Το «Νταβός της ασφάλειας», όπως είναι γνωστή η -60η φέτος- Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου στη Γερμανία άνοιξε την αυλαία χθες σε μία πολύπλοκη συγκυρία: αφενός της προ εβδομάδας αμφιλεγόμενες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ (πως θα καλούσε τον Πούτιν να επιτεθεί στους Ευρωπαίους που δεν αυξήσουν τους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς) που απειλούν να δημιουργήσουν ρήγμα μεταξύ ΝΑΤΟ και Ευρωπαίων. Αφ΄ ετέρου, στη σκιά των δύο συνεχιζόμενων πολέμων σε Ουκρανία και Ισραήλ, με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι και τον Ισραηλινό Ισαάκ Χέρτζογκ να δίνουν το «παρών» στη διάσκεψη. Αλλά και παράλληλα με τους διοργανωτές να επιχειρούν να κρατήσουν τις ισορροπίες στην ανοιχτή πλέον αντιπαλότητα του Ισραήλ με τον ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος άνοιξε και τις εργασίες στο Μόναχο.
Στο σκηνικό αυτό προστέθηκε η ξαφνική είδηση του θανάτου του Ρώσου αντιφρονούντα, Αλεξέι Ναβάλνι, σε ηλικία 47 ετών χθες, στις σιβηρικές φυλακές υπό περίεργες συνθήκες, που βρήκε τη σύζυγό του, Γιούλια Ναβάλναγια να παρίσταται στη διοργάνωση της γερμανικής πόλης και να απευθύνει σπαραξικάρδια ομιλία. Στα σημαντικά στιγμιότυπα της διάσκεψης, η παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος μίλησε για τον εξορθολογισμό της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, συναντήθηκε με Αμερικανούς γερουσιαστές και δέχθηκε χειροκροτήματα για την θεσμοθέτηση, την Πέμπτη, του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών.
«Επικίνδυνος ο απομονωτισμός»
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να συνεχίσουν να «υπερασπίζονται τις δημοκρατικές αξίες στο εσωτερικό τους και στο εξωτερικό» διεμήνυσε η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρις, η οποία εκπροσώπησε την αμερικανική ηγεσία στη διάσκεψη, καθώς ο απομονωτισμός είναι «επικίνδυνος». Οι δηλώσεις ήταν αναγκαίες και αναμενόμενες μετά την αναστάτωση που είχε προκαλέσει τις προηγούμενες μέρες, η εριστική δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ από προεκλογική ομιλία το περασμένο Σάββατο. Πως δηλαδή δεν θα υπερασπιζόταν, αντίθετα θα καλούσε τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν να επιτεθεί, σε όσους συμμάχους δεν ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους (την οποία κάποιοι ερμηνεύουν ότι αποσκοπεί να μετατρέψει το ΝΑΤΟ σε συμμαχία «πολλών ταχυτήτων», αποδυναμώνοντάς το). Ο απομονωτισμός του πρώην προέδρου, την επανεκλογή του οποίου φοβούνται οι Ευρωπαίοι, οδηγεί παράλληλα στην αναζωπύρωση των συζητήσεων για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, κυρίως από πλευράς Γαλλίας και Πολωνίας (αλλά και Γερμανίας, με την ανανέωση στις αρχές της εβδομάδας του λεγόμενου «Τριγώνου της Βαϊμάρης»).
«Αυτή είναι η ευρωπαϊκή ώρα»
Έτσι δεν προκαλεί έκπληξη ούτε η δήλωση στην οποία προχώρησε η Εσθονή πρωθυπουργός, Κάγια Κάλας, πως: «Αυτή είναι η ευρωπαϊκή ώρα και χρειάζεται να σταθούμε στο ύψος της πρόκλησης», αναφερόμενη σε θέματα ευρωπαϊκής άμυνας και αμυντικών δαπανών. Φέτος είναι η χρονιά που κατά τον ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλντενμπεργκ, οι 19 της Συμμαχίας θα αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες πάνω από το κατώφλι του 2%. Δεν είναι τυχαίο πως η Εσθονία είναι μία από τις χώρες που επενδύουν περισσότερο σε θέματα άμυνας, φοβούμενη ρωσική επίθεση στα σύνορά της, με αποτέλεσμα η Κάλας να έχει μπει στη λίστα των «καταζητούμενων» του Κρεμλίνου.
Just arrived @MunSecConf. My message at #MSC2024 will be:
This is the European hour and we need to rise to the challenge. It’s on us.
Defence matters and the best way to show that is to spend on defence.
We have a winning strategy for Ukraine, let’s act on it. pic.twitter.com/hveBWMmu1y
— Kaja Kallas (@kajakallas) February 16, 2024
Ναβάλναγια: «Να ξέρει ο Πούτιν ότι θα λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη»
Όταν πληροφορήθηκε την είδηση του θανάτου του Αλεξέι Ναβάλνι, η Γιούλια Ναβάλναγια σκέφτηκε να ταξιδέψει πίσω στην οικογένειά της. Αντ’ αυτού, προτίμησε να μιλήσει από το βήμα της Διάσκεψης του Μονάχου. Όπως είπε, «σκέφθηκα τι θα έκανε ο Αλεξέι. Αν αυτή είναι η αλήθεια (για τον θάνατό του), θα ήθελα να ξέρει ο Πούτιν ότι θα λογοδοτήσει στη δικαιοσύνη σύντομα».
Yulia Navalnaya considered traveling back to her family. Instead, she addressed the global community at #MSC2024.
“I thought about what Alexey would have done. If it is the truth, I’d like Putin to know that he will be brought to justice soon.”#Navalny pic.twitter.com/2HOtaPuaB7
— Munich Security Conference (@MunSecConf) February 16, 2024
Κανένας Ρώσος αξιωματούχος δεν ήταν καλεσμένος στη διάσκεψη, στην οποία ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ο οποίος επανήλθε μετά από δύο χρόνια, έχει κανονίσει σειρά συναντήσεων. Σε αντίθεση όμως με παλιότερη ευχή του Γερμανού διπλωμάτη και επικεφαλής της Διάσκεψης του Μονάχου, Κρίστοφ Χόισγκεν, να επιστρέψει στο Μόναχο ο Ζελένσκι νικητής, αυτό δεν έχει επιτευχθεί ακόμη. Ο Χόισγκεν δήλωσε πως είναι «πιο ασφαλής η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ».
Χτες από το βήμα της Διάσκεψης μίλησε και ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Ίσραελ Κατς, δηλώνοντας πως το Ισραήλ δεν έχει καμία πρόθεση να διώξει τους Παλαιστινίους από τη Λωρίδα της Γάζας. Τους μεταφέρουμε σε ζώνες ασφαλείας, επειδή δεν θέλουμε να τους βλάψουμε, είπε αναφερόμενος στην κατάσταση στη Ράφα, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνησή του επιδιώκει την αποστρατικοποίηση της Γάζας. «Ο πόλεμος δεν είναι μόνο ο δικός μας πόλεμος, είναι επίσης ο πόλεμος του ελεύθερου κόσμου» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Γκουτέρες: «Η εποχή του Ψυχρού Πολέμου ήταν λιγότερο επικίνδυνη»
Νωρίτερα, ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε από πλευράς του πως «η σημερινή παγκόσμια τάξη δεν λειτουργεί για όλους – στην πραγματικότητα, θα πήγαινα ακόμη πιο μακριά και θα έλεγα πως- δεν λειτουργεί για κανέναν». Ο κ. Γκουτέρες έκανε λόγο για υπαρξιακές απειλές, για έναν κόσμο κατακερματισμένο περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία 75 χρόνια. «Ακόμη και η εποχή του Ψυχρού Πολέμου ήταν, από κάποιες απόψεις, λιγότερο επικίνδυνη» τόνισε, ενώ αναφέρθηκε και στους κινδύνους της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης.
