Μια εκτενή δέσμη μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στην άρση των εμποδίων και στη δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας αγοράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε σήμερα η Κομισιόν. Το πακέτο εντάσσεται στον πυρήνα της στρατηγικής για την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (Savings and Investments Union – SIU), η οποία επαναπροσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο πολίτες και επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιούν τις κεφαλαιαγορές.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, η ΕΕ χρειάζεται βαθύτερα ολοκληρωμένες κεφαλαιαγορές προκειμένου να ενισχύσει την οικονομική της ισχύ και να υποστηρίξει κρίσιμες προτεραιότητες, όπως η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η άμυνα και η ασφάλεια. Στόχος είναι ένα χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα πιο αποτελεσματικό και ανταγωνιστικό, το οποίο θα προσφέρει στους Ευρωπαίους αποταμιευτές περισσότερες επιλογές και θα εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις ευκολότερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Παρά τις προσπάθειες των τελευταίων ετών, η ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αγορά εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό. Η χρηματιστηριακή αξία στην ΕΕ αντιστοιχούσε το 2024 μόλις στο 73% του ΑΕΠ της, έναντι 270% στις ΗΠΑ, γεγονός που υπογραμμίζει το αναξιοποίητο δυναμικό της. Η ύπαρξη ανομοιογενούς κανονιστικού πλαισίου ανάμεσα στα κράτη μέλη συνεχίζει να επιβαρύνει τις διασυνοριακές δραστηριότητες και να περιορίζει τις ευκαιρίες.
Η Ευρωπαία Επίτροπος Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών και Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκε, τόνισε ότι η Ευρώπη «για πολύ καιρό ανεχόταν έναν βαθμό κατακερματισμού που έβλαπτε την οικονομία της», προσθέτοντας πως η νέα πρωτοβουλία αποτελεί «πολιτική επιλογή προς όφελος της ευημερίας και της παγκόσμιας σημασίας της Ευρώπης».
Βασικοί άξονες της δέσμης μέτρων
1. Άρση εμποδίων και ενίσχυση της κλίμακας
Η Επιτροπή προτείνει παρεμβάσεις στις συναλλαγές, τις μετασυναλλακτικές λειτουργίες και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων με στόχο την ομαλή λειτουργία σε όλη την ΕΕ. Περιλαμβάνονται ενισχυμένα «διαβατήρια» για ρυθμιζόμενες αγορές και κεντρικά αποθετήρια τίτλων, εισαγωγή καθεστώτος «πανευρωπαϊκού διαχειριστή αγοράς» (PEMO) και απλούστευση της διασυνοριακής διανομής επενδυτικών κεφαλαίων.
2. Ενίσχυση της καινοτομίας και του DLT
Η δέσμη μέτρων χαλαρώνει τους περιορισμούς γύρω από την τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT), αναπροσαρμόζει τον πιλοτικό κανονισμό DLT και εισάγει μεγαλύτερη ευελιξία ώστε οι νέες τεχνολογίες να μπορούν να εφαρμοστούν ευκολότερα στο χρηματοπιστωτικό περιβάλλον.
3. Εξορθολογισμός της εποπτείας
Η Επιτροπή επιδιώκει να μειώσει τις ασυνέπειες των εθνικών εποπτικών πρακτικών. Προτείνεται μεταφορά ορισμένων σημαντικών εποπτικών αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), καθώς και ενίσχυση του ρόλου της στον τομέα της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.
4. Απλούστευση και μείωση κανονιστικού φόρτου
Το σχέδιο προβλέπει τη μετατροπή οδηγιών σε κανονισμούς, τη μείωση των εθνικών παρεκκλίσεων και τον περιορισμό του κανονιστικού υπερθεματισμού, με στόχο ένα πιο συνεκτικό και προβλέψιμο πλαίσιο για όλους τους συμμετέχοντες.
Τα επόμενα βήματα
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη στρατηγική ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ήδη από τον Μάρτιο του 2025, είχε καλέσει την Επιτροπή να επιταχύνει τη διαδικασία ενοποίησης της αγοράς και την ενίσχυση της εποπτείας, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στήριξε το σχέδιο το φθινόπωρο του ίδιου έτους.
Οι προτάσεις θα τεθούν τώρα σε διαπραγμάτευση μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου. Η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι η συνοχή της δέσμης μέτρων είναι κρίσιμη για τη δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής αγοράς και δεσμεύεται να συνεργαστεί στενά με τους θεσμούς και τα κράτη μέλη για την ταχεία εφαρμογή τους.
