Η Βενεζουέλα εισέρχεται σε ακόμη έναν κύκλο εντάσεων, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να απηύθυνε τελεσίγραφο στον Νικολάς Μαδούρο, ζητώντας του να εγκαταλείψει άμεσα την εξουσία με αντάλλαγμα ασφαλή έξοδο από τη χώρα. Η αποκάλυψη, σύμφωνα με διαρροές, έρχεται ενώ η Ουάσιγκτον εντείνει τη στρατιωτική και πολιτική πίεση στο Καράκας, με κινήσεις όπως η εμπλοκή ναυτικών δυνάμεων και η δήλωση ότι ο εναέριος χώρος της Βενεζουέλας θεωρείται «κλειστός».
Παρά τη σκληρή ρητορική, αναλυτές αμφισβητούν εάν οι απειλές θα μετουσιωθούν σε άμεση στρατιωτική δράση, ενώ η παρουσία της Chevron στη χώρα λειτουργεί ως η μόνη σταθερά συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Ο Τραμπ & το φερόμενο τελεσίγραφο προς τον Μαδούρο
Σε καουμπόικο στυλ ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, φέρεται να έδωσε τελεσίγραφο στον Νικολάς Μαδούρο να παραιτηθεί άμεσα κατά την πρόσφατη τηλεφωνική τους συνομιλία – ωστόσο, ο ηγέτης της Βενεζουέλας αρνήθηκε, απαιτώντας «παγκόσμια αμνηστία» για τον ίδιο και τους συμμάχους του.
Την Κυριακή, ο Αμερικανός πρόεδρος επιβεβαίωσε ότι η συνομιλία πραγματοποιήθηκε, δηλώνοντας στους δημοσιογράφους: «Δεν θα έλεγα ότι πήγε καλά ή άσχημα, ήταν απλώς ένα τηλεφώνημα».
Ούτε η κυβέρνηση των ΗΠΑ ούτε εκείνη της Βενεζουέλας έδωσαν περισσότερες λεπτομέρειες για τα θέματα που συζητήθηκαν σε αυτή την εξαιρετικά ασυνήθιστη επικοινωνία, η οποία εκτιμάται ότι έλαβε χώρα στις 21 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα όμως με πηγές που μίλησαν στην Miami Herald, ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε ένα «ωμά διατυπωμένο μήνυμα» στον Νοτιοαμερικανό ομόλογό του, ο οποίος αποτελεί στόχο μιας εκστρατείας πίεσης τεσσάρων μηνών, στο πλαίσιο της οποίας ο Τραμπ έχει διατάξει μαζική ναυτική ανάπτυξη ανοικτά της βόρειας ακτής της Βενεζουέλας.
«Μπορείς να σώσεις τον εαυτό σου και τους πιο κοντινούς σου ανθρώπους, αλλά πρέπει να φύγεις από τη χώρα τώρα», φέρεται να είπε ο Τραμπ, προσφέροντας ασφαλή έξοδο στον Μαδούρο, τη σύζυγο και τον γιο του — μόνο εφόσον δεχόταν να παραιτηθεί άμεσα.
Οι απαιτήσεις του Μαδούρο και η άρνηση παραίτησης
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, αρνήθηκε να αποχωρήσει άμεσα από την εξουσία και υπέβαλε σειρά αντιπροτάσεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν η πλήρης ασυλία από ποινικές διώξεις σε παγκόσμιο επίπεδο και το δικαίωμα να παραδώσει τον πολιτικό έλεγχο, διατηρώντας ωστόσο τη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων.
Η εφημερίδα ανέφερε ότι δεν υπήρξε περαιτέρω άμεση επαφή μεταξύ Τραμπ και Μαδούρο, αν και ο δεύτερος φέρεται να ζήτησε δεύτερη τηλεφωνική επικοινωνία το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, μετά τη δήλωση του Τραμπ ότι ο εναέριος χώρος της Βενεζουέλας είναι «πλήρως κλειστός».
«Η κυβέρνηση Μαδούρο… δεν έλαβε καμία απάντηση», ανέφερε η Miami Herald, σημειώνοντας ότι η πρώτη επικοινωνία είχε μεσολαβηθεί από τη Βραζιλία, το Κατάρ και την Τουρκία.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νίκολας Μαδούρο © HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/ONLY AVAILABLE TO ILLUSTRATE THE ACCOMPANYING NEWS (MANDATORY CREDIT) HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES
Τραμπ και στρατιωτική πίεση: μπλόφα ή προετοιμασία επέμβασης
Παρά τις διαρροές για τελεσίγραφο, πολλοί παρατηρητές εμφανίζονται δύσπιστοι ως προς το εάν ο Αμερικανός πρόεδρος προτίθεται πραγματικά να υποστηρίξει τις απειλές του με μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική δράση.
«Ο Μαδούρο και οι περισσότεροι από τους συνεργάτες του θεωρούν ότι οι απειλές στρατιωτικής επέμβασης από τις ΗΠΑ είναι μπλόφα», δήλωσε πηγή με τακτική πρόσβαση σε κορυφαίους αξιωματούχους της Βενεζουέλας στη Wall Street Journal τον περασμένο μήνα.
Από την εκλογή του το 2013, ο Μαδούρο έχει επιβιώσει από διαδοχικές κρίσεις, μεταξύ των οποίων η εκστρατεία «μέγιστης πίεσης» της πρώτης θητείας Τραμπ, διαδοχικά κύματα μαζικών διαδηλώσεων, μια πρωτοφανή οικονομική κατάρρευση, απόπειρα δολοφονίας το 2018 και μια φαινομενική ήττα στις περσινές προεδρικές εκλογές, τις οποίες θεωρείται ευρέως ότι έχασε από τον πρώην διπλωμάτη Εντμούντο Γκονσάλες.
Τραμπ, εναέριος χώρος και Chevron: Η πετρελαϊκή εξαίρεση
Το Σάββατο, επίσης, ο Τραμπ αιφνιδίασε, δηλώνοντας ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τον εναέριο χώρο της Βενεζουέλας ως «κλειστό». Η κίνηση αυτή έμοιαζε με προοίμιο για μια πιο δυναμική ενέργεια εναντίον της κυβέρνησης Μαδούρο.
Το Καράκας αντέδρασε μέσα σε λίγες ώρες, χαρακτηρίζοντας τη δήλωση του Τραμπ ως «ξεκάθαρη απειλή χρήσης βίας» και υποστηρίζοντας ότι τα μέτρα θα σήμαιναν πρακτικά την αναστολή των εβδομαδιαίων πτήσεων απέλασης από τις ΗΠΑ προς τη Βενεζουέλα. Αυτό θα έθετε τέλος σε μια συμφωνία που είχε επιτρέψει τον επαναπατρισμό χιλιάδων Βενεζουελάνων φέτος — και η οποία αποτελούσε ένα από τα τελευταία σημάδια περιορισμένης συνεργασίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, ακόμη κι ενώ ανταλλάσσονταν προσβολές και μια αμερικανική ομάδα κρούσης αεροπλανοφόρου είχε αναπτυχθεί ανοικτά των ακτών της χώρας.
Παρά τα ζοφερά μηνύματα, το Σαββατοκύριακο πέρασε χωρίς καμία ουσιαστική αλλαγή επί του πεδίου. Ο Τραμπ υποβάθμισε εκ των υστέρων τα σχόλια περί εναέριου χώρου, όπως και τις ανησυχίες Ρεπουμπλικανών σχετικά με ένα φονικό πλήγμα των ΗΠΑ σε σκάφος που φέρεται να εμπλεκόταν σε διακίνηση ναρκωτικών στην Καραϊβική, μεταδίδει το Bloomberg.
Σε αυτό το θολό περιβάλλον, η Chevron παραμένει ίσως το μοναδικό λειτουργικό σημείο διμερούς συνεννόησης: η εταιρεία με έδρα το Χιούστον συνεχίζει να αντλεί πετρέλαιο στη Βενεζουέλα χωρίς σημαντικές διακοπές.
Προσθέτοντας ακόμη μία διάσταση στο πολιτικό δράμα, η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Μαρία Κορίνα Ματσάδο, αναμένεται να εγκαταλείψει το κρησφύγετό της στη Βενεζουέλα και να ταξιδέψει στη Νορβηγία τις επόμενες ημέρες για να παραλάβει το Νόμπελ Ειρήνης — μια εξέλιξη που ο Μαδούρο ασφαλώς δεν θα ήθελε να δει να προβάλλεται διεθνώς.
Προς το παρόν, οι Βενεζουελάνοι κάνουν αυτό που έχουν μάθει να κάνουν σε τέτοιες συγκυρίες: προσαρμόζονται στην αβεβαιότητα και στρέφονται στην εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, ενώ τα γεωπολιτικά σύννεφα συνεχίζουν να πυκνώνουν πάνω από τη χώρα.
