Η Πολωνία έφτασε και ξεπερνά ήδη ένα ιστορικό ορόσημο. Με το ΑΕΠ να υπερβαίνει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, η χώρα εισέρχεται στο κλειστό κλαμπ των 20 μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, αφήνοντας πίσω της μια περίοδο τριών δεκαετιών σκληρών αλλά πετυχημένων προσπαθειών σύγκλισης με τη Δύση.
Η πρόκληση πλέον δεν είναι η ανάπτυξη με κάθε κόστος, αλλά η αποφυγή της παγίδας του μεσαίου εισοδήματος και η μετάβαση από τον ρόλο του υπεργολάβου σε εκείνον του κύριου επενδυτή.
Η νέα στρατηγική του Πολωνικού Ταμείου Ανάπτυξης, για την περίοδο 2026-2030, επιχειρεί να δώσει απάντηση σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι. Το αφήγημα είναι σαφές: το μοντέλο της φθηνής εργασίας έχει εξαντληθεί, οι δημογραφικές πιέσεις εντείνονται και χωρίς τολμηρές παρεμβάσεις ο κίνδυνος στασιμότητας είναι υπαρκτός. Η έμφαση μετατοπίζεται στην ανθεκτικότητα, την καινοτομία και την αύξηση της παραγωγικότητας.
Οικονομία και ασφάλεια στο ίδιο ζύγι
Κεντρικός άξονας της πολωνικής στρατηγικής είναι η σύνδεση της οικονομίας με την εθνική ασφάλεια. Η άμυνα και η ανθεκτικότητα αντιμετωπίζονται όχι ως δημοσιονομικό βάρος, αλλά ως αναγκαία ασφάλεια απέναντι σε γεωπολιτικούς κραδασμούς.
Οι επενδύσεις σε τεχνολογίες διπλής χρήσης, από drones και συστήματα διοίκησης έως αλγορίθμους και κρυπτογραφημένες επικοινωνίες, αποτελούν μέρος της προσπάθειας για τεχνολογική κυριαρχία.
Παράλληλα, η ενεργειακή μετάβαση αναδεικνύεται σε ζήτημα υπαρξιακής σημασίας για τη βιομηχανία. Η πρόσβαση σε φθηνή και καθαρή ενέργεια θεωρείται προϋπόθεση ανταγωνιστικότητας.
Το πολωνικό Ταμείο Ανάπτυξης δηλώνει έτοιμο να καλύψει επενδυτικά κενά σε τομείς υψηλού ρίσκου, όπου η ιδιωτική αγορά διστάζει να κινηθεί μόνη της, δίνοντας έμφαση στη συμμετοχή πολωνικών εταιρειών στις αλυσίδες αξίας.
Από την υποκατασκευή στην ιδιοκτησία
Ένα από τα πιο φιλόδοξα στοιχεία της στρατηγικής είναι η απελευθέρωση του πολωνικού κεφαλαίου. Η Πολωνία επιδιώκει να σταματήσει να λειτουργεί ως «γραμμή συναρμολόγησης» της Ευρώπης και να δημιουργήσει εταιρείες με δικά τους brands, περιουσιακά στοιχεία και παρουσία σε ξένες αγορές.
Το πρόγραμμα Innovate Poland, με κεφάλαια δισεκατομμυρίων ζλότι και τη συμμετοχή θεσμικών φορέων και επενδυτικών κεφαλαίων, στοχεύει στη χρηματοδότηση εκατοντάδων καινοτόμων επιχειρήσεων.
Η στρατηγική αυτή επεκτείνεται και γεωγραφικά. Η Πολωνία φιλοδοξεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας και στην ενοποίηση της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, διασφαλίζοντας ότι τα κέντρα λήψης αποφάσεων των αναδυόμενων επιχειρηματικών κολοσσών θα παραμείνουν εντός συνόρων.
Κεφάλαιο για τις επόμενες γενιές
Στον πυρήνα της στρατηγικής βρίσκεται και η ενεργοποίηση των αποταμιεύσεων των πολιτών. Με τα ποσοστά αποταμίευσης να υστερούν σημαντικά έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου, το Ταμείο προωθεί τη συμμετοχή των εργαζομένων στις κεφαλαιαγορές, μετατρέποντάς τους σταδιακά από μισθωτούς σε μετόχους της οικονομίας.
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: το Πολωνικό Ταμείο Ανάπτυξης δεν θέλει πλέον να λειτουργεί ως διαχειριστής κρίσεων, αλλά ως αρχιτέκτονας μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Μια φιλόδοξη στροφή που φιλοδοξεί να καθορίσει την πορεία της πολωνικής οικονομίας για τις επόμενες δεκαετίες και αναμένεται να τραβήξει το ενδιαφέρον πολλών επενδυτών.
