Για την «εβδομάδα των Παθών» κάνουν λόγο διεθνή ΜΜΕ στον απόηχο των καταιγιστικών εξελίξεων στην Ουκρανία. Με το σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία να βρίσκεται στο τραπέζι, ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε τελεσίγραφο στο Κίεβο να αποδεχτεί την πρότασή του μέχρι την επόμενη Πέμπτη, που είναι και η Ημέρα των Ευχαριστιών, την ώρα που ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι -στο δραματικό του διάγγελμα- κάνει λόγο για την πιο δύσκολη στιγμή στην ιστορία της Ουκρανίας. Όπως και στην πολύκροτη συμφωνία για τα ουκρανικά ορυκτά, το διακύβευμα της «μη συμμόρφωσης» με τα «θέλω» του Αμερικανού προέδρου είναι μεγάλο: Το κατέβασμα του διακόπτη στους αμερικανικούς στρατιωτικούς δορυφόρους που δίνουν -ζωτικής σημασίας- πληροφορίες στον ουκρανικό στρατό, σε συνδυασμό με τη διακοπή οποιασδήποτε νέας στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο.
Ακολουθώντας πιστά το διαχρονικό δόγμα Γκρομίκο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εμφανίζεται (ξανά) θετικός στην προοπτική για τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, αφήνοντας όμως τον χρόνο να συνεχίσει να λειτουργεί υπέρ του, καθώς επισημαίνει στην πρώτη του αντίδραση ότι «υπάρχουν λεπτομέρειες που πρέπει να συζητηθούν». Κι όλα αυτά την ώρα που η Ευρώπη πιάστηκε για πολλοστή φορά στον ύπνο και προσπαθεί να καλύψει το χαμένο έδαφος, ανακοινώνοντας νεές συναντήσεις ηγετών, οι οποίοι θα σταθμίσουν τα νέα δεδομένα.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την παράδοση ολόκληρου του Ντονμπάς. Παρά τις σημαντικές απώλειες που έχει υποστεί από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τα ξημερώματα της 24ης Φεβρουαρίου 2022, ο ουκρανικός στρατός έχει καταφέρει να διατηρήσει υπό τον έλεγχό του μια έκταση, ίση με το Λουξεμβούργο, η οποία είναι καλά οχυρωμένη. Στρατιωτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για το «τελευταίο οχυρό» πριν από τις μεγάλες πεδιάδες της Ουκρανίας, που αποτελούν ανοιχτό δρόμο σε μια μελλοντική ρωσική επίθεση με στόχο την κατάληψη του Κιέβου ή του Χαρκόβου, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης και σημαντικού βιομηχανικού κέντρου.
Οι ΗΠΑ έχουν ρίξει, πάντως, στο τραπέζι εγγυήσεις ασφαλείας, κάνοντας μάλιστα και ορισμένες συνδέσεις με το ΝΑΤΟ, ωστόσο το γεγονός ότι η Ουκρανία καλείται να εγκαταλείψει τη λεγόμενη «ουκρανική γραμμή Μαζινό», μειώνοντας παράλληλα στο μισό τον στρατό της -σε συνδυασμό με τη διστακτικότητα της ΕΕ να πάρει την κατάσταση στα χέρια της όσον αφορά στα εξοπλιστικά της Ουκρανίας- οδηγούν σε αδιέξοδο την όποια διαπραγματευτική προσπάθεια.
- Διαβάστε ακόμη: Γιατί ο Πούτιν θέλει ολόκληρο το Ντονμπάς
Το τελεσίγραφο Τραμπ σε Ουκρανία και Ζελένσκι
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη πως θεωρεί ότι η ερχόμενη Πέμπτη αποτελεί το κατάλληλο χρονικό σημείο για να αποφασίσει η ουκρανική ηγεσία αν θα αποδεχθεί το ειρηνευτικό πλαίσιο που προωθεί η Ουάσιγκτον, με στόχο την παύση των εχθροπραξιών. «Έχω θέσει πολλές διορίες στο παρελθόν, και όταν οι εξελίξεις είναι θετικές, συνήθως τις παρατείνεις. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύουμε ότι η Πέμπτη είναι η πιο σωστή στιγμή», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Την ίδια στιγμή, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε εκτενή συνομιλία σχεδόν μίας ώρας με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς και τον υπουργό Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα στοιχεία του αμερικανικού σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία. Όπως ανέφερε ο Ουκρανός πρόεδρος, εξετάστηκαν λεπτομερώς πολλές από τις παραμέτρους του νέου πλαισίου, ενώ στόχος του Κιέβου είναι ο δρόμος που θα ακολουθηθεί, να εξασφαλίζει «αξιοπρέπεια» και πραγματική δυνατότητα για μια σταθερή ειρήνη με τη Ρωσία.
Είχε προηγηθεί επικοινωνία του Ζελένσκι με τους Μερτς, Μακρόν και Στάρμερ. Το Κίεβο βρίσκεται πλέον υπό τη μεγαλύτερη πίεση που έχει δεχτεί από την αρχή των διαπραγματευτικών κύκλων, μετέδωσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Το δραματικό διάγγελμα Ζελένσκι
Σε διάγγελμά του ο Ζελένσκι προειδοποίησε ότι η χώρα περνά μία από τις πιο κρίσιμες στιγμές στην ιστορία της, επισημαίνοντας πως αντιμετωπίζει ένα οδυνηρό δίλημμα: είτε θα χάσει τον βασικό της σύμμαχο ή την εθνική της αξιοπρέπεια. Σ’ ένα από τα πιο έντονα μηνύματά του από την πρώτη ημέρα της ρωσικής εισβολής, κάλεσε την πολιτική ηγεσία αλλά και τους πολίτες να μιλήσουν «με απόλυτη ειλικρίνεια» για την κατάσταση. Υπογράμμισε δε ότι κάθε έθνος περνά μια στιγμή, όπου οφείλει να αναγνωρίσει ρεαλιστικά την πραγματικότητα, περιγράφοντας το παρόν ως «μια από τις δυσκολότερες περιόδους της ιστορικής μας πορείας: είτε 28 απαιτητικά σημεία, είτε τον πιο δύσκολο χειμώνα με ακόμα περισσότερους κινδύνους».
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε και για τα όρια αντοχής του λαού και του κράτους: «Είμαστε φτιαγμένοι από ατσάλι, αλλά και το πιο σκληρό μέταλλο μπορεί κάποια στιγμή να λυγίσει». Προς αυτήν την κατεύθυνση, απηύθυνε έκκληση για ενότητα και αποφυγή εσωτερικών συγκρούσεων, λέγοντας: «Ζητώ απ’ όλους να σταματήσουν τις διαμάχες και να συσπειρωθούν».
Διαβεβαίωσε, όμως, ότι δεν πρόκειται να κάνει υποχωρήσεις που θα πλήξουν τα εθνικά συμφέροντα, ξεκαθαρίζοντας πως η Ουκρανία θα εργαστεί «γρήγορα και εποικοδομητικά» με τις ΗΠΑ στη διαδικασία συζήτησης του σχεδίου. Παράλληλα τόνισε ότι δεν θα επιτρέψει στη Μόσχα να παρουσιάσει το Κίεβο ως υπεύθυνο για πιθανό εκτροχιασμό των προσπαθειών ειρήνευσης. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι η επόμενη εβδομάδα θα είναι «ιδιαίτερα δύσκολη» και ότι αναμένονται σημαντικές πολιτικές πιέσεις. Κλείνοντας το μήνυμά του, υπογράμμισε ότι ο ίδιος παραμένει αφοσιωμένος στο εθνικό συμφέρον και πως ο λαός παραμένει στο πλευρό του: «Δεν ήμασταν μόνοι στις 24 Φεβρουαρίου και δεν θα προδώσουμε την Ουκρανία τώρα».
Τι προσφέρουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία
Σύμφωνα με πληροφορίες που μετέφερε το Axios, το αμερικανικό πλαίσιο προβλέπει πως μια «σοβαρή, σκόπιμη και διαρκής» ρωσική επίθεση πέρα από τη γραμμή της κατάπαυσης του πυρός, θα θεωρείται απειλή για την ασφάλεια ολόκληρης της διατλαντικής κοινότητας. Οι χώρες του ΝΑΤΟ δεσμεύονται να συντονίζονται με τις ΗΠΑ σε μια τέτοια περίπτωση, ενώ το πλαίσιο θα έχει 10ετή ισχύ. Ο Ζελένσκι επεσήμανε ότι η ουκρανική πλευρά εργάζεται πάνω στο αμερικανικό σχέδιο, επιδιώκοντας «μια πραγματικά δίκαιη λύση».
Ωστόσο, πηγές που μίλησαν στο Reuters, υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές πως αν το Κίεβο απορρίψει το σχέδιο, θα σταματήσουν τη μεταφορά δορυφορικών πληροφοριών και στρατιωτικού εξοπλισμού. Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, το έγγραφο περιλαμβάνει 28 σημεία και ενσωματώνει βασικές ρωσικές απαιτήσεις, όπως παραχώρηση επιπλέον εδαφών, περιορισμό του μεγέθους του ουκρανικού στρατού και αποκλεισμό της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Στάση αναμονής από Πούτιν, αναβρασμός στην ΕΕ
Εν τω μεταξύ, η Μόσχα δήλωσε ότι έχει λάβει το αμερικανικό κείμενο. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν τόνισε ότι μπορεί να αποτελέσει βάση για μια τελική διευθέτηση, αν και επισημαίνει πως δεν είχε προηγηθεί διαβούλευση με τη ρωσική πλευρά. Είπε, επίσης, ότι η Ρωσία επιθυμεί «ειρηνική λύση», αλλά οι λεπτομέρειες χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αιφνιδιασμένες από το γεγονός ότι δεν είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων, έσπευσαν να εκφράσουν την υποστήριξή τους στο Κίεβο. Οι Στάρμερ, Μακρόν και Μερτς επικοινώνησαν από κοινού με τον Ζελένσκι, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε συμφωνία που αφορά στην Ευρώπη ή στο ΝΑΤΟ πρέπει να έχει και την ευρωπαϊκή έγκριση. Η φον ντερ Λάιεν και ο Κόστα υπογράμμισαν ότι καμία διαδικασία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την πλήρη συμμετοχή της Ουκρανίας.
Αντίστοιχα, η Κάγια Κάλας επεσήμανε ότι η ΕΕ δεν πρόκειται να υποχωρήσει απέναντι στη ρωσική πίεση, υπενθυμίζοντας ότι η Μόσχα δεν έχει κανένα νόμιμο δικαίωμα να απαιτεί παραχωρήσεις. Παρόμοια θέση εξέφρασαν ο Στάρμερ, ο Στουμπ και ο Τσέχος πρόεδρος Πάβελ, ο οποίος σημείωσε ότι «μια δίκαιη συμφωνία δεν πρέπει να τιμωρεί το θύμα».
