Μέσα στα επόμενα 24ώρα, ακόμη κι εντός της ημέρας, αναμένεται να ζητήσει επίσημα ο πρόεδρος της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα από τη Τζόρτζια Μελόνι, την επικεφαλής των Αδελφών της Ιταλίας που υπερίσχυσε στις πρόωρες εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου, να σχηματίσει κυβέρνηση με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και την Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Οι διεργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει με ισχυρή την πιθανότητα να αναλάβει η Λέγκα το υπουργείο Οικονομικών και η Φόρτσα Ιτάλια το υπουργείο Εξωτερικών. Ιδανικά, όμως, οι διεργασίες αυτές θα έπρεπε να λαμβάνουν χώρα σε ένα ήπιο πολιτικό κλίμα. Όμως συμβαίνει το αντίθετο, εντείνοντας την αβεβαιότητα για την πορεία της υπ’ αριθμόν 3 οικονομία της Ευρωζώνης και συμβάλλοντας αυτήν την εβδομάδα στην άνοδο του 10ετούς κόστους δανεισμού έως το 4,7%.
Η αποκάλυψη ηχογραφήσεων με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι να υποστηρίζει πως ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ώθησε τον Ρώσο ομόλογο του Βλαντιμίρ Πούτιν σε έναν ατελείωτο πόλεμο επιβεβαιώνουν υποψίες για τριγμούς στο δεξιότερο κυβερνητικό συνασπισμού που αναμένεται να κυβερνήσει τη χώρα από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα αντανακλαστικά της Μελόνι ήταν άμεσα, προβαίνοντας την Τετάρτη σε διευκρινίσεις. Τόνισε πως «η Ιταλία είναι πλήρες μέλος της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ». Πρόσθεσε πως «οποιοσδήποτε δεν συμφωνεί με αυτόν τον ακρογωνιαίο λίθο δεν μπορεί να συμμετέχει στην κυβέρνηση – ακόμη και αν αυτό σημαίνει πως δεν θα σχηματιστεί κυβέρνηση». Ο Μπερλουσκόνι είχε επίσης προκαλέσει αντιδράσεις ύστερα από δηλώσεις για την αναθέρμανση των σχέσεων του με τον Ρώσο πρόεδρο, ανταλλάσσοντας «υπέροχες επιστολές».
Η ενεργειακή κρίση, η οποία προκλήθηκε από τη χειραγώγηση της προσφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία, με τον πόλεμο στην Ουκρανία συνθέτουν ένα εκρηκτικό γεωπολιτικό μείγμα που απειλεί με ύφεση την Ιταλία, την Ευρωζώνη εάν όχι την παγκόσμια οικονομία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η Ιταλία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη λόγω του υψηλού δημοσίου χρέους, το οποίο υπερβαίνει το 150% του ΑΕΠ, και της πολιτικής αστάθειας που την διακρίνει.
Οικονομικοί αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στη Ρώμη διότι δεν υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια που διαθέτουν πλουσιότερες χώρες, όπως η Γερμανία για να στηρίξει όσο θα ήθελε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αυτό αντανακλάται από τη διεύρυνση της διαφοράς αποδόσεων ανάμεσα στα 10ετή ιταλικά και γερμανικά ομόλογα στις 240 μονάδες βάσης, δηλαδή κοντά στο υψηλό διετίας των 250 μ.β. Πιο απλά το μήνυμα που στέλνουν οι αγορές είναι πως το ιταλικό χρέος γίνεται αρκετά ριψοκίνδυνο.
Η άρνηση του Πανέτα να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών, η θετική ανταπόκριση του Τζιορτζέτι
Δίχως αμφιβολία, το υπουργείο Οικονομικών της Ιταλίας είναι μια δύσκολη αποστολή. Ύστερα από τη διστακτικότητα του Φάμπιο Πανέτα, υψηλού αξιωματούχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), να αναλάβει καθήκοντα υπουργού Οικονομικών, η Μελόνι αναφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα στον Τζιανκάρλο Τζιορτζέτι, υψηλό στέλεχος της Λέγκας. Θεωρείται πως είναι ένα από μέλη του λαϊκίστικου κόμματος με μετριοπαθές ταμπεραμέντο που υπηρέτησε ως υπουργός οικονομικής ανάπτυξης στην κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, o Ματέο Σαλβίνι εξέφρασε την πεποίθηση πως θα έχει σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Σημειωτέον ότι ο Αντόνιο Ταγιάνι, μέλος της Φόρτσα Ιτάλια και ένας από τους υποψηφίους για το υπουργείο Εξωτερικών, διαχώρισε πλήρως τη θέση από τον Μπερλουσκόνι, δηλώνοντας μέσω του Twitter πως το κόμμα του υποστηρίζει τον αγώνα των Ουκρανών.
Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής μια ακόμη πρόκληση
Στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Ιταλία προστίθεται η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Προκειμένου να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός, η ΕΚΤ έχει ήδη αυξήσει τα επιτόκια της κατά 125 μονάδες βάσης από τις αρχές του έτους και αναμένεται να προχωρήσει σε μια ακόμα της τάξεως των 75 μ.β. την επόμενη εβδομάδα. Συν τοις άλλοις, ορισμένα μέλη του διοικητικού συμβουλίου τάσσονται υπέρ της συρρίκνωσης των ισολογισμών της ΕΚΤ, περιορίζοντας την αντικατάσταση όσων ομολόγων λήγουν με νέα. Απώτερος στόχος είναι να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός που έφθασε στο ιστορικό υψηλό του 9,9% τον Σεπτέμβριο σε σχέση με έναν χρόνο πριν κυρίως λόγω μιας κατά 40,7% αύξησης του ενεργειακού κόστους έναντι του 38,6% τον Αύγουστο.
Πέραν τούτου, η ΕΚΤ ανήγγειλε το καλοκαίρι πως ο νέος μηχανισμός Transmission Protection Instrument (TPI) θα ενεργοποιείται κάτω από συγκεκριμένα κριτήρια, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης με το δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε και της άσκησης μιας βιώσιμης δημοσιονομικής πολιτικής. Για να πληρούνται αυτά τα κριτήρια, μια νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τη Μελόνι καλείται να διατηρήσει ισορροπίες ανάμεσα σε μια φειδωλή δημοσιονομική πολιτική και τη στήριξη των πολιτών, οι οποίοι προσπαθούν να ανταπεξέλθουν στο υψηλό ενεργειακό κόστος.
