Η οικονομία του Ισραήλ κατέγραψε τη χαμηλότερη ανάπτυξη των τελευταίων δύο δεκαετιών (εξαιρουμένης της πανδημίας), καθώς οι πόλεμοι σε Γάζα και Λίβανο επηρέασαν αρνητικά τις επενδύσεις και τις εξαγωγές.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία του Ισραήλ, το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε μόλις 1% το 2024, λόγω σημαντικής πτώσης στις πάγιες επενδύσεις (-5,9%) και στις εξαγωγές (-5,6%). Παρά την επιβράδυνση, η ανάπτυξη ξεπέρασε τις αρχικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης, που προέβλεπε 0,4%, και της κεντρικής τράπεζας, που εκτιμούσε 0,6%.
Το τελευταίο τρίμηνο του έτους, η οικονομική δραστηριότητα αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 2,5%, αρκετά χαμηλότερα από τις προβλέψεις των οικονομολόγων για 5,3%.
Παρά την επιβράδυνση της συνολικής ανάπτυξης, η δημόσια κατανάλωση αυξήθηκε 13,7% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω των αμυντικών δαπανών. Οι στρατιωτικές δαπάνες, η στέγαση των εκτοπισμένων και η οικονομική ενίσχυση των επιχειρήσεων και των πολιτών που επλήγησαν από τον πόλεμο αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες αυτής της αύξησης.
Αντίθετα, η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε μικρότερη αύξηση, μόλις 3,9%, ενώ το ΑΕΠ ανά κάτοικο σημείωσε πτώση 0,3% για δεύτερη συνεχή χρονιά, υποδεικνύοντας τις αρνητικές συνέπειες του πολέμου στο βιοτικό επίπεδο.
Ανάκαμψη υπό προϋποθέσεις για το 2025
Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ανάπτυξη θα είναι σημαντικά ισχυρότερη το 2025, με την κεντρική τράπεζα του Ισραήλ να προβλέπει ρυθμό 4%, βασιζόμενη στη μείωση της έντασης των συγκρούσεων μετά το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Το υπουργείο Οικονομικών είναι ακόμη πιο αισιόδοξο, προβλέποντας 4,3% ανάπτυξη, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διατηρεί πιο συγκρατημένη εκτίμηση στο 2,7%.
Ωστόσο, το μέλλον παραμένει αβέβαιο, καθώς η εκεχειρία έξι εβδομάδων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς πλησιάζει στο τέλος της, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν θα παραταθεί. Τη Δευτέρα, το Ισραηλινό Συμβούλιο Ασφαλείας θα συνεδριάσει για να καθορίσει τη στάση του, ενώ οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μέσω Αιγύπτου συνεχίζονται.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αντιμετωπίζει πιέσεις να προχωρήσει με το τριφασικό σχέδιο για την απελευθέρωση των υπολοίπων ζωντανών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς.
Η ένταση με τη Χεζμπολάχ και το ρίσκο κλιμάκωσης
Παράλληλα, το Ισραήλ καλείται να αποφασίσει αν θα ολοκληρώσει την απόσυρση των στρατευμάτων του από τον Λίβανο, σύμφωνα με τη συμφωνία εκεχειρίας με τη Χεζμπολάχ, ή αν θα διατηρήσει πέντε στρατιωτικά φυλάκια, απαιτώντας από την κυβέρνηση του Λιβάνου να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Η απόφαση αυτή ενέχει τον κίνδυνο αναζωπύρωσης των συγκρούσεων με τη Χεζμπολάχ, η οποία ξεκίνησε να βομβαρδίζει το Ισραήλ σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τη Χαμάς, μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Στην πολύνεκρη επίθεση εκείνης της ημέρας, 1.200 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν και 250 πολίτες απήχθησαν από τη Χαμάς. Από την πλευρά του Ισραήλ, ο πόλεμος που ακολούθησε οδήγησε στο θάνατο πάνω από 48.000 ανθρώπων στη Γάζα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή παραμένει ασταθής, με τις οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις να συνεχίζουν να επηρεάζουν το Ισραήλ και την παγκόσμια αγορά.
Διαβάστε επίσης
Μπρουνέλο Κουσινέλι: Από βασιλιάς του κασμίρ, παραγωγός οίνου
Armani: Πρεμιέρα για το νέο χλιδάτο εστιατόριό του στο Πεκίνο
