Μια έρευνα για απάτη, που εστιάζει σε δύο σημαντικούς αξιωματούχους των Βρυξελλών μεταξύ των οποίων η Φεντερίκα Μογκερίνι, απειλεί να βυθίσει την ΕΕ σε βαθιά κρίση πλήρους κλίμακας, αναφέρει το Politico. Όπως σημειώνει, πρόκειται για μια υπόθεση που θα στριμώξει πολύ την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καθώς πολέμιοί της θα τη χρησιμοποιήσουν εναντίον της.
Ακριβώς έναν χρόνο μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας της στην προεδρία της Κομισιόν, η φον ντερ Λάιεν πρέπει να βρει τρόπο να αποφύγει την εμπλοκή σε ένα σκάνδαλο που ανάγεται στα πρώτα χρόνια της θητείας της, αναφέρει το δημοσίευμα.
Η ανακοίνωση της ευρωπαϊκής εισαγγελίας ότι η Φεντερίκα Μογκερίνι, κεντροαριστερή Ιταλίδα πολιτικός που ηγήθηκε της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) από το 2014 έως το 2019, και ένας ανώτερος διπλωμάτης που εργάζεται σήμερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Στέφανο Σανινό, Ιταλός δημόσιος λειτουργός που υπήρξε γενικός γραμματέας της ΕΥΕΔ από το 2021 μέχρι την αντικατάστασή του νωρίτερα φέτος, τέθηκαν υπό κράτηση χθες Τρίτη, αξιοποιήθηκε από τους επικριτές της φον ντερ Λάιεν, οι οποίοι καλούν τώρα σε τέταρτη πρόταση δυσπιστίας. «Η αξιοπιστία των θεσμών μας διακυβεύεται», δήλωσε η Μανόν Ομπρί, συμπρόεδρος της Ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Εάν αποδειχθούν, οι κατηγορίες θα πυροδοτήσουν το μεγαλύτερο σκάνδαλο στις Βρυξέλλες μετά τη μαζική παραίτηση της Επιτροπής Ζακ Σαντέρ το 1999 λόγω κατηγοριών για οικονομική κακοδιαχείριση.
Η ευρωπαϊκή εισαγγελία έκανε λόγο για «ισχυρές υποψίες» ότι η διαδικασία διαγωνισμού 2021-2022 για τη δημιουργία διπλωματικής ακαδημίας συνδεδεμένης με το Κολλέγιο της Ευρώπης, όπου η Μογκερίνι είναι πρύτανης, δεν ήταν δίκαιη και ότι τα γεγονότα, εάν αποδειχθούν, «θα μπορούσαν να συνιστούν απάτη σχετική με δημόσιες συμβάσεις, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου».
Η υπόθεση φαίνεται πιθανό να οξύνει περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ της φον ντερ Λάιεν και της νυν επικεφαλής της ΕΥΕΔ, ύπατης εκπροσώπου Κάγια Κάλας, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους της ΕΕ που μίλησαν στο Politico. Νωρίτερα φέτος, ο Σανινό άφησε τη θέση του γενικού γραμματέα και ανέλαβε εξέχοντα ρόλο στην Επιτροπή της φον ντερ Λάιεν.
Το Politico αναφέρει ότι ένας αξιωματούχος της ΕΕ υπερασπίστηκε τη φον ντερ Λάιεν, ρίχνοντας αντίθετα την ευθύνη στην ΕΥΕΔ, μια αυτόνομη υπηρεσία που λειτουργεί υπό την υψηλή εκπρόσωπο Κάγια Κάλας που είναι μία από τους 27 επιτρόπους. «Ξέρω πως όσοι δεν συμπαθούν τη φον ντερ Λάιεν θα το χρησιμοποιήσουν εναντίον της, αλλά χρησιμοποιούν τα πάντα εναντίον της», σχολίασε ο αξιωματούχος. «Επειδή η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν είναι η πιο αναγνωρίσιμη ηγέτιδα στις Βρυξέλλες, της τα φορτώνουμε όλα», πρόσθεσε ο αξιωματούχος. «Και δεν είναι δίκαιο να αντιμετωπίζει πρόταση μομφής για κάτι που ενδεχομένως έκανε η Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης. Δεν είναι υπεύθυνη για όλους τους θεσμούς».
Δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες ενάντια στη Μογκερίνι, τον Σανινό και ένα τρίτο άτομο που εμπλέκεται, ενώ η κράτησή τους δεν υποδηλώνει ενοχή. Ο ανακριτής έχει 48 ώρες από την έναρξη της ανάκρισής τους για να αποφασίσει τα επόμενα βήματα.
«Σειρά εγκλήματος»
Η έρευνα έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία ευρωσκεπτικιστικά, λαϊκιστικά και ακροδεξιά κόμματα επωφελούνται από ένα κύμα δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων και ενώ η ΕΕ ασκεί πίεση σε χώρες, τόσο εντός, όσο και εκτός του μπλοκ για τα δικά τους σκάνδαλα διαφθοράς.
«Έχει πλάκα που οι Βρυξέλλες κάνουν μάθημα σε όλους για το “κράτος δικαίου”, ενώ οι δικοί τους θεσμοί μοιάζουν περισσότερο με σειρά εγκλήματος παρά με λειτουργική ένωση», δήλωσε στο X ο Ζολτάν Κόβατς, εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ουγγαρίας, η οποία έχει δεχτεί κριτική από την ΕΕ.
Ο Ρουμάνος ευρωβουλευτής Γκεόργκε Πιπέρεα, μέλος της δεξιάς ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, ο οποίος βρισκόταν πίσω από μια αποτυχημένη πρόταση δυσπιστίας κατά της φον ντερ Λάιεν τον Ιούλιο, δήλωσε στο Politico ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να προσπαθήσει να κινήσει νέα διαδικασία.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε σε κρατικά μέσα ενημέρωσης ότι οι αξιωματούχοι της ΕΕ «προτιμούν να αγνοούν τα δικά τους προβλήματα, ενώ διαρκώς κάνουν κήρυγμα σε όλους τους άλλους».
Η ΕΕ έχει δυσκολευτεί να αποτινάξει μια σειρά σκανδάλων διαφθοράς από την αρχή αυτής της δεκαετίας. Οι έφοδοι της Τρίτης έρχονται μετά το σκάνδαλο «Qatargate» του 2022, όταν το κράτος του Κόλπου κατηγορήθηκε ότι επιχείρησε να επηρεάσει ευρωβουλευτές μέσω δωροδοκιών και δώρων, καθώς και μετά τη φετινή έρευνα για δωροδοκία σχετικά με τις δραστηριότητες λόμπινγκ του κινεζικού τεχνολογικού γίγαντα Huawei στην Ευρώπη.
Οι έρευνες εκείνες αφορούσαν μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, εκείνη την περίοδο, αξιωματούχοι της Επιτροπής έσπευσαν να κατηγορήσουν τους ευρωβουλευτές ως υπεύθυνους και να αποστασιοποιηθούν από τα σκάνδαλα.
Ωστόσο, ούτε η Επιτροπή έχει μείνει ανεπηρέαστη από κατηγορίες για αθέμιτες πρακτικές. Το 2012, ο τότε επίτροπος Υγείας Τζον Ντάλι παραιτήθηκε λόγω σκανδάλου που αφορούσε λόμπινγκ από τη βιομηχανία καπνού. Η ίδια η φον ντερ Λάιεν δέχθηκε επίπληξη από το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο έκρινε νωρίτερα φέτος ότι δεν θα έπρεπε να είχε αποκρύψει από το κοινό τα μηνύματα που αντάλλαξε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19.
Οι αποκαλύψεις της Τρίτης είναι πολύ πιο επικίνδυνες για την Επιτροπή, δεδομένου του υψηλού προφίλ των υπόπτων και της σοβαρότητας των κατηγοριών που αντιμετωπίζουν, επισημαίνει το Politico.
«Καταστροφικός αντίκτυπος»
Αφού υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επικεφαλής της ΕΥΕΔ, η Μογκερίνι διορίστηκε πρύτανης του Κολλεγίου της Ευρώπης το 2020, εν μέσω επικρίσεων ότι δεν ήταν κατάλληλη για τη θέση, ότι δεν πληρούσε τα κριτήρια και ότι εισήλθε στην κούρσα μήνες μετά την προθεσμία. Το 2022 έγινε διευθύντρια της Διπλωματικής Ακαδημίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του έργου που βρίσκεται στο επίκεντρο των επιδρομών που πραγματοποιήθηκαν τα ξημερώματα της Τρίτης.
Ο Σανινό, πρώην Ιταλός διπλωμάτης, ήταν ο κορυφαίος δημόσιος λειτουργός της ΕΥΕΔ και είναι πλέον γενικός διευθυντής για τον τομέα της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και του Κόλπου στην Επιτροπή.
Ο Κριστιάνο Σεμπαστιάνι, εκπρόσωπος προσωπικού ενός από τα μεγαλύτερα συνδικάτα της ΕΕ, του Renouveau & Démocratie, δήλωσε ότι, εάν αποδειχθούν, οι κατηγορίες θα έχουν «καταστροφικό αντίκτυπο στην αξιοπιστία των εμπλεκόμενων θεσμών και, ευρύτερα, στην αντίληψη των πολιτών για όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς». Είπε ότι είχε λάβει «δεκάδες μηνύματα» από υπαλλήλους της ΕΕ ανήσυχους για τη ζημιά που μπορεί να υποστεί η φήμη τους.
«Αυτό δεν είναι καλό για τους θεσμούς της ΕΕ, ούτε για τις υπηρεσίες της Κομισιόν. Δεν είναι καλό για την Ευρώπη· αποσπά την προσοχή από άλλα ζητήματα», δήλωσε αξιωματούχος της Επιτροπής που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας ώστε να εκφραστεί ελεύθερα. «Ενισχύει αυτή την ιδέα του ελιτισμού, ενός ανεπίσημου δικτύου που κάνει χάρες. Επίσης, η Μογκερίνι ήταν μία από τις πιο επιτυχημένες (ύπατες εκπροσώπους της ΕΕ)· αυτό δεν βοηθά τη δημόσια διπλωματία», σημείωσε.
