Ακατόρθωτη φαίνεται να είναι η αποστολή των κεντρικών τραπεζών να χαράξουν μια σταθερή πορεία για την καταπολέμηση του πληθωρισμού καθώς κυρίως η ενέργεια και κατ΄ επέκταση η γεωπολιτική καθορίζουν τη συμπεριφορά των τιμών στα αγαθά. Οι αγορές πια στοιχηματίζουν σε μια αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) κατά μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα στη συνεδρίαση της 26ης με 27ης Ιουλίου αντί των 50 ή 75 μονάδων βάσης που αναμένονταν πριν την ανακοίνωση για ετήσιο πληθωρισμού 9,1% τον Ιούνιο.
Οι ανατιμήσεις που καταγράφηκαν τον Ιούνιο στις ΗΠΑ αντανακλούν για τη μεγαλύτερη άνοδο από τον Νοέμβριο του 1981 και ξεπέρασαν ακόμη και τις πιο τολμηρές προβλέψεις των οικονομικών αναλυτών. Μεγαλύτερη του αναμενομένου ήταν επίσης η άνοδος των τιμών παραγωγού, φθάνοντας το 11,3% τον Ιούνιο ύστερα από το ιστορικό υψηλό του 11,6% που είχε καταγραφεί τον Μάρτιο.
Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό
Aν και οι πληθωριστικές πιέσεις στην αμερικανική οικονομία αναμένεται να έχουν υποχωρήσει μέσα στον Ιούλιο λόγω της υποχώρησης των τιμών των καυσίμων, οι συνθήκες στις αγορές είναι εξαιρετικά ευμετάβλητες. Αφενός το κόστος της βενζίνης στις ΗΠΑ υποχώρησε από τα πέντε δολάρια το γαλόνι τον Ιούνιο στα 4,63 δολάρια αυτόν τον μήνα. Αφετέρου οι τιμές παραμένουν υψηλές, με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, να ανοίγει διάλογο με τη Σαουδική Αραβία παρά την κριτική που είχε ασκήσει πρόσφατα για το ιστορικό της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σκοπός των ΗΠΑ είναι να υπάρξει μια εξομάλυνση της προσφοράς στις διεθνείς αγορές ενέργειας προκειμένου να περιοριστεί η αναταραχή από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη συνεπακόλουθη ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη. Βέβαια θα πρέπει να αναφερθεί πως ανοδικές τάσεις στις τιμές των προϊόντων προϋπήρχαν εδώ και 12μήνο από την πανδημία της νόσου Covid-19 και των καθυστερήσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Δεν ήταν, όμως, τόσο έντονες.
Ο ετήσιος πληθωρισμός στην ενέργεια καλπάζει μέσα στο 2022, φθάνοντας στις ΗΠΑ το 41,6% τον Ιούνιο που είναι το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τον Απρίλιο του 1980. Οι τιμές της βενζίνης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο καθώς αναρριχήθηκαν 59,9% από πέρσι. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει επίσης απρόβλεπτες αυξήσεις στις τιμές τροφίμων, γεγονός που έχει κλονίσει την καταναλωτική εμπιστοσύνη στη Δύση, γενικότερα. Στις ΗΠΑ, οι τιμές των τροφίμων ενισχύηθηκαν πάνω από 10% τον περασμένο μήνα από πέρσι.
Η αποφασιστικότητα και οι επιπλοκές
Όπως αναφέρεται στα πρακτικά από την τελευταία συνεδρίαση της Fed, η οποία έλαβε χώρα στις 14 με 15 Ιουνίου, υπάρχει μεγάλη αποφασιστικότητα για να δαμαστεί ο πληθωρισμός ακόμη και αν επιφέρει κόστος στην ανάπτυξη. Με τους φόβους για ύφεση να πολλαπλασιάζονται σε ένα πληθωριστικό περιβάλλον, ωστόσο, μεγάλο πολιτικό κόστος επωμίζεται ήδη η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, με τους Δημοκρατικούς να ατενίζουν με επιφυλακτικότητα τις ενδιάμεσες εκλογές τον Νοέμβριο.
Επιπλοκές, παράλληλα, δημιουργούνται στην επικοινωνία της Fed. Μέχρι στιγμής έχει διαμηνύσει πως οι επόμενες αυξήσεις στα επιτόκια δεν θα ξεπεράσουν τις 75 μονάδες βάσης. Αλλά «αυτό που λένε τα στοιχεία είναι πως η Fed βρίσκεται μόνον στα αρχικά στάδια της αντιμετώπισης του πληθωρισμού», όπως δηλώνει στους Financial Times η Νταιάνα Αμόα, διευθυντικό στέλεχος της επενδυτικής εταιρείας Kirkoswald. Σημειώνει πως πια η Fed οφείλει να αναπροσαρμόσει την επικοινωνία της σε ένα ρευστό περιβάλλον.
