Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες εξακολουθεί να περιμένει απάντηση από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν σχετικά με την πρόταση να παραταθεί η συμφωνία που επιτρέπει την ασφαλή εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία στη Μαύρη Θάλασσα πέραν της Δευτέρας, δήλωσε εκπρόσωπος του ΟΗΕ την Παρασκευή.
Ο Γκουτέρες έγραψε στον Πούτιν την Τρίτη ζητώντας του να παρατείνει τη συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα με αντάλλαγμα τη σύνδεση μιας θυγατρικής της Αγροτικής Τράπεζας της Ρωσίας (Rosselkhozbank) με το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT, δήλωσαν οι πηγές στο Reuters.
Το τελευταίο πλοίο που ταξιδεύει στο πλαίσιο της συμφωνίας για τη Μαύρη Θάλασσα φορτώνει το φορτίο του στο λιμάνι της Οδησσού της Ουκρανίας. Η Ρωσία δεν έχει συμφωνήσει να εγγράψει κανένα νέο πλοίο από τις 27 Ιουνίου και η πρωτοβουλία θα λήξει τη Δευτέρα εάν η Μόσχα δεν συμφωνήσει να την παρατείνει.
Ρώσικες απειλές
Η Ρωσία έχει απειλήσει να εγκαταλείψει τη συμφωνία – που έγινε με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας τον Ιούλιο του 2022 – επειδή η Μόσχα δήλωσε ότι δεν έχουν ικανοποιηθεί τα αιτήματά της για τη βελτίωση των δικών της εξαγωγών σιτηρών και λιπασμάτων. Η Ουκρανία και η Ρωσία συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων εξαγωγέων σιτηρών στον κόσμο.
Περισσότεροι από 32 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι καλαμποκιού, σιταριού και άλλων δημητριακών έχουν εξαχθεί από την Ουκρανία στο πλαίσιο της συμφωνίας. Η Ρωσία έχει παραπονεθεί ότι δεν έχουν φτάσει αρκετά στις φτωχές χώρες, αλλά ο ΟΗΕ έχει υποστηρίξει ότι έχει ωφελήσει τα κράτη αυτά βοηθώντας στη μείωση των τιμών των τροφίμων πάνω από 20% παγκοσμίως.
«Γίνονται συζητήσεις, αποστέλλονται μηνύματα στο WhatsApp, αποστέλλονται και ανταλλάσσονται μηνύματα στο Signal. Περιμένουμε επίσης μια απάντηση στην επιστολή», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Stephane Dujarric στους δημοσιογράφους όταν ρωτήθηκε σχετικά με τις διαπραγματεύσεις.
Η Ρωσία δεν έχει κάνει καμία δήλωση σχετικά με την παράταση της συμφωνίας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, δήλωσε το Κρεμλίνο την Παρασκευή, αφού ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προκάλεσε νωρίτερα σύγχυση όταν δήλωσε ότι συμφωνεί με τον Πούτιν ότι πρέπει να παραταθεί.
Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο Πούτιν δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν είχε δει την επιστολή του Γκουτέρες που προτείνει την παράταση της συμφωνίας, αλλά ότι η Ρωσία βρίσκεται σε επαφή με αξιωματούχους του ΟΗΕ.
Πιέσεις από ΗΠΑ
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν πίεσε την Παρασκευή τη Ρωσία να παρατείνει και να επεκτείνει τη συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι χρησιμοποιεί τη συμφωνία «ως όπλο» απειλώντας να τη τερματίσει.
«Εάν η Ρωσία δεν πρόκειται να τερματίσει τον φρικτό επιθετικό πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, τουλάχιστον θα μπορούσε να επεκτείνει την Πρωτοβουλία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, ώστε αυτά τα τρόφιμα να μπορούν να διακινούνται στον κόσμο, διατηρώντας τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα και την προσφορά σε υψηλά επίπεδα», δήλωσε ο Μπλίνκεν σε συνέντευξη Τύπου στην Τζακάρτα.
Οι απαιτήσεις των ρώσων
Για να πεισθεί η Ρωσία να συμφωνήσει στη συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα, τον Ιούλιο του 2022 συνήφθη ένα τριετές μνημόνιο κατανόησης, βάσει του οποίου οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ συμφώνησαν να βοηθήσουν τη Ρωσία να προωθήσει τις εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων στις ξένες αγορές.
Ενώ οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων δεν υπόκεινται στις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα έχει δηλώσει ότι οι περιορισμοί στις πληρωμές, την εφοδιαστική και την ασφάλιση αποτελούν εμπόδιο για τις αποστολές.
Ένα βασικό αίτημα της Ρωσίας είναι η επανασύνδεση της Rosselkhozbank με το SWIFT. Αποκόπηκε από την ΕΕ τον Ιούνιο του 2022 λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να συνδέσει μια θυγατρική της Rosselkhozbank με το SWIFT για να επιτρέψει τις συναλλαγές σιτηρών και λιπασμάτων, δήλωσαν την Τετάρτη πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις.
