«Η Ευρώπη δεν είναι προτεραιότητα για τις ΗΠΑ. Δεν πιστεύω πως σε οποιοδήποτε τομέα – είτε είναι το εμπόριο, είτε η άμυνα ή σε κάθε άλλο ζήτημα- η Ευρώπη είναι προτεραιότητα. Και, βέβαια, αυτό εκπλήσσει τους Ευρωπαίους αξιωματούχους στις συζητήσεις με τους Αμερικανούς ομολόγους τους», σχολιάζει στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα Politico η Αγκάθι Ντεμαρέ, πολιτικός επιστήμονας του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Εξωτερικών Σχέσεων. Μέσα στο διάστημα μιας εβδομάδας, η Ε.Ε παρακολουθεί τις ΗΠΑ να εργάζονται σε φρενήρεις ρυθμούς για να καταλήξουν σε εμπορικές συμφωνίες με τη Βρετανία και την Κίνα.
Την περασμένη Πέμπτη, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, κατέληξε σε συμφωνία με το Λονδίνο για τη μείωση των αμερικανικών δασμών στις εισαγωγές αυτοκινήτων και χάλυβα από τη Βρετανία. Ήταν το πρώτο σημάδι προόδου από τον Λευκό Οίκο μετά την απόφαση αρχές Απριλίου να επιβάλει αμοιβαίους δασμούς σε μια μακρά λίστα από μικρές και μεγάλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε, της Βρετανίας και της Κίνας. Τη Δευτέρα, οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές αναπλήρωσαν χαμένο έδαφος αφού το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον επιβεβαίωσαν πως θα μειώσουν τους δασμούς εκατέρωθεν κατά 115% ύστερα από διαπραγματεύσεις-αστραπή τον Σαββατοκύριακο στην Ελβετία.
Λίγες ώρες μετά, ο Τραμπ δήλωσε πως η Ε.Ε «είναι χειρότερη από την Κίνα». Ήταν η συνέχεια ενός βιτριολικού λόγου κατά της Ε.Ε. Τον Μάρτιο, ο Τραμπ είχε πει πως «η Ε.Ε ιδρύθηκε για να καταστρέψει τις ΗΠΑ», συμπληρώνοντας πως «αυτός είναι ο σκοπός της. Έχουν κάνει καλή δουλειά, αλλά τώρα είμαι εγώ πρόεδρος». Είχε προηγηθεί τότε προειδοποίηση από τις Βρυξέλλες πως θα απαντήσουν στις απειλές των ΗΠΑ για την επιβολή δασμών 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και άλλα προϊόντα. Σήμερα, αν και οι ΗΠΑ έχουν αναστείλει τους αμοιβαίους δασμούς σε όλες τις χώρες μέχρι τον Ιούλιο, ισχύουν οριζόντιοι δασμοί 10% στις εισαγωγές από όλον τον κόσμο και 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων, χάλυβα και αλουμινίου, πλην της Βρετανίας.
Καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται σε περιοδεία στα πλουσιότερα κράτη του Περσικού Κόλπου– Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα- για να κλείσει συμφωνίες επενδύσεων, οι Βρυξέλλες προετοιμάζονται για την έναρξη διαπραγματεύσεων με στόχο μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ χωρίς, όμως, ουσιαστική ανταπόκριση από την Ουάσιγκτον. «Χώρες, όπως η Ινδία και η Ιαπωνία, ακόμα και το Βιετνάμ, κατέχουν υψηλότερη θέση στη λίστα προτεραιοτήτων των ΗΠΑ απ’ ότι η Ε.Ε διότι γνωρίζουν πως είναι δύσκολη η σύναψη μιας συμφωνίας και σε αυτή τη φάση χρειάζονται γρήγορες νίκες», σχολίασε ο Τζος Λίπσκαϊ, υψηλό στέλεχος στο κέντρο ερευνών Atlantic Council, στο Politico.
Από την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου, ο επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε, Μάρος Σέφκοβιτς, έχει συναντηθεί τρεις φορές με τους ομολόγους στις ΗΠΑ, δηλαδή τον υπουργό Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ, τον αντιπρόσωπο Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, και τον διευθυντή του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, Κέβιν Χάσετ. Παρά το θετικό κλίμα που παρατηρείται επιφανειακά, δεν έχουν αποκομισθεί απτά αποτελέσματα από τις διαπραγματεύσεις. Αυτό προκαλεί μεγάλη σύγχυση στους Ευρωπαίους αξιωματούχους διότι έχουν την εντύπωση πως οι ΗΠΑ δεν έχουν ξεκάθαρους στόχους στις διαπραγματεύσεις και αναθεωρούν ανάλογα με τις περιστάσεις.
«Θα προηγηθούν ακόμα εβδομάδες πριν υπάρξει μια συμφωνία διότι οι ΗΠΑ φαίνεται πως μετατοπίζουν το ενδιαφέρον σε διαφορετικούς τομείς όλη την ώρα», είπε ένας Ευρωπαίους αξιωματούχος στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα. Την ίδια ώρα, όμως, τα χρονικά περιθώρια στενεύουν διότι η 90ημερη ανάκληση των αμοιβαίων δασμών λήγει τον Ιούλιο. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια σειρά προτάσεων για να προσελκύσουν τον Λευκό Οίκο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένης της χαλάρωσης κάποιων κανόνων και της λήψης συντονισμένων μέτρων για την καταπολέμηση της υπερπαραγωγής από την Κίνα. Παράλληλα, όμως, η Κομισιόν προανήγγειλε σχέδια για την επιβολή δασμών σε αμερικανικές εισαγωγές 95 δισ. δολαρίων, με τον Πήτερ Ναβάρο, στενό σύμβουλο του Τραμπ και αντιπρόσωπο Εμπορίου στην πρώτη θητεία του προέδρου, να καταδικάζει την ανακοίνωση των Βρυξελλών.
Αυτό που είναι σαφές από τις εμπορικές συμφωνίες με τη Βρετανία και την Κίνα είναι πως οι ΗΠΑ προτίθενται να διατηρήσουν τους οριζόντιους δασμούς του 10% σε όλες τις εισαγωγές πλην της ιδιαίτερης μεταχείρισης συγκεκριμένων κλάδων, όπως τα αυτοκίνητα. Σε αυτή τη φάση, οι Βρυξέλλες επιδεικνύουν «στρατηγική υπομονή». «Κανείς συνέταιρος των ΗΠΑ δεν έχει τοποθετήσει τόσο ξεκάθαρα τις θέσεις του όσο η Ε.Ε», υπογραμμίζει ανεπίσημα ένας ακόμη αξιωματούχος της Ε.Ε. «Σε αυτή τη βάση δεν θα ξεκινήσουμε από το μηδέν όταν οι Αμερικανοί θα αποφασίσουν να ξεκινήσουν σοβαρά τις διαπραγματεύσεις».
