Αγώνα να σώσουν τη συμφωνία χρηματοδότησης της Ουκρανίας δίνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες την ώρα που οι πόροι του Κιέβου εξαντλούνται. Όπως περιγράφει ο Guardian, διακυβεύεται το μέλλον της Ευρώπης καθώς Φον ντερ Λάιεν και Μερτς προσπαθούν απεγνωσμένα να πείσουν τον Βέλγο πρωθυπουργό να επιτρέψει την αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Παράλληλα οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν πιέσεις σε αρκετά μέλη της ΕΕ ώστε να μπλοκάρουν τα ευρωπαϊκά σχέδια για χρήση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg.
Ο Φρίντριχ Μερτς πρόκειται να συναντηθεί επειγόντως με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Βέλγο Μπαρτ Ντε Βέβερ για συνομιλίες σήμερα Παρασκευή, σε μια περίοδο κατά την οποία οι βελγικές αρχές εμμένουν στην έντονη αντίθεσή τους στο ευρωπαϊκό σχέδιο που προβλέπει μια άνευ προηγουμένου χρήση των δεσμευμένων αυτών περιουσιακών στοιχείων.
Με τις ρωσικές επιθέσεις να εντείνονται, την Ουάσινγκτον να πιέζει για μια ειρηνευτική συμφωνία που ευνοεί τη Μόσχα, μια Ευρώπη που αδυνατεί να ασκήσει οποιαδήποτε επιρροή στις συνομιλίες που διεξάγονται υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, αλλά και το Κίεβο να ξεμένει γρήγορα από πόρους, το μπλοκ είτε θα βρει μια λύση, είτε θα χάσει αξιοπιστία του, συνοψίζει ο Guardian.
Ουκρανία: Δύο σενάρια για να συγκεντρωθούν τα 90 δισ.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να στηρίξει οικονομικά την Ουκρανία τα επόμενα χρόνια. Για τον σκοπό αυτό επιχειρεί να συγκεντρώσει 90 δισ. ευρώ για να καλύψει περίπου τα δύο τρίτα των αναγκών του Κιέβου για το 2026 και 2027, κάτι που θα επέτρεπε στην Ουκρανία να διαπραγματευτεί την ειρήνη «από θέση ισχύος».
Ως εκ τούτου την περασμένη Τετάρτη, δύο εβδομάδες πριν την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου, η Φον ντερ Λάιεν πρότεινε δύο κύρια σενάρια με στόχο η ΕΕ να συγκεντρώσει τα δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ που χρειάζεται η Ουκρανία για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τον στρατό και βασικές υπηρεσίες της εν μέσω πολέμου: Η Ένωση θα μπορούσε είτε να δανειστεί από τις διεθνείς αγορές με εγγύηση τον κοινό της προϋπολογισμό, είτε να εκδώσει δάνειο με ενέχυρο τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία -τα οποία βρίσκονται κατά κύριο λόγο στο Βέλγιο- το οποίο δάνειο θα αποπλήρωνε το Κίεβο από τις μεταπολεμικές ρωσικές αποζημιώσεις.
Ωστόσο και οι δύο εναλλακτικές λύσεις σκοντάφτουν σε εμπόδια: Πολλά κράτη μέλη απορρίπτουν τον κοινό δανεισμό, ο οποίος αφενός απαιτεί ομοφωνία, πράγμα δύσκολο κυρίως λόγω της στάσης της Ουγγαρίας απέναντι στη χρηματοδότηση του Κιέβου, αφετέρου θα πρέπει τελικά να αποπληρωθεί. Από την άλλη το σχέδιο για τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία, που προτάθηκε πριν από περίπου δύο μήνες, εξακολουθεί να μπλοκάρεται σθεναρά από το Βέλγιο. Σημειωτέον πως οι Βρυξέλλες φιλοξενούν περίπου τα δύο τρίτα από τα εκτιμώμενα 290 δισ. ευρώ ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που κρατούνται στη Δύση, μέσω της Euroclear, ενός αποθετηρίου τίτλων στη βελγική πρωτεύουσα.
«Είναι μια πολύ σημαντική στιγμή», επισήμανε στον Guardian Ευρωπαίος διπλωμάτης από ιδρυτικό κράτος μέλος. «Δεν είναι ποτέ εύκολο να επιτευχθεί συμφωνία στους 27, αυτό το γνωρίζουμε. Αλλά αν δεν μπορέσουμε να κάνουμε κάτι τόσο συνυφασμένο με τον λόγο της ύπαρξής μας, όσο είναι η χρηματοδότηση της Ουκρανίας, τότε θα έχουμε πράγματι αποτύχει. Και εμείς και η Ουκρανία» σημείωσε.
Ουκρανία: Αμφιλεγόμενες δηλώσεις του Φλαμανδού εθνικιστή Ντε Βέβερ
Η λογική πίσω από τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων ως εγγύηση για ένα μεγάλο δάνειο προς την Ουκρανία -όχι η κατάσχεσή τους, που σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς θα ήταν παράνομη- είναι ότι θα έδειχνε στη Μόσχα ότι το Κίεβο μπορεί να συνεχίσει να μάχεται για χρόνια και άρα τοποθετείται σε καλύτερη διαπραγματευτική θέση.
Όμως η κυβέρνηση του Ντε Βέβερ έχει επανειλημμένα υποστηρίξει πως αν η Ρωσία αποφασίσει να κινήσει νομικές διαδικασίες ως αντίποινα ή να απαιτήσει πίσω τα χρήματά της επειδή ήρθησαν οι κυρώσεις εναντίον της, το Βέλγιο θα βρεθεί να είναι το μόνο μέλος του μπλοκ που θα βαρυνθεί με χρέη δισεκατομμυρίων. «Έχουμε την απογοητευτική αίσθηση ότι δεν εισακουστήκαμε. Τα κείμενα που παρουσίασε η Κομισιόν δεν έθεσαν επί τάπητος ικανοποιητικά τις ανησυχίες μας», δήλωσε την Τετάρτη ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό, ζητώντας αντ’ αυτού κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό.
Ο Φλαμανδός εθνικιστής Ντε Βέβερ προχώρησε ακόμη παραπέρα. Σε εκδήλωση στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα δήλωσε ότι «είναι ωραία ιδέα να κλέβεις από τον κακό για να δώσεις στον καλό. Αλλά η κλοπή δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων μιας άλλης χώρας δεν έχει ξαναγίνει (…) Ούτε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν κατασχέσαμε τα χρήματα της Γερμανίας. Σε έναν πόλεμο παγώνεις τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Και στο τέλος, η ηττημένη πλευρά πρέπει να παραχωρήσει όλα ή μέρος αυτών των περιουσιακών στοιχείων για να αποζημιώσει τους νικητές».
Ο Ντε Βέβερ ισχυρίστηκε ότι ήταν «ένα παραμύθι, μια πλήρης αυταπάτη» το να «φανταζόμαστε ότι η Ρωσία θα χάσει αυτόν τον πόλεμο στην Ουκρανία». Η Μόσχα είχε «ξεκαθαρίσει ότι αν τα περιουσιακά στοιχεία κατασχεθούν, το Βέλγιο -και εγώ προσωπικά- θα υποστούμε τις συνέπειες για μια αιωνιότητα» δήλωσε σύμφωνα με τον Guardian.
Η Κομισιόν πάντως επιμένει ότι το σχέδιο συμμορφώνεται πλήρως με το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο και ότι μια «τριπλή γραμμή άμυνας» θα προστατεύσει το Βέλγιο από νομικούς κινδύνους· επιχείρημα που αναμένεται να προβάλουν η Φον ντερ Λάιεν και ο Μερτς στο σημερινό δείπνο. Σε άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung χθες Πέμπτη, ο Γερμανός καγκελάριος προειδοποίησε τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες ότι οι αποφάσεις που θα λάβουν τις επόμενες ημέρες θα «κρίνουν το ζήτημα της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας».
Μια «ιμπεριαλιστική Ρωσία (…) επιδιώκει να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της στα κράτη της Ευρώπης» και «προετοιμάζεται στρατιωτικά για σύγκρουση με τη Δύση», δήλωσε ο Μερτς, προσθέτοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας να «σταλεί ξεκάθαρο μήνυμα στη Μόσχα» μέσω της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων. Όπως υπογράμμισε, στο Βέλγιο θα πρέπει να δοθούν διαβεβαιώσεις ότι τα ρίσκα από το ευρωπαϊκό σχέδιο θα επιμεριστούν δίκαια σε όλα τα μέλη του μπλοκ, με κάθε χώρα να «αναλαμβάνει ίσο μερίδιο του κινδύνου ανάλογα με την οικονομική της δυνατότητα».
Η Ευρώπη πρέπει «να αποφασίσει και να διαμορφώσει το τι θα συμβεί στην ήπειρό μας. Οι οικονομικοί πόροι ενός επιτιθέμενου έχουν παγώσει νόμιμα εντός της δικαιοδοσίας του κράτους δικαίου μας. Αυτό που θα αποφασίσουμε τώρα θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης», τόνισε ο Μερτς.
Αμερικανικό lobbying με σκοπό το μπλόκο στα ευρωπαϊκά σχέδια
Στο μεταξύ πηγές του Bloomberg αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ ασκούν πιέσεις σε αρκετές χώρες της ΕΕ ώστε να μπλοκάρουν τα σχέδια για χρήση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ως εγγύηση για το δάνειο προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες που γνωρίζουν το θέμα και μίλησαν ανώνυμα, Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι τα περιουσιακά στοιχεία είναι απαραίτητα για την επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Κιέβου και Μόσχας και ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την παράταση του πολέμου.
Το γραφείο Τύπου του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό.
