THEPOWERGAME
Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν πριν λίγες ημέρες ξάφνιασε δηλώνοντας ότι θέλει να δημιουργήσει ένα τεράστιο αμυντικό ταμείο στην Ε.Ε. ύψους 100 δισ. ευρώ.
Προχωρώντας στο επόμενο βήμα ο Μπρετόν έχει προγραμματίσει να παρουσιάσει το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Επενδύσεων στην Άμυνα (EDIP) στις 27 Φεβρουαρίου, ένα ταμείο που αποσκοπεί στην ενίσχυση των κοινών προμηθειών όπλων και στην τοποθέτηση της Ε.Ε σε πιο πολεμική βάση με την αύξηση της παραγωγής όπλων και πυρομαχικών.
«Πιστεύω ότι πρέπει να έχουμε ένα τεράστιο αμυντικό ταμείο για να βοηθήσουμε στην επιτάχυνση, ακόμη και πιθανώς στο ποσό των 100 δισ. ευρώ», δήλωσε ο Μπρετόν, ο οποίος είναι επίσης αρμόδιος για την άμυνα, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι δηλώσεις Μπρετόν δεν είναι τυχαίες και απλά επιβεβαιώνουν αυτό που έχουν πλέον αντιληφθεί όλοι τα τελευταία δύο χρόνια με τις γεωπολιτικές συγκρούσεις να αυξάνονται (Ουκρανία, Ισραήλ, Αρμενία, Υεμένη) ότι η σημερινή ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Με εξαίρεση ίσως τη Γαλλία όλες οι υπόλοιπες χώρες είναι πολύ απλά εξαρτημένες από τις ΗΠΑ.
Αυτό φάνηκε περίτρανα από το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν κατάφερε, παρ΄ όλες τις προσπάθειες, να πετύχει την παραγωγή 1 εκατομμυρίου βλημάτων πυροβολικού για να σταλούν στην Ουκρανία.
Η ΕΕ μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία που χτύπησε καμπανάκι για την άμυνα και την ασφάλεια, αποκάλυψε τα τεράστια κενά παραγωγής και τον αργό ρυθμό που τη τελευταία 10ετία προσπαθεί να ανακτήσει ξανά αμυντική βιομηχανία.
240 δισ. αμυντικές δαπάνες του 2022
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας EDA συλλέγει αμυντικά δεδομένα σε ετήσια βάση και είναι ενδεικτικά τα στοιχεία για το 2022 και όπως αναφέρει στη τελευταία του έκθεσή, οι συνολικές αμυντικές δαπάνες των 27 κρατών μελών ανήλθαν σε 240 δισ. ευρώ, συνεχίζοντας τη θετική τάση οκτώ συνεχόμενων ετών.
Στην έκθεση εκτιμάται ότι οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν περαιτέρω έως και κατά 70 δισ. ευρώ έως το 2025. Τα στοιχεία για το 2022 δεν αντανακλούν την πλήρη αντίδραση των κρατών μελών στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας με το μεγαλύτερο μέρος του πρωτοφανούς μεριδίου των αυξήσεων να φανεί από το 2023 και μετά.
Σε πραγματικούς όρους, οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 6% σε σύγκριση με το 2021, δείχνοντας τις προσπάθειες των κρατών μελών να διατηρήσουν την τάση αύξησης των συνολικών αμυντικών δαπανών σε ολόκληρη την Ένωση. Σε σύγκριση με το ιστορικό χαμηλό που επιτεύχθηκε το 2014, οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 69 δισ. ευρώ, ή κατά 40% σε πραγματικούς όρους.
Ωστόσο, τα κράτη μέλη θα πρέπει ακόμη να δαπανήσουν 76 δισ. ευρώ περισσότερα για να επιτύχουν την κατευθυντήρια γραμμή της δαπάνης 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Η σύγκριση με ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα
Ο EDA όμως για να γίνει πιο αντιληπτή η αδύναμη κατάσταση της ΕΕ παραθέτει τα αντίστοιχα στοιχεία από ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα. Οι ΗΠΑ παρουσίασαν μεγαλύτερο εύρος, με τις αμυντικές δαπάνες να κυμαίνονται από 3,3% έως 5,2% του ΑΕΠ κατά την ίδια περίοδο, με μέσο όρο 3,5% τα τελευταία τρία χρόνια διαθέτοντας 794 δισ. ευρώ.
Η Ρωσία έχει ξεπεράσει τους άλλους διεθνείς παίκτες στο μερίδιο του ΑΕΠ που αφιερώνεται στην άμυνα, ιδίως από τότε που εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 2022, η Ρωσία αύξησε τις αμυντικές της δαπάνες από 3,6% το έτος που προηγήθηκε της σύγκρουσης σε 4,3% του ΑΕΠ το 2022, διατηρώντας ένα μέσο όρο 4,0% του ΑΕΠ για τα τελευταία τρία χρόνια.
Η Τουρκία και το Ισραήλ
Να σημειώσουμε εδώ ότι την ίδια στιγμή, η Νότια Κορέα, το Ισραήλ και η Τουρκία είναι οι χώρες που ξεχωρίζουν ως ικανές να ανταποκριθούν στις αυξημένες δαπάνες καθώς οι κυβερνήσεις τους διατηρούν στρατιωτικές επενδύσεις και αγωγούς παραγωγής για να διατηρήσουν την ασφάλειά τους.
Οι τέσσερις μεγαλύτερες αμυντικές εταιρείες της Τουρκίας αύξησαν τα έσοδα του 2022 κατά 22% στα 5,5 δισ. δολάρια. Τα συνολικά έσοδα από όπλα της των τριών ισραηλινών εταιρειών έφτασαν τα 12,4 δισεκατομμύρια δολάρια σημειώνοντας αύξηση 6,5% σε σχέση με το 2022.
Συμπεράσματα και κίνδυνοι
Στα συμπεράσματα της έκθεσης είναι εμφανής ο φόβος που εκφράζει ο EDA ότι τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις αγορές από το «ράφι» εκτός ΕΕ για την αναπλήρωση αποθεμάτων.
Αυτό που συστήνει τέλος στα κράτη μέλη για να αποφευχθεί ο περαιτέρω κατακερματισμός της ευρωπαϊκής άμυνας, είναι ότι τα κράτη μέλη πρέπει να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ.
Και αν η χρηματοδότηση που επιδιώκει ο Τιερί Μπρετόν πλησιάσει τα 100 δισ. είναι πολλά χρήματα για να τα αγνοήσουν.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Η ελληνική πραγματικότητα από την άλλη είναι μάλλον ακόμα χειρότερη από τη συνολική ευρωπαϊκή παρά τα δισεκατομμύρια που δαπανάμε κάθε έτος για αμυντικές δαπάνες. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι όταν ο ίδιος ο Τιερί Μπρετόν επισκέφτηκε στην Ελλάδα τα ΕΑΣ μίλησε για άμεση χρηματοδότηση 80 εκατ. ευρώ για παραγωγή βλημάτων κάτι που όμως είναι αδύνατον καθώς το εργοστάσιο στον Υμηττό έχει σταματήσει τη λειτουργία του.
Όσο για τα ΕΑΒ την τραγική πραγματικότητα την παρουσίασε ο ίδιος ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας στη Βουλή και έχοντας βάλει ως πρώτη προτεραιότητα την ανασυγκρότησή της. Την ίδια στιγμή τα δύο μεγάλα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας δίνεται μάχη για να αναστηθούν.
Η ιδιωτική αμυντική βιομηχανία παλεύει τα τελευταία χρόνια μόνη της και με ξεκάθαρη πολιτική πλέον την εξωστρέφεια και τις συνέργειες με ξένες εταιρείες και τη συνεργασία με Πανεπιστήμια καθώς ακόμα και στα περίπου 15 δισ. εξοπλιστικά της περασμένη τετραετίας δεν προβλέφτηκε καθόλου η συμμετοχή της από την κυβέρνηση.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο όπου υπάρχει συγκεκριμένο πλαίσιο το 2022 στα 41 προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας EDF ύψους 832 εκατ. 30 ελληνικές εταιρείες και φορείς κατάφεραν να πετύχουν συμμετοχή σε 21 προγράμματα, που θα πλησιάσουν σε ύψος χρηματοδότησης τα 500 εκατ. ευρώ ενώ το 2021 40 ελληνικές εταιρείες και φορείς κατάφεραν να ενταχθούν σε προγράμματα και συνέργειες άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ, δείχνοντας ότι όταν γίνεται συντονισμένη και οργανωμένη δουλειά, μπορεί να επιτύχει πολλά.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
