Εκτός ελέγχου φαίνεται ότι είναι η κατάσταση στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης στη Ζαπορίζια, με τον επικεφαλή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι να κάνει έκκληση προς τη Ρωσία και την Ουκρανία να επιτρέψουν άμεσα σε ειδικούς να το επισκεφθούν.
Όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στο Associated Press, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη κάθε μέρα στο εργοστάσιο Ζαπορίζια, την οποία τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν στις αρχές Μαρτίου.
«Κάθε αρχή της πυρηνικής ασφάλειας έχει παραβιαστεί» επεσήμανε ο Γκρόσι υπογραμμίζοντας ότι «αυτό που διακυβεύεται είναι εξαιρετικά σοβαρό και εξαιρετικά επικίνδυνο».
Ο Γκρόσι έκανε λόγο για πολλές παραβιάσεις ασφάλειας του σταθμού, προσθέτοντας ότι βρίσκεται «σε ένα μέρος όπου ο πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη», κοντά σε εδάφη που ελέγχονται από τη Ρωσία.
Υπάρχει «μια παράδοξη κατάσταση», στην οποία το εργοστάσιο ελέγχεται από τη Ρωσία, αλλά το ουκρανικό προσωπικό συνεχίζει να εκτελεί τις πυρηνικές του επιχειρήσεις, οδηγώντας σε αναπόφευκτες στιγμές τριβής και βίας, τόνισε.
Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι η εφοδιαστική αλυσίδα εξοπλισμού και ανταλλακτικών έχει διακοπεί, «άρα δεν είμαστε σίγουροι ότι το εργοστάσιο λαμβάνει όλα όσα χρειάζεται». Μάλιστα, δήλωσε ότι ο ΙΑΕΑ πρέπει να προχωρήσει σε επιθεώρηση του σταθμού ώστε να διασφαλίσει ότι το πυρηνικό υλικό προστατεύεται, όπως έκανε και στον σταθμό του Τσερνόμπιλ. «Και υπάρχει πολύ πυρηνικό υλικό εκεί που πρέπει να επιθεωρηθεί», τόνισε.
Η κατάληψη της Ζαπορίζια από τους Ρώσους ενέτεινε τους φόβους ότι ο μεγαλύτερος από τους 15 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ουκρανίας θα μπορούσε να υποστεί ζημιά, πυροδοτώντας μια άλλη έκτακτη ανάγκη, όπως το ατύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986, τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή στον κόσμο, που συνέβη περίπου 110 χιλιόμετρα (65 μίλια) βόρεια της πρωτεύουσας Κίεβο.
Ο επικεφαλής του ΙΑΕΑ είπε ότι αυτός και η ομάδα του χρειάζονται προστασία για να φτάσουν στο εργοστάσιο και την επείγουσα συνεργασία Ρωσίας και Ουκρανίας. «Κάθε πλευρά θέλει αυτή η διεθνής αποστολή να μεταβεί από διαφορετικές τοποθεσίες, κάτι που είναι κατανοητό υπό το φως της εδαφικής ακεραιότητας και των πολιτικών εκτιμήσεων», είπε, αλλά υπάρχει κάτι πιο επείγον και αυτό είναι η μεταφορά της ομάδας του Οργανισμού στη Ζαπορίζια.
«Ο ΙΑΕΑ, με την παρουσία του, θα είναι αποτρεπτικός σε οποιαδήποτε πράξη βίας εναντίον αυτού του πυρηνικού σταθμού», σημείωσε ο Γκρόσι. «Παρακαλώ λοιπόν ως επικεφαλής ενός διεθνούς οργανισμού, παρακαλώ και τις δύο πλευρές, να αφήσουν αυτή την αποστολή να προχωρήσει», πρόσθεσε.
