Η πολιτική σκηνή στη Βραζιλία εισήλθε σε νέα τροχιά αναταράξεων. Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρο αποκάλυψε τις προθέσεις του να στηρίξει τον μεγαλύτερο γιο του, τον γερουσιαστή Φλάβιο Μπολσονάρο, ως προεδρικό υποψήφιο στις εκλογές του 2026, μετέδωσε σήμερα το τηλεοπτικό δίκτυο CNN Brasil.
Σύμφωνα με το CNN Brasil, το οποίο επικαλέστηκε ανώνυμες πηγές προσκείμενες στην οικογένεια Μπολσονάρο, ο ακροδεξιός ηγέτης μίλησε στον μεγαλύτερο γιο του σχετικά με τα σχέδιά του κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στα γραφεία της ομοσπονδιακής αστυνομίας στην Μπραζίλια, όπου εκτίει την ποινή του για οργάνωση πραξικοπήματος.
Οι πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια του Μπολσονάρο επηρέασαν αρνητικά τις αγορές της Βραζιλίας, με το νόμισμα της χώρας να εξασθενεί πάνω από 1,5% έναντι του δολαρίου των ΗΠΑ και το χρηματιστήριο Bovespa να καταγράφει πτώση 1,8%.
Η είδηση ότι ο πρώην πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσονάρου φέρεται να στηρίζει την υποψηφιότητα του γιου του, Φλάβιο Μπολσονάρου, άλλαξε τις προσδοκίες των επενδυτών, οι οποίοι ήλπιζαν ότι η δεξιά παράταξη θα στήριζε τον δημοφιλή κυβερνήτη του Σάο Πάολο, Ταρσίσιο ντε Φρέιτας.
Μέσα σε λίγα λεπτά από τη δημοσίευση του σχετικού ρεπορτάζ, το βραζιλιάνικο ρεάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη ενδοσυνεδριακή πτώση των τελευταίων μηνών, ενώ οι μετοχές υποχώρησαν έντονα. Η πολιτική αβεβαιότητα, η καταδικαστική ποινή του πρώην προέδρου και ο κατακερματισμός της δεξιάς δημιουργούν ένα ιδιαίτερα εύθραυστο περιβάλλον για τη χώρα.
Το σοκ στις αγορές: Σημαντική πτώση για το ρεάλ της Βραζιλίας
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές στη Βραζιλία αντέδρασαν άμεσα και έντονα μετά το δημοσίευμα της Metropoles, το οποίο υποστήριξε ότι ο Ζαΐρ Μπολσονάρου ενημέρωσε συμμάχους ότι προτίθεται να στηρίξει τον γιο του Φλάβιο στις προεδρικές εκλογές του επόμενου Οκτωβρίου. Το ρεάλ υποχώρησε σχεδόν 2,3%, σημειώνοντας τη χειρότερη ενδοσυνεδριακή επίδοση από τον Οκτώβριο και ξεπερνώντας σε απώλειες όλα τα υπόλοιπα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών.
Η απότομη αυτή αντίδραση ανέτρεψε το θετικό κλίμα των προηγούμενων μηνών, κατά τους οποίους τα βραζιλιάνικα assets είχαν ενισχυθεί χάρη στο διεθνές ράλι των αναδυόμενων οικονομιών.
Πολιτικές ανατροπές στη Βραζιλία και η κληρονομιά Μπολσονάρου
Η πολιτική δυναμική στη Βραζιλία έχει ενταθεί μετά την έναρξη εκτέλεσης της 27ετούς ποινής φυλάκισης του Ζαΐρ Μπολσονάρου για την απόπειρα πραξικοπήματος μετά την ήττα του στις εκλογές του 2022. Για τους επενδυτές, η εξέλιξη αυτή είχε αρχικά θεωρηθεί ως ευκαιρία ανανέωσης της δεξιάς και ενίσχυσης μιας υποψηφιότητας Φρέιτας, που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί πιο αποτελεσματικά τον νυν πρόεδρο Λούλα ντα Σίλβα, μεταδίδει το Bloomberg.
Η πιθανότητα υποψηφιότητας του Φλάβιο, ωστόσο, θεωρείται από την αγορά λιγότερο ελκυστική. Όπως σημειώνει η Μιλένα Λάντγκραφ της Jubarte Capital, ο Φλάβιο «θα ήταν λιγότερο ανταγωνιστικός απέναντι στον Λούλα και λιγότερο ευνοϊκός από άποψη οικονομικής πολιτικής».
Χρηματιστηριακές πιέσεις και εκτίναξη των επιτοκιακών προσδοκιών
Ο δείκτης Ibovespa υποχώρησε έως και 2,3%, ενώ οι συμβάσεις swap κατέγραψαν άλμα άνω των 30 μονάδων βάσης σε ορισμένες διάρκειες. Η αγορά δείχνει να τιμολογεί ξανά τον πολιτικό κίνδυνο, ενόψει μιας πιθανής διασπασμένης δεξιάς που θα ευνοούσε την επανεκλογή Λούλα.
Η «στιγμή καμπής» που πολλοί ανέμεναν —η αναγκαστική αποχώρηση Μπολσονάρου από την ηγεσία της δεξιάς— δεν ήρθε, γεγονός που εντείνει τη σύγχυση γύρω από τις πολιτικές συμμαχίες.
Η οικογένεια Μπολσονάρου στο κέντρο της πολιτικής σκηνής
Ο Ζαΐρ Μπολσονάρου δεν είχε αποκλείσει ποτέ ανοιχτά το ενδεχόμενο να επιλέξει κάποιον από την οικογένειά του ως διάδοχο. Ο γιος του Εντουάρντο, με στενούς δεσμούς με ξένα συντηρητικά κινήματα, εγκατέλειψε προσωρινά τη Βραζιλία για τις ΗΠΑ, όπου πιέζει την κυβέρνηση Τραμπ να στηρίξει τον πατέρα του στη δικαστική του περιπέτεια. Ακόμη και η πρώην Πρώτη Κυρία, Μισέλ Μπολσονάρου, έχει αναφερθεί ως πιθανή επιλογή λόγω της επιρροής της στους ευαγγελικούς ψηφοφόρους.
Όπως σχολίασε η Όλγα Γιανγκόλ της Credit Agricole, «η δεξιά έχει ουσιαστικά αιχμαλωτιστεί από τον Μπολσονάρου τον πατέρα», προβλέποντας ωστόσο προσπάθειες «ελέγχου ζημιών» και παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις.
Εκλογικές προοπτικές και ενίσχυση των πιθανοτήτων Λούλα
Ο Φλάβιο Μπολσονάρου διατηρεί επαφές με κεντρώα κόμματα, όμως η πόλωση που συνοδεύει το οικογενειακό όνομα θεωρείται επιβαρυντική για τη διεύρυνση της εκλογικής του βάσης. Σύμφωνα με δημοσκόπηση LatAm Pulse της AtlasIntel, το 56% των πολιτών βλέπουν αρνητικά τον Φλάβιο, έναντι 34% που τον αξιολογούν θετικά. Αντίθετα, ο Φρέιτας εμφανίζει σαφώς καλύτερη ισορροπία αντιλήψεων.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Λούλα προηγείται όλων των πιθανών αντιπάλων σε δεύτερο γύρο, αν και ο Φρέιτας κατόρθωσε να μειώσει την ψαλίδα σε 49% έναντι 47% τον Νοέμβριο. Ο Φλάβιο δεν συμπεριλήφθηκε καν στα εξεταζόμενα σενάρια — κάτι που υπογραμμίζει τις αμφιβολίες για την εκλογική του δυναμική.
Όπως σημείωσε ο οικονομολόγος Νταν Παν της Standard Chartered, «η στήριξη Μπολσονάρου έριξε κρύο νερό στον ενθουσιασμό της αγοράς», ενισχύοντας την εντύπωση ότι ο κατακερματισμός της δεξιάς ίσως τελικά ευνοήσει την επανεκλογή Λούλα.
