Ο ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποίησαν ότι οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες στα παλαιστινιακά εδάφη, και κυρίως στη Λωρίδα της Γάζας, κινδυνεύουν με κατάρρευση, αν το Ισραήλ δεν άρει τα εμπόδια που εγείρει, μεταξύ των οποίων και ένα νέο σύστημα καταχώρησης των διεθνών μη κυβερνητικών οργανώσεων που θεσπίστηκε φέτος.
Οι οργανώσεις αρωγής καταγγέλλουν ότι η διαδικασία καταχώρησης που απαιτεί το Ισραήλ είναι “ασαφής, πολιτικοποιημένη και αδύνατο να εφαρμοστεί χωρίς να παραβιαστούν οι ανθρωπιστικές αρχές”, όπως καταγγέλλει ο ΟΗΕ και περισσότερες από 200 τοπικές και διεθνείς οργανώσεις σε κοινή τους ανακοίνωση.
Αν δεν ακολουθήσουν τη διαδικασία αυτή ως τις 31 Δεκεμβρίου, δεκάδες διεθνείς ΜΚΟ κινδυνεύουν να αναγκαστούν να διακόψουν τις υπηρεσίες που παρέχουν στα παλαιστινιακά εδάφη μέσα σε 60 ημέρες, προσθέτει η ανακοίνωση.
“Η διαγραφή των διεθνών οργανώσεων αρωγής στη Γάζα από τα μητρώα θα έχει καταστροφικές συνέπειες στην πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας και βασικές υπηρεσίες”, υπογραμμίζει η ανακοίνωση.
Οι οργανώσεις αυτές “διαχειρίζονται ή υποστηρίζουν την πλειονότητα των νοσοκομείων εκστρατείας, των κέντρων πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης για καταφύγια, των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, των κέντρων σταθεροποίησης της διατροφής για παιδιά με οξύ υποσιτισμό και των κρίσιμων δραστηριοτήτων κατά των ναρκών”, εξηγεί.
Αν και κάποιες διεθνείς οργανώσεις αρωγής έχουν καταχωρηθεί με βάση το νέο ισραηλινό σύστημα που υιοθετήθηκε τον Μάρτιο, “η συνεχιζόμενη διαδικασία επανεγγραφής (στα μητρώα) και άλλα αυθαίρετα εμπόδια στις ανθρωπιστικές υπηρεσίες έχουν αφήσει ήδη πρώτης ανάγκης αξίας εκατομμυρίων δολαρίων, – περιλαμβανομένων τροφίμων, ιατρικών εφοδίων, υλικών για τις υπηρεσίες υγιεινής και για τη δημιουργία καταλυμάτων – μπλοκαρισμένα εκτός της Γάζας, χωρίς να μπορούν να φτάσουν στους ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη”, σημειώνει η ανακοίνωση.
Η αποστολή του Ισραήλ στον ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, δεν έχει απαντήσει προς το παρόν σε αίτημα του Reuters για σχολιασμό. Η πρώτη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς προέβλεπε την απελευθέρωση των ομήρων που εξακολουθούσε να κρατά η παλαιστινιακή οργάνωση με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατουμένων στο Ισραήλ και την αύξηση της βοήθειας που εισέρχεται στη Λωρίδα της Γάζας.
Αν και η εισροή βοήθειας στον θύλακα, σε περιοχές του οποίου ο ΟΗΕ επεσήμανε τον Αύγουστο ότι επικρατεί λιμός, έχει αυξηθεί, η Χαμάς καταγγέλλει ότι εισέρχονται λιγότερα φορτηγά από τα συμφωνηθέντα.
Την ώρα που η συμφωνία της 10ης Οκτωβρίου προβλέπει την είσοδο 600 φορτηγών ημερησίως, στην πραγματικότητα μόνο 100 με 300 μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια, επισημαίνουν ο ΟΗΕ και οι ΜΚΟ, με τα υπόλοιπα να μεταφέρουν εμπορεύματα στα οποία δεν έχει πρόσβαση η μεγάλη πλειονότητα των κάτοικων της Γάζας.
Οι οργανώσεις αρωγής κατηγορούν εξάλλου το Ισραήλ ότι εμποδίζει την είσοδο πολλών απαραίτητων ειδών, κάτι που οι ισραηλινές αρχές αρνούνται τονίζοντας ότι τηρούν τις υποχρεώσεις τους βάσει της εκεχειρίας.
“Ο ΟΗΕ δεν θα είναι σε θέση να αντισταθμίσει την κατάρρευση των δραστηριοτήτων των ΜΚΟ, εάν διαγραφούν από τα μητρώα, και η ανθρωπιστική απόκριση δεν μπορεί να αντικατασταθεί από εναλλακτικούς παράγοντες που λειτουργούν εκτός των καθιερωμένων ανθρωπιστικών αρχών”, εκτιμούν ο ΟΗΕ και οι ΜΚΟ.
Στην ανακοίνωσή τους υπογραμμίζουν ότι “η ανθρωπιστική πρόσβαση δεν είναι προαιρετική, υπό όρους ή πολιτική”, ενώ προσθέτουν ότι “πρέπει να επιτραπεί να φτάσει στους Παλαιστίνιους ζωτικής σημασίας βοήθεια χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση”.
Σημαντικές επιπτώσεις
Το ισραηλινό υπουργείο Διασποράς και Καταπολέμησης του Αντισημιτισμού, αρμόδιο για τη νέα διαδικασία καταχώρησης των ΜΚΟ, επεσήμανε στο AFP ότι “μόνο 14 αιτήσεις” από τις περίπου 100 που υποβλήθηκαν έχουν απορριφθεί από τα τέλη Νοεμβρίου.
“Οι υπόλοιπες έχουν εγκριθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία εξέτασης”, πρόσθεσε, διευκρινίζοντας ότι “το Ισραήλ ενθαρρύνει την ανθρωπιστική δράση, αλλά δεν θα επιτρέψει κανέναν εχθρικό παράγοντα και σε οποιονδήποτε υποστηρίζει την τρομοκρατία να δραστηριοποιείται (…) υπό τον μανδύα της ανθρωπιστικής βοήθειας”.
Η αποχώρηση διεθνών ΜΚΟ θα είχε σημαντικό αντίκτυπο επί του πεδίου. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (MSF), για παράδειγμα, διαχειρίζονται αυτή τη στιγμή περίπου το ένα τρίτο των 2.300 νοσοκομειακών κλινών στη Γάζα.
Μεταξύ των ΜΚΟ που δεν έλαβαν έγκριση από τις ισραηλινές αρχές είναι η Save the Children, μία από τις πιο γνωστές και παλαιότερες οργανώσεις που δραστηριοποιείται στη Γάζα όπου βοηθά 120.000 παιδιά, και η Επιτροπή Υπηρεσίας Αμερικανών Φίλων (AFSC), σύμφωνα με έναν πρώτο επίσημο κατάλογο που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα.
Οι οργανώσεις αυτές έχουν προθεσμία 60 ημερών για να αποσύρουν όλο το διεθνές προσωπικό τους από τη Λωρίδα της Γάζας, την κατεχόμενη Δυτική Όχθη και το Ισραήλ, και δεν θα μπορούν πλέον να παρέχουν καμία βοήθεια εκεί – χωρίς να υπολογίζονται οι δυσκολίες πρόσβασης στο ισραηλινό τραπεζικό σύστημα από το οποίο εξαρτώνται για την πληρωμή ενοικίων και μισθών.
Το Ισραήλ αρνείται την καταχώρηση οργανώσεων που θεωρούνται “εχθρικές” ή εμπλέκονται σε “τρομοκρατία” ή “αντισημιτισμό”, αλλά και σε εκείνες που κατηγορούνται για “απονομιμοποίηση του κράτους του Ισραήλ”.
Ένας ασαφής ορισμός, σύμφωνα με τον Ισραηλινό δικηγόρο Γιοτάμ Μπεν-Χιλέλ, ο οποίος βοηθά αρκετές από τις ΜΚΟ και έχει ήδη καταθέσει προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο. “Δεν γνωρίζουμε καν τι σημαίνει ‘απονομιμοποίηση’”. Οι αρχές δεν παρέχουν κανένα στοιχείο (…) επομένως είναι πολύ δύσκολο για τις ΜΚΟ να απαντήσουν”, εξήγησε στο AFP.
Οι ΜΚΟ με τις οποίες επικοινώνησε το AFP απάντησαν ότι συμμορφώθηκαν με τις περισσότερες από τις απαιτήσεις του Ισραήλ για την παροχή πλήρους φακέλου. Ωστόσο, ορισμένες αρνήθηκαν να περάσουν μια «κόκκινη γραμμή» παρέχοντας ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με τους Παλαιστίνιους που εργάζονται για αυτές.
Εξάλλου όλες εξέφρασαν την ανησυχία για το τι θα συμβεί στις αρχές του 2026 και για τον κίνδυνο να επιλεγούν ΜΚΟ που δεν θα έχουν την ικανότητα ή την τεχνογνωσία των οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στα παλαιστινιακά εδάφη εδώ και πολύ καιρό.
Αρκετοί ανθρωπιστικοί φορείς δήλωσαν στο AFP ότι “δεν έχουν ακούσει ποτέ” για ορισμένες από τις διαπιστευμένες ΜΚΟ, οι οποίες επί του παρόντος δεν έχουν παρουσία στη Γάζα, αλλά πιστεύεται ότι έχουν συμπεριληφθεί στο σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τη Γάζα.
“Οι ΗΠΑ ακολουθούν νοοτροπία λευκής σελίδας (όσον αφορά τον ανθρωπιστικό συντονισμό) και με τη νέα διαδικασία καταχώρισης, οι ΜΚΟ θα φύγουν”, επεσήμανε ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή στην περιοχή. “Μπορεί να ξυπνήσουν την 1η Ιανουαρίου και να διαπιστώσουν ότι δεν έχουν λύση για να τις αντικαταστήσουν”, πρόσθεσε.
