Ως αντικομφορμιστές, οραματιστές και μεγαλόκαρδοι θα ήθελαν οι δισεκατομμυριούχοι της ψηφιακής εποχής να περάσουν στην ιστορία. Ο Έλον Μασκ, επικεφαλής της εταιρείας ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων Tesla και της διαστημικής εταιρείας SpaceX, ισχυρίστηκε πως απέκτησε το Twitter για να το «εκδημοκρατίσει» και να καταρρίψει φραγμούς στον ελεύθερο λόγο.
Ο Σαμ Μπάνκμαν-Φράιντ, ιδρυτής του ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων FTX.com, δήλωνε συχνά πως η φιλανθρωπία ήταν βασικό κίνητρο στη δημιουργία της περιουσίας του. Όπως είχε αναφέρει σε podcast τον περασμένο Απρίλιο «στην τελική, αυτό έχει σημασία».
Ο Τζεφ Μπέζος, ιδρυτής του κολοσσού ηλεκτρονικού εμπορίου Amazon, ανακοίνωσε στο CNN προ περίπου δέκα ημερών πως σχεδιάζει να δωρίσει τη μερίδα του λέοντος από την περιουσία του, ύψους 124 δισ. δολαρίων, για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τη στήριξη ατόμων που μπορούν να ενώσουν την ανθρωπότητα σε μια εποχή μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών διαχωρισμών.
Την ίδια περίοδο, η Amazon ανήγγειλε την κατάργηση 10.000 θέσεων εργασίας από προσωπικό 1,5 εκατομμυρίων ατόμων που απασχολεί σε παγκόσμια κλίμακα. Μόλις τον περασμένο Απρίλιο αποφασίστηκε η συνδικαλιστική εκπροσώπηση του προσωπικού της Amazon στις εγκαταστάσεις αποθηκών JFK8 της Νέας Υόρκης. Θεωρήθηκε ευρέως ως σημαντική εξέλιξη, δεδομένης της γενικευμένης δυσαρέσκειας των εργαζομένων του ομίλου στις ΗΠΑ και την Ευρώπης.
Αυτόν τον Νοέμβριο, στο μεταξύ, η FTX.com οδηγήθηκε σε χρεοκοπία, με την περιουσία του Μπάνκαμν-Φράιντ άνω των 20 δισ. δολαρίων να εξανεμίζεται μαζί με κεφάλαια 32 δισ. δολαρίων του ανταλλακτηρίου. Σ’ ότι αφορά το Twitter, η τύχη του αμφισβητείται ύστερα από την απόλυση του ήμισυ των υπαλλήλων εντός ημερών και τη φυγή ομίλων που δεν θέλουν να προβάλλονται σε ένα μέσο που ενδεχομένως να αποτελέσει πλατφόρμα παραπληροφόρησης και ρητορικής μίσους.
O CEO του FTX, Σαμ Μπάνκμαν Φράιντ © printscreen
Ο μύθος του ευφυούς δισεκατομμυριούχου
Όπως έγραψε στους New York Times ο Ανάνντ Γκριριδαράδας, αρθρογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Winners Take all: The Elite Charade of Changing the World», καθώς ο Έλον Μασκ ηγείται μιας από τις πιο παράδοξες πτώσεις στην επιχειρηματική ιστορία, «προσφέρει μια πολύτιμη υπηρεσία στο κοινό: την κατάρριψη του μύθου ενός ευφυούς δισεκατομμυριούχου».
Στην περίπτωση του Μπάνκμαν-Φράιντ, ο 30χρoνος επιχειρηματίας κατάφερε να δημιουργήσει ένα από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, αποκτώντας τη φήμη ενός νέου Τζον Πι Μόργκαν, ιδρυτού της JPMorgan, όταν παρείχε γραμμή ρευστότητας 250 εκατ. δολαρίων στην πλατφόρμα πιστώσεων Block Fi τον περασμένο Ιούνιο. Αυτή η παρέμβαση συσχετίστηκε με ανάλογες ενέργειες του Μόργκαν στην τραπεζική κρίση του 1907.
Αυτόν τον μήνα, όμως, η FTX.com υπέβαλε αίτηση προστασίας από τους πιστωτές της επειδή δάνειζε κεφάλαια πελατών για τη χρηματοδότηση ριψοκίνδυνων πράξεων σε συγγενή εταιρεία. Όπως προέκυψε, μάλιστα, από τις έρευνες που λαμβάνουν χώρα υπό την εποπτεία του νέου διευθύνοντος σύμβουλου, Τζον Ρέι, η εταιρεία ήταν απεικόνιση μιας απόλυτης αποτυχίας ελέγχων με τον Μπακμαν-Φράιντ να τη διοικεί σαν το «προσωπικό του τσιφλίκι», επισημαίνει η Wall Street Journal.
Θα ήταν άδικο να προσπαθήσει κανείς να υπονομεύσει την πορεία αυτοδημιούργητων δισεκατομμυριούχων. Αλλά θα ήταν, επίσης, υπερβολή να τους προσδώσει ιδιότητες που υπερβαίνουν τα όρια μιας επιχειρηματικής τους σταδιοδρομίας, είτε είναι επιτυχημένη, είτε όχι.
Φιλάνθρωποι με χαμηλά φορολογικά βάρη
Αν και ο Μπάνκμαν-Φράιντ δήλωνε πως «δεν είναι μεγάλος καταναλωτής», διέμενε σε μονοκατοικία 30 εκατ. δολαρίων σε ένα από τα πιο αποκλειστικά συγκροτήματα στις Μπαχάμες, όπως αποκάλυψε πρόσφατα το Fortune. Ο Μασκ, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο με περιουσία άνω των 250 δισ δολαρίων, είπε σκοπός του με την εξαγορά του Twitter είναι να «βοηθήσει την ανθρωπότητα».
Ένα μεγάλο πρόβλημα της ανθρωπότητας είναι η εισοδηματική ανισότητα που έχει διευρυνθεί μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, με την εκτεταμένη φοροαποφυγή να στερεί πολύτιμα έσοδα από τα κράτη. Τα τελευταία χρόνια που οι κυβερνήσεις αναζητούν πρόσθετα έσοδα για να στηρίξουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά λόγω πανδημίας και αυξημένου κόστους ενέργειας, οι δισεκατομμυριούχοι της ψηφιακής εποχής έχουν γίνει αρκετά εφευρετικοί για να μειώσουν δραματικά τα φορολογικά τους βάρη. Και αυτή είναι μια πραγματικότητα που οι 110 εκατ. ακόλουθοι του Μασκ στο Twitter ίσως να πρέπει να λάβουν υπόψη.
