Η παράδοξη άνοδος των τιμών στην αγορά κατοικίας των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων εν μέσω αυτής της πρωτοφανούς κρίσης που προκλήθηκε από τη νόσο Covid-19 δημιουργεί φόβους για μια φούσκα. Εντείνει, ταυτόχρονα, την εισοδηματική ανισότητα που προϋπήρχε εδώ και σχεδόν μια δεκαετία.
Στο Λονδίνο, οι τιμές των κατοικιών εμφάνισαν τον Απρίλιο τη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο εδώ και πάνω από μια 17ετία, παρατηρεί το πρακτορείο Reuters. Στο Βερολίνο, οι τιμές έχουν αναρριχηθεί 11% το τελευταίο 12μήνο, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις στα ενοίκια της γερμανικής πρωτεύουσας όπου μόνον το 17,4% έχει δική του κατοικία. Σύμφωνα με μελέτη της UBS, οι τιμές των κατοικιών ακόμη στο Λουξεμβούργο, τη Στοκχόλμη ή τη Μόσχα και τη Μπρατισλάβα στη Σλοβακία σημείωσαν διψήφια άνοδο μέσα στο τελευταίο 12μήνο.
Κίνδυνο μιας φούσκας εντοπίζει ο ελβετικός τραπεζικός όμιλος στο Μόναχο, τη Φρανκφούρτη, το Άμστερνταμ, το Παρίσι και τη Ζυρίχη. Μόνον στο Μιλάνο, τη Μαδρίτη και τη Βαρσοβία φαίνεται πως οι τιμές είναι «λογικές», αναφέρει η UBS στη μελέτη της, όπου βασίζεται σε 12 ευρωπαϊκές πόλεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφέρεται σε ένα πρόβλημα που δεν αφορά την ευρύτερη αγορά κατοικίας στην Ευρώπη αλλά συγκεκριμένες πόλεις.
Οι αξίες στην αγορά της κατοικίας, όπως και στις χρηματοοικονομικές αγορές, σημείωσαν άνοδο σε επίπεδα που θεωρούνται ασύμβατα με την οικονομική δυνατότητα των ενδιαφερομένων για αγορά ή ενοικίαση. Σε αυτό συνέτεινε η άφθονη ρευστότητα των κεντρικών τραπεζών και τα ελαφρυντικά μέτρα στους ιδιοκτήτες των ακινήτων, οι οποίοι θωρακίστηκαν από μια πτώση της αξίας των περιουσιών τους εν μέσω της πανδημικής κρίσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η παράταση της προσωρινής μείωσης του φόρου προστιθέμενης αξίας στις αγορές ακινήτων που συμπεριέλαβε στον προϋπολογισμό ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών, Ρίσι Σουνάκ. Αυξήθηκε, παράλληλα, η ζήτηση για μεγαλύτερες κατοικίες σε αρκετές περιπτώσεις εκτός αστικών κέντρων καθώς επεκτάθηκε η εξ αποστάσεως εργασία.
«Βραχυπρόθεσμα, η μόνη λύση για τον κόσμο είναι να δανειστεί όλο και μεγαλύτερα ποσά και αυτό δεν προβληματίζει μόνον τον καθένα ατομικά αλλά και την κοινωνία συνολικά», σχολίασε ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας στη Σουηδία, Στεφάν Ίνγκβ. Στην περίπτωση της Σουηδίας, η ανεπαρκής προσφορά κατοικιών ενισχύει επίσης τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές.
Ανάλογο είναι το αδιέξοδο για το Βερολίνο, με τις δημοτικές αρχές να δρομολογούν την ανέγερση κτιρίων με πάνω από 5.000 διαμερίσματα στην περιοχή του αεροδρομίου Τέγκελ που έκλεισε πέρσι τον Νοέμβριο. Αυτό δεν σημαίνει πως αρκετοί ιδιοκτήτες ακινήτων δεν έχουν υποστεί απώλειες λόγω της πανδημίας, με τις πιέσεις στα ενοίκια να εντείνονται όταν λήξουν τα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων, επισημαίνουν ειδήμονες στην αγορά του Λονδίνου. Αλλά το ζήτημα είναι να μην υπάρξουν στρεβλώσεις στην αγορά είτε από την πλευρά της προσφοράς, είτε της ζήτησης.
