρήματα για να στοχεύσουν παιδιά.
Αξιοσημείωτο στοιχείο της καταγγελίας είναι η διαδρομή που υποτίθεται ότι ακολουθούσαν οι «τουρίστες», με αεροπλάνο από την Τεργέστη στην πρώην Γιουγκοσλαβία, στη συνέχεια προς το Βελιγράδι και από εκεί με στήριξη των σερβικών δυνάμεων σε θέσεις σκόπευσης στο Σαράγεβο.
Σύμφωνα δε με ισχυρισμούς, εμπλέκεται και ο ίδιος ο νυν Σέρβος πρόεδρος. Ο Κροάτης δημοσιογράφος Ντομαγκόι Μάργκετιτς υπέβαλε στον εισαγγελέα του Μιλάνου στοιχεία που υποστηρίζουν την εμπλοκή του στο φερόμενο έγκλημα. Ο ισχυρισμός εναντίον του Βούτσιτς έχει επαναληφθεί από τον Σέρβο δικηγόρο Τσέντομιρ Στοΐκοβιτς, ο οποίος ασκεί πίεση στους δικαστές στο Βελιγράδι να ξεκινήσουν έρευνα.
Σε επιστολή του προς τους εισαγγελείς του Μιλάνου, ο Μάργκετιτς παραθέτει ένα βίντεο από το 1993 στο οποίο, όπως ισχυρίζεται, εμφανίζεται ο Βούτσιτς να κρατά ένα τουφέκι μαζί με άλλους ένοπλους άνδρες. Η ομάδα, σύμφωνα με τον Κροάτη δημοσιογράφο, ήταν σταθμευμένη σε ένα εβραϊκό νεκροταφείο που βρισκόταν σε μια πλαγιά με θέα στο Σαράγεβο και χρησιμοποιούνταν ως θέση πρώτης γραμμής για τους Σέρβους ελεύθερους σκοπευτές.
Καταγγελία για εμπλοκή του Βούτσιτς
Στην επιστολή του, ο Μάργκετις ισχυρίζεται ότι ο πρόεδρος της Σερβίας ήταν «εθελοντής» στην πολιορκημένη πόλη το 1992 και το 1993, καθώς και μέλος του Νέου Αποσπάσματος Τσέτνικ του Στρατού της Δημοκρατίας Σέρπσκα (VRS) στο Σαράγεβο, υπό την ηγεσία του διοικητή Σλάβκο Άλεκσιτς.
Ως απόδειξη αυτής της ισχυροποίησης, παραθέτει ένα απόσπασμα από μια υποτιθέμενη συνέντευξη που έδωσε ο Βούτσιτς στο σερβικό περιοδικό Duga το 1994, όπου φαίνεται να είπε τότε: «Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στη Βοσνία, πήγα στο σερβικό Σαράγεβο και κατατάχθηκα ως εθελοντής. Δεν ήμουν μέλος του κόμματος, απλώς πήγα. Ήξερα μερικούς φίλους, και γι’ αυτό πήγα να υπερασπιστώ [τους Σέρβους]».
Ο Βούτσιτς συνεχίζει λέγοντας ότι πέρασε χρόνο στο εβραϊκό νεκροταφείο, το ίδιο νεκροταφείο που υποτίθεται ότι εμφανίζεται στο βίντεο με τον ίδιο και τους ένοπλους άνδρες. Ο δημοσιογράφος παραθέτει, επίσης, στοιχεία που έδωσε ο Βόισλαβ Σέσελι, ιδρυτής του ακροδεξιού Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος, κατά τη διάρκεια της υπεράσπισης του πρώην ηγέτη των Σερβοβόσνιων Ράντοβαν Κάρατζιτς στη Χάγη το 2013.
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο Σέσελι είπε ότι ο Βούτσιτς ήταν μέλος του στρατιωτικού αποσπάσματος στο Σαράγεβο, σύμφωνα με τις περιλήψεις του δικαστηρίου που δημοσίευσε το Κέντρο Μεταβατικής Δικαιοσύνης SENSE.
Οι εισαγγελείς της Χάγης κατά τη διάρκεια του ad hoc διεθνούς ποινικού δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσαν ότι υπήρχαν «άφθονα στοιχεία» που αποδείκνυαν ότι ο Αλέκσιτς διοικούσε μια μονάδα εθελοντών του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος (SRS) με βάση το εβραϊκό νεκροταφείο του Σαράγεβο από τον Απρίλιο του 1992 έως τουλάχιστον τον Σεπτέμβριο του 1993. Στην επιστολή προς τους δικαστές του Μιλάνου, ο δημοσιογράφος παραθέτει επίσης τις δηλώσεις του Ζουκάν Χέλεζ, υπουργού Άμυνας της Βοσνίας, ο οποίος ανέφερε ότι μέλη της VRS του είπαν ότι είδαν τον Βούτσιτς να πυροβολεί κατοίκους του Σαράγεβο από το εβραϊκό νεκροταφείο.
Τα αρνείται όλα ο Σέρβος πρόεδρος
Ο Βούτσιτς έχει αρνηθεί στο παρελθόν ότι πυροβόλησε ποτέ κανέναν στο Σαράγεβο και ότι εργάστηκε στο Pale, 11 μίλια ανατολικά της πόλης, ως δημοσιογράφος στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
«Δεν μπορώ να ακούω ανοησίες και ψέματα», δήλωσε στο βοσνιακό κανάλι ειδήσεων Face TV το 2021. «Δεν πυροβόλησα, αλλά ήμουν στο Πάλε, κάνοντας τη δουλειά μου». Ισχυρίζεται, επίσης, ότι το αντικείμενο που κρατούσε στο βίντεο ήταν μια ομπρέλα, όχι ένα τουφέκι.
Ο Χέλεζ απέρριψε τις αρνήσεις του Σέρβου Προέδρου. «Η δικαιολογία του ότι στο βίντεο που τραβήχτηκε στην πρώτη γραμμή πάνω από το πολιορκημένο Σαράγεβο κρατούσε μια ομπρέλα και όχι ένα τουφέκι είναι ένα κατάφωρο ψέμα», δήλωσε στην εφημερίδα The Sarajevo Times.
«Πρόσφατα, μίλησα με τρία μέλη της VRS που μου παραδέχτηκαν ότι ήταν στο εβραϊκό νεκροταφείο την ίδια στιγμή με τον Βούτσιτς και ότι ο σημερινός Πρόεδρος της Σερβίας πυροβολούσε τους κατοίκους του Σαράγεβο με ένα τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή», είπε τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους.
Στην επιστολή του, ο Μάργκετιτς ισχυρίζεται ότι ο Βούτσιτς όχι μόνο συμμετείχε προσωπικά στα «σαφάρι», αλλά παρείχε και υλικοτεχνική υποστήριξη για τα ταξίδια, μεταξύ άλλων ως μεταφραστής μεταξύ των ξένων κυνηγών και των σερβικών δυνάμεων.
Για πάνω από μια δεκαετία κυκλοφορούν φήμες για πλούσιους τουρίστες από την Ιταλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Ρωσία που ταξίδευαν στο Σαράγεβο τη δεκαετία του 1990 για να συμμετάσχουν στον «τουρισμό των ελεύθερων σκοπευτών». Με την έναρξη μιας ιταλικής έρευνας, που προκλήθηκε από μια νομική καταγγελία που υπέβαλε ο Ιταλός δημοσιογράφος και συγγραφέας Γκαβατσένι, η αλήθεια για τα λεγόμενα «σαφάρι» σκοπευτών κατά αμάχων μπορεί τελικά να αποκαλυφθεί.
Το ντοκιμαντέρ «Sarajevo Safari» (2022) του Σλοβένου σκηνοθέτη Μίραν Ζούπανιτς έφερε για πρώτη φορά στο φως μαρτυρίες πρώην στρατιωτικών και πληροφοριοδοτών που ισχυρίζονται ότι τέτοια «σαφάρι» όντως υπήρξαν.
