Ινδία-Πακιστάν: Tο νέο μέτωπο φωτιά με βαθιές ρίζες από το παρελθόν

Αν και η αντιπαλότητα Ινδίας με Πακιστάν ξεκινά το 1947, μετά την πολύνεκρη επίθεση στο Κασμίρ, εγείρονται φόβοι για παρατεταμένη σύρραξη

Μια γυναίκα μπροστά σε βομβαρδισμένο σπίτι από το Πακιστάν στο χωριό Salamabad στο Uri στο ινδικό Κασμίρ © EPA/FAROOQ KHAN

Καθώς η διεθνής κοινότητα καλείται να αντιμετωπίσει τις αλυσιδωτές αντιδράσεις από τα πολεμικά μέτωπα της Μέσης Ανατολής και της Ουκρανίας, η σύγκρουση ανάμεσα στην Ινδία και το Πακιστάν ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο. Αν και η αντιπαλότητα της Ινδίας με το Πακιστάν ξεκινά το 1947, η πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση που σημειώθηκε στις 22 Απριλίου στην ινδική πλευρά του Κασμίρ πυροδοτεί φόβους για μια ακόμη παρατεταμένη σύρραξη. Δύο εβδομάδες μετά, ο στρατός του Πακιστάν έχει καταγγείλει δεκάδες εναέριες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την Ινδία, ενώ ανάλογα πλήγματα αναφέρει το Νέο Δελχί, με δεκάδες νεκρούς και από τις δύο πλευρές. Ένα νέο μέτωπο με επίκεντρο το Κασμίρ, την πλήρη κυριαρχία του οποίου διεκδικούν Ινδία και Πακιστάν, θα περιπλέξει τον ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ και η Κίνα, οι δύο ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου, σε μια γεωπολιτική σκακιέρα που γίνεται όλο και πιο περίπλοκη.

Η Ινδία ισχυρίζεται πως πλήττει εγκαταστάσεις που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως αυτή που έλαβε χώρα στις 22 Απριλίου, με το Πακιστάν να το αρνείται κάθετα. Οι ένοπλες δυνάμεις του Νέου Δελχί κάνουν λόγο για πολλαπλά «στρατόπεδα τρομοκρατών» στην πακιστανική πλευρά του Κασμίρ, με τους πυραύλους να κατεδαφίζουν επίσης σχεδόν εξ ολοκλήρου  ένα τζαμί και να σκοτώνουν δύο θρησκευτικούς ηγέτες την περασμένη Τετάρτη, σύμφωνα με τους Financial Times.

Η αντιπαλότητα μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν έχει τις ρίζες της στη διαίρεση της Βρετανικής Ινδίας τον Αύγουστο του 1947. Τότε δημιουργήθηκαν δύο διαφορετικά κράτη. Ένα είναι η Ινδία, όπου υπερισχύουν οι Ινδουιστές. Στο Πακιστάν επικρατούν οι Μουσουλμάνοι. Οι συνύπαρξη των δυο χωρών έχει στιγματιστεί από μαζική βία και μετακινήσεις πληθυσμών, προκαλώντας βαθιά τραύματα και αμοιβαία καχυποψία. Ο πρώτος Ινδο-Πακιστανικός πόλεμος ξέσπασε το 1947-48.

Το Κασμίρ πυροδοτεί, κυρίως, τις συγκρούσεις μεταξύ των δύο χωρών που εκτιμάται πως λίγο έως πολύ έχουν ισάριθμες πυρηνικές κεφαλές. Όμως το Πακιστάν βρίσκεται οικονομικά και στρατιωτικά σε πιο ευάλωτη θέση. Έχει συσσωρεύσει υποχρεώσεις άνω των δύο δισ. δολαρίων προς την Κίνα, γεγονός που καθιστά το Ισλαμαμπάντ υπόχρεο στο Πεκίνο, περιπλέκοντας τις σχέσεις του με τη Δύση και ειδικότερα τις ΗΠΑ.

Παράλληλα, όμως, το Πακιστάν έχει δεχτεί πολλαπλές φορές οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ. Το 2024 ξεκίνησε το 24ο πρόγραμμα του Ταμείου, ύψους 7 δισ. δολαρίων, με την οικονομία εμφανίζει κάποιες θετικές ενδείξεις. Παρ’ όλα αυτά, το εξωτερικό χρέος της χώρας υπερβαίνει τα 131 δισ. δολάρια, ενώ ο αγροτικός κλάδος εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, απασχολώντας σχεδόν το 40% του εργατικού δυναμικού από έναν πληθυσμό 247 εκατ. ανθρώπων. Επικρατεί πολιτική αστάθεια στη χώρα, η οποία είναι τόσο αδύναμη  που δεν έχει καταφέρει να επουλώσει το πλήγμα από τις μεγάλες πλημμύρες του 2022.

Αναμφίβολα, η Ινδία είναι οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρότερη. Κατατάσσεται ως η 4η  ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη, παγκοσμίως, ενώ το Πακιστάν βρίσκεται στη 12η θέση. Το 2024 οι αμυντικές δαπάνες της Ινδίας ήταν περίπου οκτώ φορές μεγαλύτερες από αυτές του Πακιστάν. Η Ινδία είναι, επίσης, 5η στην παγκόσμια κατάταξη των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου. Αυτή η διαφορά στην ισχύ μεταξύ των δυο γειτονικών χωρών έχει σημαντικές επιπτώσεις στη γεωπολιτική δυναμική της περιοχής.

Ειδήμονες θεωρούν απίθανη την εξάπλωση της σύρραξης αλλά ακόμη και αυτές οι συγκρούσεις στο Κασμίρ επιφέρουν βαθύ πλήγμα στην περιοχή. Οι ΗΠΑ έχουν μεσολαβήσει στο παρελθόν για την αποκλιμάκωση συγκρούσεων στη νότια Ασία. Αν και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε πως προτίθεται να ενεργήσει ως διαμεσολαβητής, η προσοχή της Ουάσιγκτον μπορεί να αποσπαστεί από τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα. Η Ινδία έχει ξεκαθαρίσει πως πολεμά την τρομοκρατία, αντικατοπτρίζοντας θέσεις ανάλογες με το Ισραήλ απέναντι στη Χαμάς, τονίζουν αναλυτές στους Financial Times. Οπότε το Νέο Δελχί, ενδεχομένως, να μην επιδοκιμάζει τις ζυγισμένες εκκλήσεις των ΗΠΑ προς τις δύο πλευρές για την αποφυγή περαιτέρω συγκρούσεων.

ΙΛΥΔΑ
0.00%
2.30
AKTR
-0.57%
5.25
ΔΕΗ
2.23%
13.74
ΜΠΛΕΚΕΔΡΟΣ
0.00%
3.90
ΕΛΠΕ
1.65%
7.71
ΠΕΤΡΟ
0.70%
8.66
ΟΛΠ
4.65%
42.80
TITC
-0.25%
40.05
ΓΕΚΤΕΡΝΑ
-0.42%
18.82
ΕΥΑΠΣ
0.30%
3.30
ΛΟΥΛΗ
1.14%
3.56
ΛΕΒΠ
-8.65%
0.19
ΠΡΕΜΙΑ
-1.15%
1.20
NOVAL
1.28%
2.38
ΙΝΤΚΑ
0.83%
3.05
ΧΑΙΔΕ
0.00%
0.00
ΔΡΟΜΕ
2.29%
0.31
ACAG
0.00%
5.94
ΑΣΚΟ
1.47%
3.46
ΚΥΡΙΟ
2.13%
0.96
ΣΑΤΟΚ
0.00%
0.00
ΛΕΒΚ
0.00%
0.00
ΝΑΚΑΣ
0.00%
3.04
BOCHGR
0.33%
6.00
ΚΕΚΡ
9.65%
1.25
ΠΛΑΘ
-0.13%
3.83
ΡΕΒΟΙΛ
-0.31%
1.62
ΕΛΛ
0.37%
13.70
ΥΑΛΚΟ
1.25%
0.16
ΙΚΤΙΝ
3.34%
0.34
ΟΠΑΠ
1.86%
19.76
ΜΥΤΙΛ
0.88%
41.46
ΔΟΜΙΚ
8.90%
2.08
ΦΡΛΚ
0.38%
3.95
ΜΕΡΚΟ
0.00%
0.00
ΣΑΡ
-1.15%
13.74
ΟΤΟΕΛ
0.53%
11.44
ΚΡΙ
1.34%
16.68
ΙΑΤΡ
1.98%
1.81
ΠΑΙΡ
3.90%
0.80
ΜΟΤΟ
0.37%
2.71
ΣΠΕΙΣ
5.69%
5.94
ΚΟΡΔΕ
1.52%
0.40
ΠΡΟΦ
1.08%
5.63
ΒΟΣΥΣ
0.00%
2.08
ΕΛΙΝ
-1.38%
2.15
OPTIMA
0.76%
15.90
ΑΚΡΙΤ
1.45%
0.98
ΚΕΠΕΝ
0.00%
0.00
EVRR
-4.49%
0.17
ΔΟΥΡΟ
0.00%
0.00
ΠΡΔ
9.26%
0.24
ΑΑΑΚ
-4.00%
4.80
ΑΤΡΑΣΤ
0.70%
8.68
ΒΙΟΚΑ
3.07%
1.68
ΠΑΠ
3.47%
2.68
ΙΝΤΕΤ
0.40%
1.25
ΠΕΙΡ
2.40%
5.28
ΜΙΝ
-5.54%
0.46
ΕΤΕ
4.25%
9.87
ΒΙΟΤ
0.00%
0.00
ΑΛΜΥ
-1.15%
5.14
ΤΡΕΣΤΑΤΕΣ
0.00%
1.63
ΜΕΝΤΙ
-1.35%
2.19
ΜΟΗ
1.48%
22.00
ΟΛΘ
-0.59%
33.70
ΣΕΝΤΡ
1.90%
0.32
ΕΕΕ
-0.79%
44.94
ΚΟΥΕΣ
2.73%
6.78
ΕΥΔΑΠ
1.23%
5.77
ΜΙΓ
1.37%
2.97
ΦΛΕΞΟ
-0.65%
7.65
ΦΡΙΓΟ
0.00%
0.29
ΔΑΙΟΣ
-7.14%
3.90
ΦΑΙΣ
5.08%
3.72
ΛΑΝΑΚ
-2.73%
0.89
CENER
2.05%
8.98
ΝΑΥΠ
4.11%
0.71
ΙΝΤΕΚ
-0.79%
6.24
ΜΑΘΙΟ
2.48%
0.62
ΚΑΡΕΛ
1.27%
318.00
ΑΤΤ
1.35%
0.75
ΑΤΤΙΚΑ
0.47%
2.12
ΕΣΥΜΒ
1.20%
1.18
ΕΥΡΩΒ
2.94%
2.49
ΚΤΗΛΑ
0.00%
0.00
ΕΛΣΤΡ
0.98%
2.07
ΑΔΜΗΕ
-1.01%
2.96
DIMAND
0.47%
8.58
ΒΙΟΣΚ
3.97%
1.57
ΑΒΑΞ
0.60%
2.00
ΕΛΛΑΚΤΩΡ
-1.09%
1.27
ΠΛΑΚΡ
0.00%
0.00
ΛΑΒΙ
1.63%
0.81
EVR
-0.33%
1.50
ΓΕΒΚΑ
-3.38%
1.43
ΑΛΦΑ
5.82%
2.40
ΟΤΕ
-0.47%
16.82
ΜΕΒΑ
-0.87%
4.58
ΑΣΤΑΚ
0.27%
7.32
ΞΥΛΠ
0.00%
0.00
ΙΝΛΟΤ
2.32%
1.06
CNLCAP
-0.74%
6.75
ΑΤΕΚ
0.00%
1.11
ΛΑΜΨΑ
0.00%
0.00
ΕΚΤΕΡ
-1.00%
1.97
ΔΑΑ
-0.11%
9.15
ΑΝΔΡΟ
0.60%
6.76
ΞΥΛΚ
-0.83%
0.24
ΠΡΟΝΤΕΑ
0.00%
5.90
ΜΠΕΛΑ
1.43%
28.40
ΚΟΥΑΛ
-1.46%
1.08
ΕΛΒΕ
0.00%
5.00
ΤΖΚΑ
-0.81%
1.23
ΕΛΧΑ
1.11%
2.00
ΑΡΑΙΓ
-1.10%
12.56
ΕΠΙΛΚ
0.00%
0.00
ΜΟΝΤΑ
1.54%
3.96
ΜΟΥΖΚ
0.00%
0.45
ΙΝΛΙΦ
-0.81%
4.90
ΟΛΥΜΠ
0.45%
2.22
ΑΒΕ
2.90%
0.46
ΛΟΓΟΣ
0.00%
0.00
ΠΕΡΦ
2.42%
5.93
ΤΡΑΣΤΟΡ
0.00%
1.21
ΕΛΤΟΝ
2.13%
1.68
ΣΠΥΡ
0.00%
0.00
ΣΑΡΑΝ
0.00%
0.00
ΛΑΜΔΑ
-0.30%
6.58
AEM
1.13%
4.13
ΒΙΟ
2.56%
5.60
ΜΠΤΚ
-5.56%
0.51
ΕΧΑΕ
1.49%
5.45
ΟΡΙΛΙΝΑ
0.00%
0.77
ΣΙΔΜΑ
2.14%
1.43
ΣΠΙ
0.00%
0.00
ΕΒΡΟΦ
-1.06%
1.87
ΜΠΡΙΚ
1.57%
2.58