Όσο πλησιάζει η προθεσμία για τους κανόνες των εργαζομένων στη Gig economy, τόσο αναμένεται να εντατικοποιηθούν οι διαπραγματεύσεις. Αρχικά θεωρούνταν αυτοαπασχολούμενοι αλλά έπειτα έγινε ξεκάθαρο πως ένα μεγάλο κομμάτι των εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες δικαιούνται αναρρωτικές άδειες, επιδόματα αδείας και πάνω απ’ όλα έναν σταθερό μισθό, όπως συμβαίνει με όλους τους υπαλλήλους του ανεπτυγμένου κόσμου.
Περί τα 28 εκατομμύρια εκτιμάται πως φθάνουν οι εργαζόμενοι στη Gig economy της Ε.Ε, δηλαδή όσοι απασχολούνται σε ψηφιακές πλατφόρμες για την άμεση εξυπηρέτηση πελατών, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν. Και όπως συμβαίνει με όλες τις πτυχές της οικονομίας που καθορίζονται από τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, οι κυβερνώντες καλούνται να διαμορφώσουν ένα κανονιστικό πλαίσιο κατόπιν εορτής.
Κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταστάλαξε στις προτάσεις που προτίθεται να συζητήσει με τα υπόλοιπα όργανα και της κυβερνήσεις της Ε.Ε. Και παράγοντες των Βρυξελλών μιλούν στους Financial Times για το συνεχιζόμενο λόμπινγκ από εταιρείες όπως η Uber και η Deliveroo.
Τα επτά κριτήρια
Δεδομένης της προθεσμίας για την εφαρμογή κοινών κανόνων από τα κράτη-μέλη στις αρχές του επόμενου έτους, οι τόνοι των διαπραγματεύσεων αναμένεται να οξυνθούν. Ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε, όπως η Ισπανία και η Ολλανδία θεωρούν πως οι προτάσεις αυτές δεν είναι αρκετά φιλόδοξες, ενώ η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαφοροποιείται σε αρκετά σημεία της προτεινόμενης οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Από την πλευρά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε επτά κριτήρια που αναφέρονται στην οδηγία της Κομισιόν. Εάν πληρούνται, τουλάχιστον, τρία τότε ένας εργαζόμενος σε ψηφιακή πλατφόρμα θα πρέπει να θεωρείται υπάλληλος της. Παραδείγματος χάριν εάν οι εταιρείες ελέγχουν τις ώρες εργασίας και την ενδυμασία των εργαζομένων, αλλά και επηρεάζουν το εάν θα αποδέχονται ή θα απορρίπτουν εργασίες, πρέπει να τους ενσωματώσουν στο μισθολόγιο τους και να επωμισθούν τις πρόσθετες δαπάνες.
«Η Gig economy έχει ωφελήσει τις ζωές μας αλλά αυτό δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος των εργασιακών δικαιωμάτων» δήλωσε η Πωλίνα Μπράντμπεργκ, η Σουηδή υπουργός ισότητας των φύλων και ζωής στην εργασία. Είχε προηγηθεί η συνάντηση των υπουργών απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων των κρατών-μελών στις 12 Ιουνίου, όπου η Σουηδία ηγούνταν καθώς έχει αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε έως τα τέλη Ιουνίου. Τότε αποφασίστηκε πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι έτοιμο να ξεκινήσει συζητήσεις με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Λόμπινγκ οι πλατφόρμες
Περίπου 5,5 εκατ. άτομα, αν και θεωρούνται αυτοαπασχολούμενοι, εργάζονται ως υπάλληλοι σε ψηφιακές πλατφόρμες και ως εκ τούτου δικαιούνται τα δικαιώματα που ορίζει η νομοθεσία της Ε.Ε. Βοηθούμενες και από τα lockdown, δηλαδή τους περιορισμούς στις μετακινήσεις, επί πανδημίας, οι ψηφιακές πλατφόρμες αναπτύχθηκαν ραγδαία, με τα έσοδά τους να αυξάνονται από τα τρία στα περίπου 14 δισ. ευρώ από το 2016 έως το 2020. Ο αριθμός των εργαζομένων στις ψηφιακές πλατφόρμες -οι οποίες ποικίλουν από την παροχή υπηρεσιών ταξί, άμεσης παράδοσης παραγγελιών ή και οικιακής βοήθειας- αναμένεται να φθάσει τα 43 εκατομμύρια έως το 2025.
Δεν είναι τυχαίο, ως εκ τούτου, που οι ψηφιακές πλατφόρμες καταφεύγουν στο λόμπινγκ. Άλλες, ωστόσο, έχουν ήδη προσαρμοστεί στη νομοθεσία της Ε.Ε. «Ορισμένες επιτυχημένες πλατφόρμες έχουν ενσωματώσει στα μισθολόγια τους εργαζομένους, αποδεικνύοντας πως είναι εφικτό και επικερδές», σχολίασε ο Νίκολας Σμιτ, επίτροπος για την εργασία και τα κοινωνικά δικαιώματα της Ε.Ε, στους Financial Times. Συμπληρώνει πως «οπότε είμαι επιφυλακτικός ως προς το επιχείρημα ότι η προτεινόμενη οδηγία θα οδηγήσει σε μια ανεξέλεγκτη αύξηση των δαπανών».
