Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν και οι υπόλοιπες χώρες του Περσικού Κόλπου παρακολουθούν στενά τις ραγδαίες εξελίξεις στη Συρία. Η ραγδαία και αιφνίδια πτώση του καθεστώτος στη Δαμασκό μαρτυρά την αδυναμία ή την απροθυμία της Μόσχας και της Τεχεράνης να στηρίξουν την 50ετή δυναστεία των Άσαντ. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος ανάμεσα στον Άξονα της Αντίστασης του Ιράν με το Ισραήλ δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για να ανατρέψει η ισλαμιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) μαζί με τις υπόλοιπες ομάδες ανταρτών τον στυγνό δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος βρήκε καταφύγιο στη Μόσχα.
Η ενοποίηση των ισλαμιστών ανταρτών της Συρίας
Από αυτό το σημείο και έπειτα, όμως, επικρατεί μεγάλη αβεβαιότητα για το μέλλον της Συρίας. Αν και ο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, ηγέτης της HTS, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξη στο CNN πως υπήρξε συντονισμός και ξεκάθαρη επικοινωνία μεταξύ ετερόκλητων ομάδων ανταρτών, γεγονός είναι πως είχαν ξεσπάσει συγκρούσεις μεταξύ τους κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών. Μίλησε για την «ενοποίηση απόψεων στο εσωτερικό» και την «καθιέρωση θεσμικών δομών» στις απελευθερωμένες περιοχές της Συρίας, μιας χώρας που είναι, κατά κοινή ομολογία, ένα μείγμα διαφορετικών φυλών, θρησκειών και σεχτών.
Σύμφωνα με το γαλλικό ειδησεογραφικό δίκτυο France 24, υπό την αιγίδα του HTS ένωσαν τις δυνάμεις τους τουλάχιστον 12 ομάδες ανταρτών στο βορειοδυτικό τμήμα της Συρίας. Στα νότια της χώρας κυριαρχούν άλλες ομάδες, που είτε διαμορφώθηκαν, είτε συγκροτήθηκαν εκ νέου μέσα στο προηγούμενο διάστημα, παρατηρεί ο Σκοτ Λούκας, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στη Βρετανία. Οι γειτονικές χώρες βρίσκονται σε επιφυλακή, με τα στρατεύματα του Ισραήλ να καταλαμβάνουν ήδη την ουδέτερη ζώνη στα σύνορα με τη Συρία, μήκους 155 τετραγωνικών μιλίων, τονίζοντας πως είναι μια «προσωρινή κατάσταση, μέχρι να βρεθεί μια κατάλληλη διευθέτηση». Ανάλογος προβληματισμός επικρατεί για τη στάση των κρατών του Περσικού Κόλπου που είχαν επιχειρήσει να γεφυρώσουν το χάσμα με τον Άσαντ, μη λησμονώντας τον αποσταθεροποιητικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν οι οργανώσεις ισλαμιστών, επισημαίνουν αναλυτές στους Financial Times. Πηγές στη Χάμα και το Χαλέπι, πάντως, παρατηρούν πως γίνονται προσπάθειες για να συνεχιστεί όσο το δυνατόν η ομαλή λειτουργία των παρόχων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και των επιχειρήσεων.
Ο τουρκικός ρόλος στην ανατροπή Άσαντ στη Συρία
Ο ρόλος της Τουρκίας αποκτά μεγάλη βαρύτητα στην περιοχή μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Απευκταίο σενάριο για την Άγκυρα είναι να δημιουργηθεί μια ημιαυτόνομη περιοχή Κούρδων στη γειτονική χώρα. Σκοπός της Άγκυρας είναι να εξαλείψει κάθε κίνδυνο τρομοκρατίας που ισχυρίζεται πως πηγάζει από τους Κούρδους, που είναι εγκατεστημένοι στη νοτιοανατολική Συρία και οι οποίοι συνεργάζονται εδώ και χρόνια με τους Αμερικανούς για την εξάλειψη του ISIS. Επίσημη θέση της Τουρκίας είναι πως προέχει η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, όπου βρίσκονται περίπου 900 Αμερικανοί στρατιώτες. Είναι αβέβαιη ακόμα η στάση που θα κρατήσει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε αιφνιδίως απομακρύνει αμερικανικά στρατεύματα από τη βόρεια Συρία το 2019, αφήνοντας εκτεθειμένους τους Κούρδους σε επιθέσεις των Τούρκων.
Γεγονός είναι, πάντως, πως μέσα σε 12 ημέρες ανατράπηκε ένα από τα πιο σκληρά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής, το οποίο οδήγησε στον εκτοπισμό πάνω από 12 εκατ. ανθρώπων μέσα σε μια δεκαετή σύγκρουση, που, επίσης, είναι άγνωστα τα ίχνη πάνω από 100.000 ανθρώπων. Παράλληλα, όμως, ο Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι, ο οποίος είναι ο αρχηγός του συνασπισμού των ανταρτών, είναι επικηρυγμένος από τις ΗΠΑ έναντι 10 εκατ. δολαρίων.
Διαβάστε επίσης
Lloyd’s List: Μαρινάκης, Φράγκου και οι άλλοι Έλληνες εφοπλιστές της λίστας
Αλ Τζολάνι: Ο 42χρονος που θέλει να κυριαρχήσει στη Συρία
