Το τελεσίγραφο του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία βάζει στη γωνία Ευρωπαϊκή Ένωση και Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ για την Ουκρανία προέβλεπε ότι το Κίεβο θα έπρεπε να παραχωρήσει στη Ρωσία τις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ και πως η Μόσχα θα επανεντασσόταν στη G8.
Ειδικότερα, η αμερικανική κυβέρνηση έχει ενημερώσει Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι υπάρχει ελάχιστο περιθώριο διαπραγμάτευσης επί του σχεδίου της για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας, καθώς οι ΗΠΑ ασκούν έντονη πίεση στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να υπογράψει μια συμφωνία που καταρτίστηκε με τη συνδρομή της Μόσχας έως την Πέμπτη.
Ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Ντάνιελ Ντρίσκολ, είπε σε Ευρωπαίους πρέσβεις και δυτικούς αξιωματούχους σε μια τεταμένη συνάντηση στο Κίεβο αργά την Παρασκευή ότι ήταν «αισιόδοξος ότι τώρα είναι η στιγμή για ειρήνη» — αλλά προειδοποίησε ότι η Ουάσιγκτον θα επιδείξει ελάχιστη ευελιξία.
«Δεν διαπραγματευόμαστε λεπτομέρειες», είπε, σύμφωνα με ανώτερο Ευρωπαίο αξιωματούχο που βρισκόταν στη συνάντηση στην κατοικία του επιτετραμμένου της αμερικανικής πρεσβείας, Τζούλι Ντέιβις. Ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος χαρακτήρισε τον τόνο της συνάντησης «αηδιαστικό».
Η είδηση της συζήτησης στο Κίεβο, σε συνδυασμό με τα σχόλια του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ την Παρασκευή ότι η Ουκρανία «θα πρέπει να της αρέσει» η συμφωνία της Ουάσιγκτον, οδήγησε σε νυχτερινές συζητήσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών που βρίσκονταν στη σύνοδο της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ σχετικά με το πώς θα παρέμβουν.
«Είναι η ώρα για αυτούς που ψιθυρίζουν στον Τραμπ να αρχίσουν να φωνάζουν», είπε ένας αξιωματούχος ενήμερος για τις συνομιλίες.
Η συνάντηση στην ιστορική συνοικία Ποντίλ του Κιέβου πραγματοποιήθηκε μία ημέρα μετά τη δημοσιοποίηση του αμερικανικού σχεδίου των 28 σημείων. Η συζήτηση εκτροχιάστηκε γρήγορα, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους που ήταν παρόντες.
Η Ντέιβις είπε στην ομάδα που είχε συγκεντρωθεί στην έπαυλη ότι «όσο κι αν μπορούμε να στηρίζουμε την Ουκρανία να συνεχίσει τον πόλεμο, υπάρχουν όρια», δήλωσε ένας από τους παρευρισκόμενους πρέσβεις.
«Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η Ρωσία διαθέτει ισχυρή βιομηχανική βάση και είναι θέμα χρόνου μέχρι η Ουκρανία να αναγκαστεί να συνάψει συμφωνία», είπε, σύμφωνα με τον πρέσβη. Ο Ντρίσκολ εμφανίστηκε καθυστερημένα και χρωμάτισε τα σχόλιά του με ύβρεις, σύμφωνα με παρευρισκόμενους. «Πρέπει να τελειώσουμε αυτό το σκ@το», είπε.
«Οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ αγαπούν την Ουκρανία και στηρίζουν την Ουκρανία, αλλά η ειλικρινής στρατιωτική εκτίμηση των ΗΠΑ είναι ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε πολύ κακή θέση και τώρα είναι η καλύτερη στιγμή για ειρήνη», συνέχισε ο Ντρίσκολ. Πρόσθεσε ότι «οι εγγυήσεις ασφαλείας είναι μέρος αυτής» της αμερικανικής πρότασης και θα συζητηθούν με Ευρωπαίους και Ουκρανούς ηγέτες τις επόμενες ημέρες.
Ο ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος που ήταν παρών είπε ότι η Ντέιβις και ο Ντρίσκολ επέμειναν πως ο πρόεδρος Ζελένσκι πρέπει να υπογράψει τη συμφωνία πριν από την αργία των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ, την Πέμπτη.
«Έχουμε ένα στενό παράθυρο για ειρήνη — ο πρόεδρος Τραμπ θέλει ειρήνη τώρα», είπε ο Ντρίσκολ, σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα που παρασχέθηκε στους Financial Times από ανώτερο δυτικό αξιωματούχο που ήταν παρών. «Όσο περισσότεροι μάγειρες στην κουζίνα, τόσο πιο δύσκολο είναι να τη διαχειριστείς».
Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα νωρίτερα την Παρασκευή, ο Ζελένσκι προειδοποίησε το έθνος ότι κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπο με την επιλογή μεταξύ απώλειας της αμερικανικής υποστήριξης ή απώλειας της αξιοπρέπειάς του.
Τα σχόλια του Ουκρανού προέδρου έγιναν μία ημέρα μετά την παρουσίαση σε αυτόν από τον Ντρίσκολ του σχεδίου των 28 σημείων, το οποίο υπερέβαινε πολλές από τις κόκκινες γραμμές του Κιέβου και χαρακτηρίστηκε από Ευρωπαίους συμμάχους ως «παράδοση» στη Μόσχα.
«Τώρα η Ουκρανία μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με μια πολύ δύσκολη επιλογή — είτε απώλεια της αξιοπρέπειας, είτε τον κίνδυνο απώλειας ενός σημαντικού εταίρου», είπε ο Ζελένσκι. Η χώρα αντιμετώπιζε «μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία μας».
Ο Τραμπ απάντησε στα σχόλια του Ζελένσκι από το Οβάλ Γραφείο την Παρασκευή, λέγοντας ότι ο Ουκρανός πρόεδρος «θα πρέπει να του αρέσει» το αμερικανικό σχέδιο. «Κάποια στιγμή, θα χρειαστεί να αποδεχθεί κάτι».
Ο πρόεδρος αναφέρθηκε επίσης στην αντιπαράθεσή του με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο, όταν ο αντιπρόεδρος Τζ.Ντ. Βανς κατηγόρησε τον Ουκρανό ηγέτη για αχαριστία. «Θυμάσαι όχι πολύ καιρό πριν, εδώ στο Οβάλ Γραφείο, είπα ‘δεν κρατάς χαρτιά’», είπε ο Τραμπ. «Πίστευα ότι έπρεπε να είχε κάνει συμφωνία πριν από έναν χρόνο, πριν από δύο χρόνια».
Πρέσβεις και αξιωματούχοι της ΕΕ που βρέθηκαν στη συνάντηση στην κατοικία στο Κίεβο χαρακτήρισαν τα μηνύματα των ΗΠΑ «σοκαριστικά». Αμερικανός αξιωματούχος στο δωμάτιο είπε ότι η συνάντηση ήταν «θετική, άμεση και με σεβασμό».
«Υπήρξε καλή ανταλλαγή, ο υπουργός Ντρίσκολ απάντησε σε όσες περισσότερες ερωτήσεις επέτρεψε ο χρόνος όσο πιο πλήρως γινόταν», είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος. Εκπρόσωπος της αμερικανικής πρεσβείας δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού.
Ένας δυτικός αξιωματούχος είπε ότι οι διπλωμάτες στη συνάντηση θεωρούσαν πως οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονται την πολιτική αδυναμία του Ζελένσκι εν μέσω του σκανδάλου διαφθοράς για να πιέσουν γρήγορα μια συμφωνία στην Ουκρανία.
Ορισμένοι πρέσβεις της ΕΕ στη συνάντηση χαρακτήρισαν την αμερικανική πρόταση ως στρατηγική νίκη για τη Ρωσία. Η Ντέιβις αντέτεινε ότι η απώλεια 1 εκατ. στρατιωτών — η εκτίμηση των ΗΠΑ για τους Ρώσους που έχουν σκοτωθεί από τότε που ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξαπέλυσε την πλήρους κλίμακας εισβολή το 2022 — δεν συνιστά νίκη.
Καθώς η συνάντηση πλησίαζε στο τέλος της, οι πρέσβεις της ΕΕ υποστήριξαν ότι αντί για συμφωνία τώρα, απαιτείται μεγαλύτερη πίεση στη Ρωσία. Οι Αμερικανοί είπαν ότι αυτό που προσφέρεται είναι το καλύτερο που μπορεί να περιμένει η Ουκρανία.
«Αποδεικνύεται ότι είναι ακόμη χειρότερο απ’ ό,τι νομίζαμε», είπε ένας άλλος ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος ενήμερος για τη συνάντηση.
Οι αναφορές για τη συνάντηση στο Κίεβο οδήγησαν σε εσπευσμένες διμερείς συνομιλίες μεταξύ Ευρωπαίων ηγετών που είχαν συγκεντρωθεί στο Γιοχάνεσμπουργκ για τη σύνοδο της G20.
Οι συναντήσεις, που συνεχίστηκαν αργά τη νύχτα, περιελάμβαναν την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και επικεντρώθηκαν στην εξεύρεση τρόπου να πειστεί ο Τραμπ να επιβραδύνει την απαίτησή του να αποδεχθεί άμεσα η Ουκρανία την πρόταση.
Το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο δέχθηκε επίσης κριτική από ορισμένους Ρεπουμπλικάνους ηγέτες στις ΗΠΑ. Ο γερουσιαστής Μιτς ΜακΚόνελ είπε ότι ο Πούτιν «πέρασε ολόκληρη τη χρονιά προσπαθώντας να κάνει τον πρόεδρο Τραμπ να φαίνεται ανόητος», προσθέτοντας ότι «η επιβράβευση της ρωσικής αγριότητας θα ήταν καταστροφική για τα συμφέροντα της Αμερικής».
