ΦΠΑ σε αντισυλληπτικά, φάρμακα, συσκευές και άλλα προϊόντα, περιλαμβανομένων και των προφυλακτικών, επιβάλει η Κίνα για πρώτη φορά εδώ και τρεις δεκαετίες. Στόχος του Πεκίνου να αντιστρέψει τη ραγδαία υποχώρηση στις γεννήσεις που απειλεί να επιβραδύνει περαιτέρω την οικονομία της.
Όπως διευκρινίζει το Bloomberg, σύμφωνα με την αναθεωρημένη κινεζική νομοθεσία για τον ΦΠΑ, οι καταναλωτές θα επιβαρυνθούν με φόρο 13% σε προϊόντα που είχαν απαλλαχθεί από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ήδη από το 1993, οπότε η Κίνα άρχισε να εφαρμόζει την αυστηρή πολιτική ενός παιδιού και να προωθεί ενεργά τον έλεγχο των γεννήσεων.
Μετά την αναθεώρηση ο νόμος προβλέπει νέα κίνητρα για επίδοξους γονείς, απαλλάσσοντας από τον ΦΠΑ υπηρεσίες φροντίδας παιδιού από βρεφονηπιακούς σταθμούς έως νηπιαγωγεία, καθώς και ιδρύματα φροντίδας ηλικιωμένων, παρόχους υπηρεσιών για ΑμεΑ και υπηρεσιών που σχετίζονται με τον γάμο. Οι εν λόγω αλλαγές τίθενται σε ισχύ τον Ιανουάριο.
Οι τροποποιήσεις στην κινεζική νομοθεσία αντανακλούν μια ευρύτερη πολιτική στροφή: η Κίνα γερνά γρήγορα και αναγκάζεται να μετατοπισθεί από τον περιορισμό των γεννήσεων στην ενθάρρυνση του κόσμου να αποκτήσει περισσότερα παιδιά. Ο πληθυσμός υποχωρεί για τρία συνεχόμενα χρόνια, με μόλις 9,54 εκατ. γεννήσεις το 2024 -περίπου οι μισές σε σχέση με τα 18,8 εκατ. που καταγράφηκαν σχεδόν μια δεκαετία νωρίτερα, όταν καταργήθηκε η πολιτική του ενός παιδιού.
Σε αυτό το κλίμα το Πεκίνο έχει εισάγει μια σειρά πολιτικών για να ενθαρρύνει τις γεννήσεις, από επιδόματα μέχρι βελτίωση των υπηρεσιών παιδικής φροντίδας και επέκταση της άδειας πατρότητας και μητρότητας. Η ασιατική χώρα αρχίζει να παίρνει επίσης μέτρα για τη μείωση των αμβλώσεων που δεν θεωρούνται «ιατρικώς αναγκαίες», κάνοντας βήματα εκ διαμέτρου αντίθετα σε σύγκριση με τον άτεγκτο αναπαραγωγικό έλεγχο της εποχής της πολιτικής του ενός παιδιού, όταν οι αμβλώσεις και οι στειρώσεις επιβάλλονταν.
Κίνα: Μέτρα με το βλέμμα στο μακροπρόθεσμο
Πάντως οι προσπάθειες του Πεκίνου να αντιστρέψει το μειούμενο ποσοστό γεννήσεων σκοντάφτουν σ’ ένα βασικό εμπόδιο: σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε την περασμένη χρονιά το Ινστιτούτο Πληθυσμιακών Ερευνών YuWa, η Κίνα είναι μία από τις ακριβότερες χώρες για την ανατροφή παιδιών.
Η ανατροφή ενός παιδιού μέχρι την ηλικία των 18 κοστίζει περισσότερα από 538.000 γουάν (76.000 δολάρια), ποσό το οποίο πολλοί νέοι ενήλικες δυσκολεύονται να συγκεντρώσουν εν μέσω βραδείας οικονομίας και ενός ασταθούς εργασιακού περιβάλλοντος. Ως εκ τούτου οι κοινωνικές αξίες μεταβάλλονται: πολλοί επιλέγουν να επενδύσουν στην προσωπική τους σταθερότητα και καριέρα, αντί για την οικογενειακή ζωή.
Οι αρχές λοιπόν εστιάζουν όλο και περισσότερο σε μέτρα για την αλλαγή της θεώρησης της κοινωνίας επί της τεκνοποίησης, παρότι αυτή η στρατηγική δεν μπορεί να φέρει άμεσα αποτελέσματα. «Η κατάργηση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ είναι κυρίως συμβολική και απίθανο να έχει μεγάλο αντίκτυπο στη γενικότερη εικόνα», δήλωσε ο Χε Γιαφού, δημογράφος του YuWa. Αντίθετα, «αντικατοπτρίζει μια προσπάθεια διαμόρφωσης ενός κοινωνικού περιβάλλοντος που ενθαρρύνει την τεκνοποίηση και μειώνει τις αμβλώσεις» εξήγησε ο ίδιος.
Κίνα: Η εξάπλωση του HIV και ο κίνδυνος από την αύξηση του ΦΠΑ
Ο ΦΠΑ έρχεται επίσης σε μια περίοδο κατά την οποία ο HIV, ο οποίος στον υπόλοιπο κόσμο περιορίζεται, αυξάνεται κατακόρυφα στην Κίνα λόγω του στίγματος και της περιορισμένης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Τα περισσότερα νέα περιστατικά της νόσου συνδέονται με σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη.
Την περίοδο 2002-2021 το ποσοστό καταγεγραμμένων περιστατικών HIV και AIDS εκτοξεύθηκε από 0,37 ανά 100.000 άτομα σε 8,41, σύμφωνα με το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Το επιπλέον κόστος πυροδότησε άμεσα δημόσια συζήτηση στη κινεζική πλατφόρμα Weibo, με ορισμένους χρήστες να ανησυχούν, όχι μόνο για την πιθανότητα απρογραμμάτιστης εγκυμοσύνης, αλλά και για το ενδεχόμενο τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα να εξαπλωθούν ταχύτερα αν ο κόσμος χρησιμοποιεί λιγότερα προφυλακτικά.
«Λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση των λοιμώξεων HIV στους νέους, μια τέτοια αύξηση τιμών ίσως δεν είναι καλή ιδέα», έγραψε ένας χρήστης. «Είναι μια κακομελετημένη προσέγγιση» σημείωσε.
Άλλοι χλεύασαν τον φόρο ως αναποτελεσματικό, σχολιάζοντας ότι οι υψηλότερες τιμές δεν θα μεταβάλουν πραγματικά τη στάση της κοινωνίας απέναντι στην τεκνοποίηση. «Αν κάποιος δεν μπορεί να αγοράσει προφυλακτικό, πώς θα μπορέσει να αντέξει το κόστος ανατροφής ενός παιδιού;» ρώτησε ένας χρήστης.
